YÜKSEK LİSANS TEZİ (İŞSİZLİK SİGOR.pdf - Türkiye İş Kurumu

38sektörlerde işsizlik sigortası uygulamasını imkansız kılmıştır. Yine, tarım sektöründeçalışma karşılığının her zaman ücret şeklinde olmaması, kiracı, ortakçı sistemi ile gelirelde edilmesi kapsamdaki sınırlamanın bir başka nedenidir. Hizmet sektörü içindeeğlence alanları gibi yerlerde de tarım sektöründeki özellikler görülmekte ve bunlar dakapsam dışı kalabilmektedir (Özaydın, 1999: 300).Ulaştırma sektöründe, demiryolu ve deniz taşımacılığında çalışanların bir çoğu kamuyönetimi altında çalıştığından ve ayrıca bunlara özel koruyucu nitelikte çalışmaşekilleri geliştirilmiş bulunduğundan, genellikle işsizlik sigortası kapsamı dışındabırakılmışlardır.2.5.3. İşsizlik Unsuruna Göre Kapsamİşsizlik sigortası, tanımında da belirtilmiş olduğu gibi işsize hizmet eden birkuruluştur, ancak şunu da ifade etmek gerekir ki, her işsize hizmet eden bir kuruluşdeğildir. Kapsama girecek işsizler, çalışma istek ve yeteneğinde olup da günün çalışmave ücret koşullarına göre emeğini sunmasına karşın sosyo-ekonomik nedenlerle isteğidışında çalışma imkanı bulamayan kişilerdir. Buna göre, kendi isteği ile işsiz kalanlarile gayri iradi olarak işsiz kalmış olmasına rağmen belirli süre işsizlik sigortası primiödememiş işsizler işsizlik sigortası kapsamına girmemektedir.2.5.4. İşletme Büyüklüğüne Göre Kapsamİşsizlik sigortası kapsamının belirlenmesinde işletme büyüklükleri önemli bir yertutmaktadır. İşsizlik sigortası işletme büyüklüğünü dikkate almaksızın, tüm işletmelerikapsama almayı hedeflediği halde, denetim ve prim toplamadaki bazı güçlüklersebebiyle küçük işletmelerin kapsama alınması zor olmaktadır. ILO’nun 102 sayılısosyal güvenliğin asgari normları ile ilgili sözleşmesinde işsizlik sigortasının 20 vedaha yukarı sayıda işçi çalıştıran işletmelerde uygulanması uygun görülmüş ve buyönde tavsiyede bulunulmuştur.Gelişmiş ekonomilerde büyük ölçekli işletmeler daha fazladır. Diğer taraftan,gelişmekte olan ülkelerde ise küçük ölçekli işletmeler yaygınlık gösterir. Dolayısıyla,gelişmekte olan ülkelerde küçük ölçekli işletmelerde çalışanlar istihdamın büyük birkısmını meydana getirmekte olup, bu kişiler her an işsizlikle karşı karşıya