Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Traumat</strong> <strong>dhe</strong> dukuritë <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong> <strong>si</strong> pasojë e <strong>konfliktit</strong> <strong>dhe</strong> të drejtat e njeriutjonormal. Por nëse ato lloje reagimesh ekzistojnë për një kohë të gjatë, mund tëkon<strong>si</strong>derohen <strong>si</strong> jonormale, veçanërisht nëse kanë ndodhur pas, <strong>si</strong>tuatashobjektivisht të parandë<strong>si</strong>shme që kanë zgjatur shkurtë <strong>dhe</strong> nuk kanë qënë tëshpeshtuara.Çrregullimet p<strong>si</strong>komatike janë të shpeshta në radhët e forcave tëarmatosura(FA), në kohë lufte <strong>dhe</strong> në kohë paqe, por rëndom praqiten e<strong>dhe</strong>gjatë stërvitjeve, par që mund të shkaktohen ose keqëshen gjatë operacioneveluftarake (OF). Nga një herë mund të paraqiten e<strong>dhe</strong> nëper pjesët e trupit kumë parë janë vërejtur sëmundije plagë të caktuara.Gjatë luftës më shpeshë parqiten në:• <strong>si</strong>stemin kardiovaskular (rrahje e speshtë e zemrës, shtypje e lartë egjakut, dhimbje e kokës- migrena)• <strong>si</strong>stemin gastroenterolgjik (sa<strong>si</strong>a e shtuar se acidit të lukthit, ndezjekronike e mukozës së lukthit, i thatë në lukth etj.)• <strong>si</strong>stemin bronhial (gërç në bronhit etj)• <strong>si</strong>stemin e urinimit <strong>dhe</strong> në gjenitaljet (ureinim i speshtë <strong>dhe</strong>çrregulllim i potencës etj.)• <strong>si</strong>stemin e lëkurës (ndryshime të shumta të lëkurës, kruarje, djer<strong>si</strong>tjeetj.)• <strong>si</strong>stemin e kockave e të muskujve ( reumatizësm p<strong>si</strong>kogen, dhimbjene muskuj etj.)Në literaturën nga fusha e p<strong>si</strong>kologisë <strong>dhe</strong> p<strong>si</strong>hatrisë në vend të<strong>si</strong>nonimit traumë p<strong>si</strong>kike më shpeshë përdoren terminet stres, shok p<strong>si</strong>qik,frustrim <strong>dhe</strong> ngarkesë.Në shkencë konfirmohet se çdo individ në <strong>si</strong>tuatë të jashtëzakonëshmemund të reagojë në mënurë jonormale. Në çfarë mase individi do të reagojëashtu varet nga durimi, stabiliteti emocional <strong>dhe</strong> nga cilë<strong>si</strong>të e tjera të tij, <strong>si</strong> <strong>dhe</strong>nga ajo se sa kohë do t’u nënshtrohet ngarkesavë të tilla. Nese individi nëpikpamje emocionale <strong>dhe</strong> fizike është më stabil, atëherë ekzistojnë mundë<strong>si</strong> mëtë mëdha për t’iu kundërvënë rreziqive e të mos përjetojë shok p<strong>si</strong>qik. Faktorëtqë mund të nxi<strong>si</strong>n reagimin jonormal janë të ndrushëm, kurse <strong>si</strong> mëkaraktesristik do t’i përmendim shterjen p<strong>si</strong>kofizike <strong>dhe</strong> luftarake, lodhjakronike, ngjarjet e shtuara të pakëndshme emocionale, uria, etja, pagjumë<strong>si</strong>aetj.Njëra nga karakteristikat themelore të gjendjes së jashtzakonësme,<strong>si</strong>domos gjatë luftës është që individi vazhdimisht përjeton stres <strong>dhe</strong> krizaemocionale. (Pika nuk shpon me forcën, por me rënien e vazhdueshme), (Guttacavat libidem non vi saed saepr cadendo).99
Change language