3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

7PodsumowanieGrupa zbiorników wodnych wypełniających niecki osiadania bezsprzeczniejest wynikiem interakcji między człowiekiem a środowiskiem. Niewątpliwie sąone niezamierzonym efektem gospodarczej działalności prowadzonej na WyżynieKatowickiej. Powstawały, tworzą się i nadal będą się pojawiać niezależnie od człowieka(Jankowski i in., 2001). Przestrzenna i czasowa zmienność występowaniazbiorników bezpośrednio wynika z intensywności procesu osiadania, a złożonośćczynników geologiczno-górniczych na opisywanym terenie sprawia, że deformacjeterenu wywołane wgłębnym górnictwem ujawniają się zarówno w trakcie eksploatacjisurowców mineralnych, jak i po jej zaprzestaniu. Obserwowana jeszcze nietak dawno tendencja do zamykania kopalń jedynie w niewielkim stopniu wpłyniena zahamowanie tempa powstawania zbiorników, gdyż osiadania mogą ujawniaćsię nawet po kilkudziesięciu latach od zaprzestania wydobycia. Dopiero po całkowitymustabilizowaniu górotworu proces formowania się zbiorników zostaniezakończony. Geosystemy zbiorników wodnych w nieckach osiadania są elementemkrajobrazu, który odznacza się dużą dynamiką zmian zarówno pod względemliczebności, jak i powierzchni (tabela 17).Zbiorniki w nieckach osiadania zazwyczaj swym kształtem nawiązują dopowstającej niecki osiadania, a układ linii brzegowej przyjmuje kształt owalny.Jednak ze względu na obecność licznych barier terenowych (np. nasypy kolejowei drogowe) oraz ingerencję człowieka w nowo powstające zbiorniki, a zwłaszczaobiekty, które funkcjonują w środowisku już od jakiegoś czasu, ich wygląd w dużejmierze zostaje zmodyfikowany. Na obszarze Wyżyny Katowickiej dominują zbiornikibardzo małe i małe, ich zasięg bowiem w istotny sposób jest stale ograniczany.Ogromną ich większość cechuje powierzchnia jednostkowa, która nie przekracza10 ha, a tylko nieliczne obiekty odznaczają się większym areałem. Podobnie jestw przypadku ich głębokości, które są niewielkie i zazwyczaj kształtują się na poziomie2—3 m, dużo rzadziej osiągając w najgłębszych miejscach większe wartości.10 Przemiany…145