3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

sionym terenie i pozbawiony jest dopływu zanieczyszczeń. Trudno w racjonalnysposób wyjaśnić to zjawisko. Pewnym wytłumaczeniem może być bliskie sąsiedztwocmentarza, z terenu którego, wraz z wodami podziemnymi, mogą do opisywanegozbiornika przedostawać się siarczany (Żychowski, 2008).Pewna zbieżność obserwowanych stężeń siarczanów wystąpiła także w zbiornikunr 8, jednak już od października 2003 r. koncentracja tych związków zmieniałasię w bardzo szerokim zakresie (rys. 45). Zjawisko to było bardzo dobrzewidoczne w 2004 r., gdy w odstępie 2 miesięcy stężenia siarczanów zmieniały sięw przedziale od około 100 mg SO 42−/dm 3 do 350 mg SO 42−/dm 3 . Dosyć duże dysproporcjew przypadku tego zbiornika związane są zapewne z pracami remontowyminasypu drogi, do którego użyto skały płonnej zawierającej związki siarki (minerałypirytu), które następnie wypłukane zostały do wód limnicznych. Późniejszezmiany związane były już z aktualnie panującą sytuacją hydrometeorologiczną.Obciążenie wód limnicznych zbiorników wodnych w nieckach osiadania związkamisodu jest dosyć zróżnicowane. Największe ich ilości stwierdzono w zbiornikunr 8 w Zabrzu, a ich średnie stężenie w latach 2003—2005 wynosiło aż 445,90 mgNa + /dm 3 (tabela 11). Natomiast maksymalne ilości tych związków były na niemal2-krotnie wyższym poziomie i wynosiły 836,00 Na + /dm 3 ; pomiaru dokonano w październiku2005 r. Wysokie stężenia sodu występowały także w trzech zbiornikachpołożonych w Sosnowcu (nr 2—4) oraz w akwenach nr 5 i 6 zlokalizowanychw centralnej części Wyżyny Katowickiej (tabela 11). Na uwagę zasługuje fakt, żeduże ilości sodu, zawsze powyżej 170 mg Na + /dm 3 , przez cały okres badań utrzymywałysię w zbiornikach nr 2 i 3 w Sosnowcu. Jak podają A. Jaguś i M. Rzętała(2003), na obszarze Wyżyny Katowickiej podwyższone stężania związków soduw wodach limnicznych mają przede wszystkim pochodzenie antropogeniczne.Natomiast w pozostałych czterech akwenach pomierzone ilości sodu były znaczniemniejsze i odpowiadały stężeniom charakterystycznym dla wód śródlądowych(Dojlido, 1995). Najniższe ilości tych związków stwierdzono w zbiornikach nr 9i 10 położonych w Zabrzu. Absolutna minimalna koncentracja sodu ukształtowałasię na poziomie jedynie kilku miligramów na decymetr sześcienny, a maksymalnajego ilość w tych zbiornikach nie przekraczała poziomu 24 mg Na + /dm 3 (tabela 11).Związki potasu w analizowanych zbiornikach występowały w znacznie mniejszychilościach niż związki sodu, przy czym poziom ich koncentracji generalnienawiązywał do tych pierwszych. Jednak tym razem najwyższe średnie stężeniepotasu odnosiło się do zbiornika nr 2 położonego w Sosnowcu; osiągnęło poziomnieco ponad 51 mg K + /dm 3 . W zbiorniku tym pomierzono także maksymalną ilośćtych związków, gdy w sierpniu 2004 r. potas był obecny w ilości 95 mg K + /dm 3(tabela 11). Porównywalne stężenia związków potasu występowały w zbiorniku nr4 w Sosnowcu oraz w akwenie nr 6 w kompleksie „Żabich Dołów”. Natomiast niecomniejsze, aczkolwiek nadal wysokie, stężenia kationu K + zaobserwowano w zbiornikach:nr 3, 5, 7 i 8. Wielkości te dokumentują całokształt intensywnych oddziaływańantropogenicznych na wymienione zbiorniki, gdyż — jak podaje J. Dojlido (1995)123