Hakikat Komisyonları
Hakikat Komisyonları
Hakikat Komisyonları
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
zamanda mağdurlar ve daha geniş sivil toplum<br />
ile bağlantıları ve kamuoyunu seferber etme ve<br />
siyasi baskı oluşturma kapasiteleri de vardır.<br />
Bu özellikleri sayesinde devlet dışı örgütler,<br />
komisyonun ömrü süresince basınla ilişki<br />
kurma, iletişim materyalleri üretme ve yayma,<br />
mağdurlarla çalışma ve bilgi paylaşımı gibi çeşitli<br />
alanlarda katkıda bulunabilirler.<br />
Sivil toplumun erişim alanındaki rolü üç aşamaya<br />
ayrılabilir:<br />
– Komisyon kadrolarında yer alacak adaylara<br />
eğitim vermek (sorumlu yöneticiler dahil olmak<br />
üzere)<br />
– Mağdurları hakikat komisyonu oturumlarına<br />
hazırlamak için danışmanlık hizmetleri sağlamak<br />
veya bunlara erişimde aracılık yapmak<br />
– Halka, politik aktörlere ve medyaya geçiş<br />
dönemi adaleti ana başlıkları ve mekanizmaları<br />
konusunda eğitim verilmesini sağlamak<br />
1. <strong>Hakikat</strong> komisyonu kurulmadan önce: Bir<br />
hakikat komisyonu kurulmadan önce kamuoyunu<br />
harekete geçirmek, hakikat arayışı sürecine<br />
halkın katılımını sağlamak, komisyonun yetki<br />
çerçevesini ve operasyonel yapısını geliştirmek<br />
veya güçlendirmek ve komisyonun halkın ve<br />
uluslararası toplumun gözünde inandırıcılık ve<br />
meşruiyet kazanmasını sağlamakta sivil toplum<br />
hayati bir rol oynayabilir. Bu katkı mevzuat<br />
tasarısı hazırlama veya mevcut mevzuatta<br />
iyileştirmeler yapma, diyalog kurma ve bir bütün<br />
olarak hakikat komisyonu sürecini tanımlama<br />
veya sürece yardımcı olma gibi faaliyetleri<br />
içerir. Hatta sivil toplum kuruluşları, hakikat<br />
komisyonu kurma kararının demokratik bir<br />
şekilde alınmadığı hallerde kritik önemde bir rol<br />
oynayabilir. Örneğin Gana Demokratik Gelişim<br />
Merkezi, hakikat komisyonu hakkında açık ve<br />
temsiliyet taşıyan bir tartışma ortamını teşvik<br />
ederek siyasi bir jestten ibaret olan bir girişimi<br />
ulusal gündem maddesine dönüştürdü.<br />
Daha ayrıntılı bir bakışla, devlet dışı örgütler<br />
hakikat komisyonunun kuruluşundan önceki<br />
süreçte aşağıdaki etkinlikleri gerçekleştirebilir:<br />
– Komisyon için danışmanlık mekanizmaları<br />
geliştirmek<br />
– <strong>Hakikat</strong> komisyonuyla işbirliği biçimleri<br />
geliştirmek<br />
Brezilya’da <strong>Hakikat</strong> Komisyonu, Ulusal İnsan<br />
Hakları Konferansı’nda gerçekleştirilen, bir devlet<br />
organının yaratılmasının talep edildiği Üçüncü<br />
Ulusal İnsan Hakları Planı’nın hazırlanmasıyla<br />
sonuçlanan sivil toplum etkinliklerinin doğrudan<br />
bir sonucu olarak ortaya çıktı. 50<br />
2. Bir hakikat komisyonunun yetki süresi<br />
içerisinde: Sivil toplum hakikat komisyonuna ve<br />
soruşturmalarına destek olmak amacıyla aktif<br />
savunuculuk çalışmaları yürütebilir, bu amaçla<br />
komisyona çeşitli kaynaklardan bilgi sağlayarak<br />
veya hatta bölgesel ve gayriresmi düzeyde<br />
hakikati ortaya çıkarmaya yönelik faaliyetlerde<br />
bulunabilir. Söz konusu kaynaklara aşağıdaki<br />
örnekleri verebiliriz:<br />
– İnsan hakları belgeleme merkezleri ve bu<br />
merkezlerin dosyaları<br />
– Komisyonu kuracak mevzuatın tasarısını<br />
hazırlamak veya mevzuata katkıda bulunmak<br />
– Mağdur dernekleri ve buralarda bulunan<br />
bireylerin derledikleri dosyalar<br />
– <strong>Hakikat</strong> komisyonu mevzuatını iyileştirmek<br />
için lobi faaliyetleri yürütmek (yetki çerçevesi ve<br />
komisyon üyesi seçim süreci dahil olmak üzere)<br />
– <strong>Hakikat</strong> komisyonları ile ilgili uluslararası en iyi<br />
uygulamaları tartışmak üzere ulusal aktörleri bir<br />
araya getirmek<br />
– Sürgündeki grup ve bireyler ve onların dosyaları<br />
– Daha önce kurulan hakikat komisyonları ve<br />
soruşturma komiteleri<br />
50 Üçüncü Ulusal İnsan Hakları Planı [Brezilya], yukarıdaki 30<br />
no’lu not<br />
60<br />
HAKİKAT KOMİSYONLARI
Change language