Hakikat Komisyonları

mekanlarının yaratılması gibi mağdurları
tatmin edici adımların atılmasını içerir. Tüm
etkinlikler insan haysiyetine yaraşır, içtenlikli
ve ağırbaşlı bir şekilde gerçekleştirilmelidir.
Kanada ve Avustralya’da hükümetler
geçmişte yerli halklara yönelik olarak
gerçekleşen hak ihlalleriyle ilgili meclis özel
oturumlarında resmen özür dilediler. 70
Komisyon tarafından yasadışı gömülme
alanlarında elde edilen tüm bilgi, mezar
açma işleminin ve gömülü kişinin kimliğinin
belirlenmesi, aile ve toplulukların gelenek ve
ritüelleri doğrultusunda yas tutabilmesi için ilgili
yetkililere teslim edilmelidir.
Bir komisyonun ömrü kısa da olsa, gündeme
getirdiği konuların ve ülke çapında paylaştığı
bilginin ileride, uzun yıllar sürebilen tartışmalara,
soruşturmalara, davalara, uzun ve yavaş
bir iyileşme sürecine temel oluşturacağı
unutulmamalıdır.
EK KAYNAKLAR
Freeman, Mark, Truth Commissions and Procedural Fairness
[Hakikat Komisyonları ve Hukuk Önünde Eşitliğin Uygulanması].
New York: Cambridge University Press, 2006.
González, Eduardo, “Where Are Truth Commissions Headed
[Hakikat Komisyonları Nereye Gidiyor]” Transitional Justice:
Handbook for Latin America [Geçiş Dönemi Adaleti: Latin
Amerika El Kitabı] içinde. Reátegui, Félix (der.). Brasília:
Brazilian Amnesty Commission, Ministry of Justice; New York:
International Center for Transitional Justice [Brasília: Brezilya
Af Komisyonu, Adalet Bakanlığı; New York:Uluslararası Geçiş
Dönemi Adaleti Merkezi], 2011.
González, Eduardo ve diğerleri, ICTJ, “Strengthening Indigenous
Rights through Truth Commissions: A Practitioner’s Resource
[Yerli Halkların Haklarını Hakikat Komisyonları Aracılığıyla
Güçlendirmek: Bir Uygulayıcının El Kitabı],” 2012.
Hayner, Priscilla B. Unspeakable Truths: Transitional Justice
and the Challenge of Truth Commissions [Dile Getirelemeyen
Hakikatler: Geçiş Dönemi Adaleti ve Hakikat Komisyonlarının
Önündeki Zorluklar]. 2. Baskı. New York: Routledge, 2010.
ICTJ & UNICEF, Innocenti Research Center [Innocenti Araştırma
Merkezi], Children and Truth Commissions [Çocuklar ve Hakikat
Komisyonları], 2010.
ICTJ, “Essential Best Practices for Truth Commissions [Hakikat
Komisyonları İçin Temel Öneme Sahip İyi Uygulamalar],” ICTJ
Africa Program Briefing Paper [ICTJ Afrika Programı Sunum
Belgesi], 2009.
———. “Truth Commissions and NGOs: The Essential
Relationship [Hakikat Komisyonları ve STK’lar: Temel İlişki],”
2004.
———. “Truth Commissions [Hakikat Komisyonları],” Fact Sheet
Series [Bilgilendirme Dizisi], 2008.
———. “Truth Commissions II [Hakikat Komisyonları II],” Fact
Sheet Series [Bilgilendirme Dizisi], 2008.
———. “Selecting Commissioners for Nepal’s Truth and
Reconciliation Commission [Nepal Hakikat ve Uzlaşma
Komisyonuna Üyesi Seçimi],” ICTJ Nepal Briefing Paper [ICTJ
Nepal Sunum Belgesi], 2011.
James-Allen, Paul ve diğerleri, ICTJ, “Beyond the Truth and
Reconciliation Commission: Transitional Justice Options in
Liberia [Hakikat ve Uzlaşma Komisyonunun Ötesinde: Liberya’da
Geçiş Dönemi Adaleti Seçenekleri],” 2010.
Nesiah, Vasuki ve diğerleri, ICTJ, “Truth Commissions
and Gender: Principles, Policies, and Procedures [Hakikat
Komisyonları ve Toplumsal Cinsiyet: İlkeler, Politikalar ve
Prosedürler],” Gender Justice Series Working Paper [Toplumsal
Cinsiyet Adaleti Dizisi, Onaylanmamış Makale], 2006.
Ramírez-Barat, Clara, ICTJ, “Making an Impact: Guidelines on
Designing and Implementing Outreach Programs for Transitional
Justice [Etki Yaratmak: Geçiş Dönemi Adaleti Erişim Programları
Tasarım ve Uygulamasında Kılavuz İlkeler],” 2011.
70 Kanada Başbakanlık Web sitesi, “Prime Minister Harper
offers full apology on behalf of Canadians for the Indian
Residential Schools system,” 11 Haziran 2008, www.pm.gc.ca/
eng/media.aspid=2149. Avustralya’nın Yerel Halklarından Özür,
Başbakan Kevin Rudd, MP, Avustralya, 13 Şubat 2008.
I. Teitel, Ruti G. “Human Rights in Transition: Transitional Justice
Genealogy [Geçiş Döneminde İnsan Hakları: Geçiş Dönemi
Adaletinin Soykütüğü],” Harvard Human Rights Journal 16(69)
(2003): 69–94.
76
HAKİKAT KOMİSYONLARI