3 Charakterystyka zbiorników wodnych - Śląska Biblioteka Cyfrowa

zachodu na południowy wschód (Rzętała, 2003). Terytorialny rozkład opadówbezpośrednio wynika z ekspozycji terenu oraz wysokości bezwzględnych, a takżeobecności w atmosferze jąder kondensacji pochodzenia antropogenicznego. Emisjaznacznej ilości pary wodnej oraz energii cieplnej dodatkowo generuje pojawianiesię opadów atmosferycznych. Sytuacja ta szczególnie dobrze widoczna jest w przypadkuopadów śladowych, których częstość występowania jest znacznie większaw centralnej części Wyżyny Śląskiej, obejmującej swym zasięgiem właśnie obszarzurbanizowanej Wyżyny Katowickiej (Czaja, Radosz, 1993).Istotne znaczenie w przypadku zasilania zbiorników wodnych w nieckach osiadaniaodgrywa dostawa wody pochodząca z opadów atmosferycznych. Na WyżynieKatowickiej w okresie badań (lata hydrologiczne 2003—2005) generalnie przeważałyopady w półroczu letnim. Jednak odnosząc sumy miesięcznych opadów donorm podawanych dla okresu 1971—2000, stwierdzono wyższe opady w półroczuzimowym. Absolutne maksimum wystąpiło w grudniu 2005 r. (155,3 mm), gdynorma dla tego miesiąca została ponad 3-krotnie przekroczona. Również w latach2003 i 2004, w poszczególnych zimowych miesiącach, w istotny sposób zostałyprzekroczone opady zazwyczaj notowane w tym czasie. W lutym 2003 r. wystąpiłyopady o wysokości 86,9 mm, co stanowiło niemal 240% normy charakterystycznejdla lat 1971—2000. Również w styczniu 2004 r. miały miejsce ponadprzeciętneopady na poziomie 89,8 mm, co stanowiło 231% normy dla wspomnianegowielolecia. Natomiast półrocza letnie w okresie badań generalnie odznaczały sięopadami na niższym niż na ogół poziomie. Opady wynoszące zaledwie 12% miesięcznejnormy wystąpiły w lipcu 2005 r., kiedy to w ciągu 6 dni spadło jedynie12,2 mm. Także w kilku innych letnich miesiącach okresu badań sumy opadów nieosiągały wartości charakterystycznych dla wielolecia 1971—2000. Należy dodać,że od zauważonej reguły pojawiały się odstępstwa. W sierpniu 2005 r. przez 18 dnizanotowano 132,2 mm opadu, co stanowiło 168% normy. Między poszczególnymipółroczami rozpatrywanego okresu (2003—2005) występowały zauważalne dysproporcjepod względem opadów. Jednak biorąc pod uwagę roczne sumy opadów,należy stwierdzić, że wielkość dostawy wody z atmosfery była na poziomie podobnymdo poziomu przeciętnych opadów rocznych wielolecia 1971—2000. Jedyniew 2005 r. na terenie Wyżyny Katowickiej zanotowano o 20% intensywniejsze opadyniż zazwyczaj („Biuletyn Państwowej Służby Meteorologicznej”, 2003—2005).Funkcjonowanie opisywanych zbiorników zapewniają także wody pochodzącez topnienia pokrywy śnieżnej. Szczególny pod tym względem był 2003 r., gdyw półroczu zimowym opady śniegu były niewielkie. Sytuacja ta była podyktowanawysokimi temperaturami powietrza, które także ograniczały utrzymywaniesię zwartej pokrywy śnieżnej. W 2004 r. intensywne opady śniegu objęły WyżynęKatowicką, pokrywając opisywany teren warstwą śniegu, która z przerwami utrzymywałasię przez 80 dni — od grudnia do marca. Maksymalna jej grubość zmieniałasię w przedziale od 15 cm do 36 cm, a średnia maksymalna miąższość wynosiła23 cm. W okresie badań zwarta pokrywa śnieżna najwcześniej pojawiła się29