3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

na jednym liściu manny mielec może żyć nawet do 1 000 osobników. Zbiornikiwodne w nieckach osiadania są miejscem występowania zagrożonych i znajdującychsię na czerwonej liście mięczaków Górnego Śląska kilku gatunków ślimakóworaz małży (Lewin, 2003). Ponadto na terenach utożsamianych z WyżynąKatowicką stwierdzono występowanie 9 gatunków pijawek, spośród 22 gatunkówobecnych w wodach Polski. Dominującą rolę odgrywa Helobdella stagnalis L.,która stanowi nieco ponad 80% liczebności spotykanych osobników. Dosyć częstowystępuje także Erpobdella octoculata L., która jednak jest znacznie mniej liczna.Oba wymienione gatunki pijawek są dosyć odporne na zanieczyszczenia wody.Znacznie rzadziej w tej grupie antropogenicznych zbiorników wodnych odnaleźćmożna pozostałe 7 gatunków pijawek, które odznaczają się wyższymi wymaganiami(Stańko, Strzelec, 1992).Na terenach Wyżyny Katowickiej, w zbiornikach wodnych w nieckach osiadania,występuje większość krajowych przedstawicieli płazów, jak również w ichotoczeniu często spotykane są gady (Tokarska-Guzik, 1997). Właśnie tego typuśrodowiska wodne stanowią cenne stanowiska rozrodu płazów. Do tej grupy zbiornikówwodnych zaliczono także akwen nr 9 położony w Zabrzu-Makoszowach. Naopisywanym terenie stwierdzono 12 gatunków płazów nizinnych spośród 14 występującychw Polsce (Matusiak, Wojtczak, 2007). Do najpowszechniejszych przedstawicielipłazów należą: żaba trawna, wodna i jeziorkowa oraz ropucha szarai traszka zwyczajna. Dość powszechnie opisywane geosystemy zamieszkują takżeżaby moczarowe i ropuchy zielone. Stosunkowo liczna jest również populacja grzebiuszkiziemnej, przy czym gatunek ten zamieszkuje tereny pól i łąk sąsiadującychze zbiornikami wodnymi. Znacznie rzadziej tego typu środowiska wodne zamieszkiwanesą przez rzekotki drzewne i kumaki nizinne. Podobnie jest też w przypadkutraszki grzebieniastej, która ze względu na swe przystosowania życiowe jest trudnado wykrycia (Cempulik i in., 2004). Natomiast do najrzadziej występujących gatunkówobecnych w wodach zbiorników w nieckach osiadania należą żaba śmieszkaoraz traszka górska (Matusiak, Wojtczak, 2007). Natomiast spośród gadów najpowszechniejspotykane są jaszczurka zwinka, a także wąż zaskroniec.Wody stojące Wyżyny Katowickiej, do których zaliczane są także zbiornikiwodne w nieckach osiadania, stanowią miejsce występowania wielu gatunków ryb.Opisywane zbiorniki odznaczają się dogodnymi warunkami rozrodu ryby; szczególniesprzyja temu roślinność porastająca płytką strefę litoralną. Z uwagi na dośćznaczną żyzność retencjonowanych wód oraz występujące braki tlenu dominującymigatunkami są ryby, które charakteryzują się niewielkimi wymaganiami tlenowymi.Zarówno zbiorniki w Zabrzu, jak i te położone w Zespole Przyrodniczo--Krajobrazowym „Żabie Doły” użytkowane są wędkarsko. Akweny te umieszczonezostały w Wykazie łowisk… (2008) oraz na Mapie wędkarskiej… (2003). Ichplanowe zarybienia prowadzą koła wędkarskie Polskiego Związku WędkarskiegoOkręgu Katowice. Dość powszechnie występują w nich takie gatunki ryb, jak:karaś złocisty (Carassius auratus) i srebrzysty (Carassius gibelio), lin (Tinca tinca),141