3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

niej części rozpoczęto składowanie odpadów po wydobyciu węgla w kopalni(rys. 18). Analogiczne rozwiązania często stosuje się w podobnych przypadkachna pozostałych terenach Wyżyny Katowickiej. W pierwszej połowie lat 90. XX w.całkowicie zasypany został jeden ze zbiorników, jednak na pozostałym obszarzenastąpił przyrost powierzchni zajętej przez wody (rys. 18). Zbiornik nr 4 w odniesieniudo 1983 r. nieco ponad 2-krotnie zwiększył swój zasięg kosztem terenówpo północnej stronie, jednak jego głębokość w tym miejscu nie przekraczała 1 m.Znaczne zmiany zanotowano także w przypadku zbiornika nr 1. W okresie 10 latnastąpił wzrost jego powierzchni o 0,2 ha, co stanowiło nieco ponad 45% jego aktualnejpowierzchni. Jednocześnie obiekt ten przyjął zupełnej nowy kształt. Dosyćistotne zmiany zaszły także w fizjonomii zbiornika nr 2; jego powierzchnia zmniejszyłasię o 0,36 ha, co stanowiło 15% jego współczesnej powierzchni. Natomiastw południowej części tego terenu powstały dwa nowe zbiorniki, a w zasadzie jeden,rozdzielony nasypem, po którym można się bezpiecznie poruszać. Do szczegółowychbadań wybrano południową część tego kompleksu — zbiornik nr 3 (rys. 18).Przeprowadzone w latach 2003—2006 badania terenowe pozwoliły na uaktualnienieinformacji zawartych na mapie topograficznej z 1993 r. W okresie 13 latjedynie w przypadku zbiornika nr 1 nie odnotowano większych zmian (rys. 19).Na skutek naturalnych przemian oraz pod wpływem antropogenicznych czynnikówpozostałe zbiorniki w dosyć wyraźny sposób się zmieniły. Procesy zarastania uwidoczniłysię zwłaszcza w przypadku zbiornika nr 4, wpływając na znaczne urozmaiceniejego linii brzegowej, a w strefie litoralnej pojawiły się duże powierzchniowopłaty roślinności szuwarowej. W wyniku zarastania powierzchnia zbiornikazmniejszyła się o 0,12 ha. Sedymentacja materiału niesionego przez rzekęw obrębie zbiornika nr 2 przyczyniła się do jego znacznego spłycenia, zwłaszczaw strefie kontaktu. Akumulacja materiału była tak duża, że w czasie niskich stanówwody w zbiorniku odsłaniane były, i nadal są, znaczne powierzchnie osadów, naktóre w trwały sposób wkracza roślinność. Dosyć dynamiczne zmiany stanówwody nie pozwalają na precyzyjne określenie powierzchni w przypadku tego zbiornika.Należy jednak stwierdzić, że jego zasięg wyraźnie się zmniejszył zwłaszczao strefę akumulacji (rys. 19), a przybliżona powierzchnia zbiornika wynosi około2,3 ha. Wahania stanów wody warunkowane były przede wszystkim sezonowymiróżnicami w opadach. W okresie badań zdecydowanie przeważały opady półroczazimowego, zarówno w postaci deszczu, jak i śniegu, nad opadami półrocza letniego.Jednak najbardziej drastyczne zmiany dotknęły zbiorniki położone w południowejstrefie. W ich obrębie składowano górnicze odpady w postaci skały płonnejwytwarzanej podczas wydobycia węgla w kopalni. Wykonano także sieć rowówdrenujących, którymi odprowadzane są wody. Wymienione czynniki spowodowałyprawie całkowity zanik północnej część tego kompleksu, natomiast zbiornik nr 4w znacznej części został zasypany. Dodatkowo jego zasięg ograniczony jest przezbujnie rozwijającą się na brzegach roślinność szuwarową, szczególnie w południowejczęści zbiornika (rys. 19).53