Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Traumat</strong> <strong>dhe</strong> dukuritë <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong> <strong>si</strong> pasojë e <strong>konfliktit</strong> <strong>dhe</strong> të drejtat e njeriutPrim. D-r Mirjana Qaeva-PejkovskaDr. sci. Pediatër i gjenetikësSHËNEDETI MENTAL DHE TRAUMATNË KUSHTE TË KRIZAVEOrganizata botërore e shëndetë<strong>si</strong>së në vitin 1948 në konstituimin e vetjep definicionin se: “Shëndeti është gjendje komplete fizike, mentale <strong>dhe</strong>mirëqenje sociale, <strong>dhe</strong> jo vetëm mungesë e sëmundjes <strong>dhe</strong> pamundë<strong>si</strong>së”. Nëdrejtim të ngritjes të nivelit të shëndetit, në vitin 1977, Organizata botërore eshëndetë<strong>si</strong>së vendos qëllimet për të gjitha qeveritë e shteteve anëtare, <strong>si</strong> vijon:“Arritja e nivelit të shëndetë<strong>si</strong>së që çon deri te jeta produktive socilae <strong>dhe</strong>ekonomike” 57 .Në botë bëhen angazhime të mëdha, të cilat i koordinon Organizatandërkombëtare shëndetësore për përparimin e shëndetit mental në të gjithashtetet e botës. Për këtë qëllim e<strong>dhe</strong> nxiten hulumtime 58 për reflektimin nëshëndetin mental të ndikimeve të ndryshme, në mes të cilave bëjnë pjesë e<strong>dhe</strong>ndikimet e caktura të stre<strong>si</strong>t <strong>dhe</strong> të traumave, analizohen varijacionet nëdistribucionin e sëmundfjeve mentale, <strong>si</strong> <strong>dhe</strong> ndryshimet të cilat paraqiten nëperiudha <strong>dhe</strong> rrethana të ndryshme.Tani më një kohë të gjat jetojmë në ster<strong>si</strong>n kolektiv. Shteti ynë,Republika e Maqedonisë, në vitin 2001 ballafaqohej me krizë <strong>dhe</strong> më pastaje<strong>dhe</strong> me veprime luftarake, ku në rajone të caktura ishin intenzive. Për këtenumëri i madh i personave <strong>dhe</strong> familjeve u ballafaquan me kërcënimet përjetën e <strong>dhe</strong> <strong>si</strong>gurinë e tyre <strong>dhe</strong> ishin të detyruar që t´i lëshonin shtëpitë e tyre,nën pre<strong>si</strong>onin që të shpërngulen, respektivisht të kërkonin vendopsje tëpërkohëshme ose strehim. Këto <strong>si</strong>tuatash të streseve sollën deri te reakcioni ihershëm <strong>dhe</strong> i vonshëm i pastraumtizimit që kishhte ndikim në më shumëlëmenj të aktivitetit njerëzor.Termi traumë përgjithë<strong>si</strong>sht është një asocim me individët të cilët kanëqenë dëshmitar ose kanë qenë viktima të dhunës së llojeve të ndryshme, të cilat57 Burimi: Organizata botërore shëndetësore - publikime, 1987.58 The State of the World's Children UNICEF 1996.113
Change language