3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

nowanych wód w podłoże. Można także sądzić, że osiadanie terenu na tym obszarzejest na tyle powolne, że nie ma większego udziału w formowaniu opisywanychpoziomów mikroterasowych. Ciągły ubytek wody przedzielany był „postojami”,gdy wysokość lustra wody utrzymywała się na jednym, niezmiennym poziomie.W takich momentach w piaszczystym materiale budującym brzeg dochodziłodo uformowania progów, które świadczą właśnie o zaleganiu wody na określonejwysokości przez odpowiednio długi czas. Rozmiary tych progów w opisywanymzbiorniku są niewielkie i nie przekraczają 5—10 cm, co świadczy o krótkimutrzymywaniu się wody na stałym poziomie. Odległości między najwyżej położonymiprogami wynoszą około 1 m, co niewątpliwie świadczy o dużych stratachwody z misy zbiornika w krótkim czasie. Formy te mają charakter efemerycznyi szybko ulegają zatarciu w rzeźbie strefy brzegowej. Najczęściej, a zarazem najszybciejrozmywane są przez padające deszcze, a gdy brak jest opadów, po przesuszeniupodłoża zostają rozwiane przez wiatry. Jednak z uwagi na powtarzającesię coroczne zmiany poziomów wody w zbiorniku nr 10 systemy mikroteraspojawiały się na jego brzegach częściej. W latach 2004—2006 zbiornik ten tylkow niewielkim stopniu wypełniały wody, a jego brzegi oraz dno na przeważającejpowierzchni opanowane zostały przez roślinność zielną i trawiastą.[ ][ ]Rys. 28. Poziomy mikroterasowe powstałe w piaszczystym podłożu na skutek szybkiego wysychaniazbiornika nr 10 w Zabrzu-Makoszowach (opracowanie własne)Fig. 28. Microterrace levels originated in sandy substratum in result of fast drying out of reservoirNo. 10 in Zabrze-Makoszowy (made by the author)Zbiorniki w nieckach osiadania w wielu przypadkach pozbawione są skoncentrowanychdopływów. Częściej w pobliżu ich brzegów występują rozległe, podmokłepowierzchnie z wysiękami wód podziemnych. Z tego względu w strefie brzegowejtych akwenów stosunkowo rzadko występują delty. Utrudnieniem w tymwzględzie są także procesy osiadania, wpływające na kształt misy zbiornika(Rzętała, 2003). Natomiast gdy do zbiorników uchodzą cieki, w strefie kontaktuwód limnicznych z potamicznymi dochodzi do powstawania niewielkich rozmiarówdelt. Częściej jednak są to obszary powierzchniowej akumulacji materiału niesionegoprzez dopływ. Kilka tego typu form występuje w strefie brzegowej opisy-77