YÜKSEK LİSANS TEZİ (İŞSİZLİK SİGOR.pdf - Türkiye İş Kurumu

43İşsizlik sigortası uygulaması için gereken fonun toplanması yerel, bölgesel ve tüm ülkedüzeyinde de olabilir. Ancak piyasa faaliyetlerini yönlendiren güçlerin genellikle tümülke düzeyinde işlerlik göstermesi nedeniyle, birçok ülke tarafından işsizliksigortasının bütün ülkeyi kapsayacak biçimde tek olarak uygulanması sağlanmaktadır(Törüner, 1991: 34).Genellikle işsizlik sigortası finanse edilirken işçi, işveren ve devletin ortak katılımınınolduğu üçlü finansman sistemi uygulanmaktadır. Bunun yanı sıra bazı ülkelerde bunusadece işveren karşılarken bazılarında ise işçi ve işveren birlikte finansmanakatılmaktadırlar. Ancak ideal olan bunun üçlü sisteme dayanmasıdır. Çünkü BM İnsanHakları Evrensel Bildirgesinde ve Anayasamızda sosyal güvenliği sağlamak, işsizliğeçare bulmak devlete bir ödev olarak yüklenmiştir. Ayrıca, 102 sayılı ILOsözleşmesinde işçilerin tüm sigorta kollarının toplamı üzerindeki payının % 50’yigeçmemesi öngörülmüştür (Tuncay ve Ekmekçi, 2005: 382-383).2.7.1. İşçi PayıÇalışanlar işsiz kaldıklarında işsizlik sigortasından faydalanabilmek için çalıştıklarısüre içerisinde daha önceden belirlenen miktarlarda prim öderler. Yukarıda dabahsedildiği üzere, 102 sayılı ILO sözleşmesinde işçilerin işsizlik sigortasına katılımpayının azami % 50 olması kabul edilmiştir.İşsizlik sigortası fonuna işçinin katkısının gerekçesi oldukça açıktır. Çünkü bir işsizlikriskiyle karşılaşılması halinde, sigortadan doğrudan yararlanacak olan kendisidir. Bunedenle katılımın çalışanlar üzerinde olumlu psikolojik etkileri olmakta ve sistemedaha yakından ilgi duymalarına yol açmaktadır (Ersel, 1999: 51). Ayrıca bu katılım,işçilerin aşırı ölçüde yüksek yardım istemesinde daha sorumlu davranmalarına nedenolmaktadır.2.7.2. İşveren Payıİşverenin toplu sözleşme ve iş yasalarını uygulamaktan doğan iş uyuşmazlıkları ve işiyavaşlatarak işçilerin işten ayrılmak zorunda kalmaları gibi durumlarda oluşan işsizlikteişverenin rolü yadsınamaz bir gerçektir. İşverenlerin işsizliğin meydana gelmesinde payıolduğuna göre işten çıkarılmanın toplumsal yüklerinin bir kısmı da işverene