Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Traumat</strong> <strong>dhe</strong> dukuritë <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong> <strong>si</strong> pasojë e <strong>konfliktit</strong> <strong>dhe</strong> të drejtat e njeriuttë autoriteteve izraelite, të cilat shumë shpejtë i kanë evakuuar fëmijët nga zonae atakuar, <strong>dhe</strong> i kanë vendosur në qendra ku u është dhënë ndihmëprofe<strong>si</strong>onale.Në kundërshtim të fuqishëm me rezultatet e mëparshme janë rezultatetnga studimi i Thabetit, Abedit <strong>dhe</strong> Vostani<strong>si</strong>t ( 2000 ). Ato e kanë analizuarefektin nga ndodhitë traumatike gjatë Al Aksa Intifadë-s. Të analizuarit e tyrekanë qenë fëmijë prej 9 deri 18 vjetë, shtëpitë e së cilëve kanë qenë tëshkatërruara, ndërsa ato kanë qenë të evakuuar. Rezultatet kanë treguar se te59% nga të analizuarit janë gjetur <strong>si</strong>mptome të shprehura të stre<strong>si</strong>tpostraumatik, në kraha<strong>si</strong>m me 25% të të analizuarve të kontrolluar, të cilëtkanë qenë të eksponuar në ngjarje tjera traumatike. Autorët kanë vërtetuar seeksponimi në bombardim është parashikues i fortë i reak<strong>si</strong>oneve të stre<strong>si</strong>tposttraumatik.Më tej, ato kanë gjetur se fëmijët e eksponuar në ngjarje tjeratraumatike, krye<strong>si</strong>sht nëpërmjet të mediave ose nëpërmjet të të moshuarve,kanë treguar ank<strong>si</strong>ozitet anticipues shumë më të madh, në kraha<strong>si</strong>m me fëmijëte eksponuar në bombardim.Macksoud <strong>dhe</strong> Aber (1996) kanë analizuar 224 fëmijë prej 10 deri 16vjetë në Liban, të cilët kanë qenë të eksponuar në numër të madh të traumavetë ndryshme luftarake. Rezultatet e tyre tregojnë korelacion pozitiv nëpërmjettë numrit të traumave të përjetuara <strong>dhe</strong> intezitetit <strong>dhe</strong> numrit të <strong>si</strong>mptomevepostraumatike të paraqitura.Fëmijët të cilët kanë qenë të ndarë nga prindërit etyre kanë trguar <strong>si</strong>mptome depre<strong>si</strong>ve kon<strong>si</strong>derueshëm më tepër se tëtjerët.Është interesant të përmendet se jo të gjitha pasojat nga eksponimi nëkëto lloj eksperienca është negativ. Për shembull, studimi i njejtë njofton sefëmijët të cilët kanë përjetuar vdekje të personit të afërt, por nuk kanë qenë tëçvendosur, kanë shfaqur sjellje shumëplanëshe.Ngjashëm, fëmijët të cilët kanëqenë të ndarë nga prindërit e tyre <strong>dhe</strong> kanë qenë dëshmitarë të violencaveluftarake kanë shfaqur më tepër sjellje pro-sociale.Rritje e kon<strong>si</strong>derueshme e problemeve në sjellje janë gjetur te fëmijë tëcilët kanë qenë të eksponuar në bombardime në Izrael gjatë luftës së golfit.Interesant këto dallime rrjedhin nga ndryshimet në sjellje te vajzat nga klasa e10 ( Ronen <strong>dhe</strong> kolegët, 2003).Këto rezultate mund të merren me rezervë,sepse hulumtimi është bërë në baza të vetëvlerë<strong>si</strong>mit të sjelljes personale nëmomentin e plotë<strong>si</strong>mit të pyetësve <strong>dhe</strong> vetë-vlerë<strong>si</strong>mit të sjelljes personale prejpara tre muaj. Është e njohur se memoria personale është e nënshtruar nështrembërime ( Buddeley, 1999 ), <strong>dhe</strong> poashtu fëmijët shumë shpejt zhvillohen<strong>dhe</strong> ndryshojnë, ashtu që gjatë tre muajve mund të ndodhin ndryshime nësjellje që nuk duhet domosdo të jenë rezultat nga ngjarjet traumatike.Çështje metodologjike <strong>dhe</strong> etike125
Change language