Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Traumat</strong> <strong>dhe</strong> dukuritë <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong> <strong>si</strong> pasojë e <strong>konfliktit</strong> <strong>dhe</strong> të drejtat e njeriutKëto studime e<strong>dhe</strong> pse të nxjerra në mënyrë të planifikuar <strong>dhe</strong><strong>si</strong>stematike, prapseprapë përmbajnë disa përkufizime. Së pari, mund tëpërmendet se hulumtimet bazohen në <strong>si</strong>stemin perëndimor dijagnostik i cilis`ka nevoj të jetë i zbatueshëm për vendet në të cilat janë bërë hulumtimet.Kultura perëndimore nënkupon <strong>si</strong>stem të sjelljes që nuk ështe karakteristik përvendet e përmendura, ashtu që e<strong>dhe</strong>pse është bërë përpjekje pyetësorët epërmendur të adaptohen për kulturat ku janë zbatuar, prapsëprap definicionetbazike të çrregullimeve mbe<strong>si</strong>n karakteristik për Evropën Perëndimore <strong>dhe</strong>Amerikën Veriore, por jo e<strong>dhe</strong> për Lindjen e Afërt.Përkufizimi i dytë te disa nga studimet e përmendura është eticizmi ityre. E<strong>dhe</strong>pse hulumtimet i kënaqin normat për kraha<strong>si</strong>min etik te studimeve,prapsë prapi të kryhet hulumtimi mbi fëmijtë në kohën kur u janë ekspozuartraumave aq të mëdha është diçka për të cilën gjë duhet menduar mirë. Ështëhabitëse e<strong>dhe</strong> ajo që disa nga këto studime janë organizuar <strong>dhe</strong> kryer me tëvërtet me shpejtë<strong>si</strong>. Për shembull, Klingmani (2001) e ka kryer studimin e vetgjatë javës së dytë të bombardimeve 17-ditëshe. Nxënë<strong>si</strong>t e evakuar prej klasëssë 7 deri në klasën 11, qënë të lutur t`i plotësojnë disa pyetësorë për derisaishin në qendrat e evakuimit. Nuk përmendet asgjë a thua prindërit janë pajtuarqë fëmijët e tyre të marrin pjesë në një hulutim të këtill. Për revanshe nuk uështë ofruar kurfarë intervenimi i plotësueshem nga ajo që zakonishte u ofrohetnë qendrat e këtilla.Përkufizimi i fundit i këtyre studimeve është që ofrojnë shumë pak oseaspak nuk kujdesen për nevojën nga një intervenim p<strong>si</strong>ko-social të fëmijët tëekspozuar traumave luftarake. Në këtë mënyrë shkencen e vendo<strong>si</strong>n nëpozicion që t`i shërbej vetvehtes, e jo njerzimit. Duket <strong>si</strong>kurse hulumtue<strong>si</strong>tkanë haruar se nëse s`ekziston njerzimi nuk do të ekzistojë as shkenca.Domethënë, shkurtimisht, mosrespektimi i dallimeve kulturore <strong>dhe</strong> zbatimi idefinicioneve jopërkatëse për çrregullimet <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong>, pastaj eticizmi ihulumtimeve të këtilla <strong>dhe</strong> mungesa e propozimeve për intervenime p<strong>si</strong>kosocialejanë përkufizime të studimeve të përmendura.KonkludimNga studimet e shqyrtuara mund të shihet se pasojat nga traumatluftarake te femijët janë të numërta <strong>dhe</strong> afatëgjata. Poashtu, është i qartë e<strong>dhe</strong>korelacioni pozitiv midis numrit, llojit <strong>dhe</strong> intenzitetit të ngjarjeve të përjetuaratë stre<strong>si</strong>t (rraskapitjes) <strong>dhe</strong> paraqitja e reagimeve post_traumatike të stre<strong>si</strong>t, oseçrregullime. Studimet e ardhshme do të mund të fokusohen në definimin eçrregullimeve në bazë të karakteristikave kulturore të këtyre shoqërive.Poashtu është e domosdoshme të kushtohet vemendje më e ma<strong>dhe</strong> drejtë126
Change language