Traumat dhe dukuritÃ« psikologjike si pasojÃ« e konfliktit, burim pÃ«r ...

More documents

Recommendations

Info

Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit dhe të drejtat e njeriuttonë? A është ajo që ne jemi në kuptimin ekzistencional, social dhe personal aqsa është e jona, për çdo kendë të mundemi të disponojmë sipas dëshirës dhekërkesës sonë. Atëherë kur jemi të gatshëm që në tërësi të shkatërrojmë atë qëjemi dhe që në të ardhmën mund të jemi? A jemi aq të vegjël dhe tëparëndësishëm në qëllimet vetëvrasëse që të mundemi dhe të kemi guximin nëatë që të harrohemi, ose thjeshtë të margjenilizohemi? Për këtë pyetKecmanoviq. 6 Përkundër mos ekzistimit të drejtës në vetëvrasje, autori i njejtëi paraqet pyetjet: për vetëvrasjet si mënyrë efikase e sjelljes së njeriut në njëgjendje të mos lëvizshmërisë nirvane dhe qetësisë; për vetëvrasjet si vërtetimsovran të ndikimit të njeriut të vullnetit të lirë për vetëvrasjet si mundësi përtejkalimin e abosurditetit të ekzistencës së njeriut dhe vetëvrasjet si vetëflijimpër të tjerët, si akt heroik ose akt alduistik. Në të gjitha këto dilema mëshifenargumentet për dhe kundër vetëvrasjeve dhe nga këtu burojnë edhe masat e tëgjitha atyrëve që tentojnë ta japin përgjigjen e vërtetë për rëndësinë e sajfilozofike antropologjike dhe morale. Përgjigjëja megjithatë është e mundur.Vetëvrasjet, thotë Kecmanoviq me siguri të plotë janë një nga mundësitë enjeriut, megjithatë, në esencë cila është ajo mundësi? Vetëvrasja si mundësi indërpret të gjitha mundësit e tjera edhe nëse është pamundësia e njeriut, sepsetë qenurit në mundësi është përcaktim esencial të çdo njeriu, dhe vetëmzgjidhja e kësaj mundësie e cila e bartë, se cila është mundësia e mundësisë ecila mund ta arsyetojmë edhe të vërtetojmë çdo qëndrim të njeriut, zgjidhje osevendim. Me vetë këte, edhe pse është mundësi e padiskutuar autentike enjeriut, vetëvrasja është njëkohësishtë dhe negacioni më drastik autotentiknjerëzor. Në këtë paradoks është edhe rëndësia e vërtet e vetëvrasjeve nënjeriun dhe për njeriun – pa marr parasysh a bëhet për vetëvrasje normale,patologjike, billansne, heroike ose të ndonjë llojit tjetër të vrasjeve. Sipaskësaj, më në fundë, çdo vetëvrasje në essence, njeriu është në mes normalesdhe asaj patologjike. 73. Shkaqet për vetëvrasje duhen të kërkohen në mënyrë të njejtë si nëfaktorët individual dhe ata shoqërordhe në ndikimin e tyre. Në mes faktorëvemë të drejtëpërsëdrejtë ekzogenë më së shpeshti vendosen krizat sociale,konfliktet intensive interpersonale, çregullimet familjare dhe martesore,shembuj negative nga vetëvrasjet e kryera në familje, pritja tejmase prejprindërëve, izolimi shoqërortë llojeve të ndryshme, shtypja shoqërore oseshtypja nga prindërit që të arrihet suksesi i caktuar dhe statusi në një rreth tëcaktuar 8 dhe të ngjajshme në këtë sferë të ndikimeve dhe shkaktarët e6 Kecmanoviq, D. op.cit. faqe 737 Ibidem, faqe 74-758 Në kohë më të re të shpeshta janë vetëvrasjet në Japoni nëmes të rinjëve të cilëtpërgaditen për pranim në Universitet më të njohura Japoneze, të cilët nuk kanë arritur tëregjistrohen. Reagimet e këtilla e të rinjëve sqarohen me ate se me kryerjen e këtyreuniversiteteve sigurojnë ardhmëri të sigurtë dhe të suksesshme.30
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit dhe të drejtat e njeriutdrejtëpërsëdrejti të vetëvrasjeve gjithë sesi duhen të vendosen dhe nëpërdorimin e tejmasë të pijeve alkoolike, drogës dhe substancave psiko topike.Shkaqet individuale (faktorët subjetiv) të vetëvrasjeve në rendë të parëgjinden në të ashtuquajturën somotka, zakonishtë sëmundje e pashërueshmeose sëmundje e tillë e cila është me fatkeqësi të mëdha të çrregullimeveshpirtërore, dashuri e pasukseshme, paaftësia personale për fleksibilitet me tëcilën do të arrinte pavarësi të caktuar në rreth të caktuar, ndryshimetbiopsikologjike të cilët e nxisin pubertetin, jo tolernca e shprehur efrustacioneve, nga njëra dhe rritja e potencialit agreesiv nga ana tjetër, ndjenjae paprespektivës, gjendja deprisive, neurozat (histeria) impullsiviteti,aksioziteti, pleqëria dhe pamundësia, e tjera. Personat te të cilët do të hasenkëto shkaqe ose ndonjë nga këto shkaqe quhen persona suicidal të rrëzikuar.4. Vetëvrasjet duhen të dallohen nga vetëlëndimet të cilët paraqesinlëndime me vetëdije dhe me qëllim për shëndetin e vet për arritjen e ndonjëlavërdie të caktuar. Personat të cilët vetë lëndohen nuk e dëshirojnë vdekjen evet, por ajo shpesh mund t’u u ndodhë. Motivet e tyre sipas Jeftiqit, më sëshpeshti janë: a) demonstrative (të tërhiqet vëmendja ndaj vetes), b) protestuese(grevë me uri, për shembull të burgosurve), c) sentimentale (të solidarizohenprindërit, arsimtarët, i dashuri ose persona të tjerë që duhen të bëjnë diçka nëdobi të personit që është vetëlënduar, d) mallafide (për shembull, maskohenvetë lëndimet) dhe mistefikuar (t’i shmanget obligimit ushtarak, ndihmasociale ose shtesa nga sigurimi). Vetëlëndime specifike kryejnë njerëzithisterik, mazoistët fanatik fetar dhe lypësit (me qëllim që të rritet dhimbja gjatëlypjes). Lloj i posaçëm i vetëlëndimeve është vetëshpërblimi të cilin kryesishtëe kryejnë persona të çthurrur. Me zgjidhjen e dilemave vetëvrasje – vetëlëndimdhe vetëvrasje – vrasje, merren shkenca të posaçme – kriminalistika dheMjekësia gjyqësore. 92. Vetëvrasjet si problem social dhe sociopatologjik1. Duke e vëzhguar nga këndi historik, vetëvrasjet te popujt më tëvjetër janë trajtuar ose si akt personal i individit i cili, për shkak qëndrimit tëtillë nuk ka bartë turp dhe as qortim, ose si veprim indifferent i cili nuk ka qenëe gjykuar ose i vlerësuar si vepër heroike e fituesëve, respektishtë ushrakëve tërobëruar, ose si vepër fisnike e të mençurëve dhe përsëri, si mjet i fundit për9 Shiko:Vodeneliq, V. Kriminalistika, botimi i tretë, Sovremena administracija,Beograd, 1976, faqe 508-525., Markoviq, T. Savremena tehnika istrazhivanja riviçnih dela(Krimianlistika) Narodne Novine, Zagreb, 1977. Modly, D. Shkaqet të cilat dihet të kihen nëkonsederim në rastet e ndriçimit e rasteve të vetëvrasjeve, 13 maj Beograd, 1976?5, faqe 28-37, Kapamagjija, B i Çholonski, M. E drejta në vetëvrasje, JRKKP, Beograd, 1982?3,faqe303-310, Ramljak, A. Diferencijacija vesanja- samoubistvo ili fingirani zloçin, 13 maj,Beograd, 1970?5, faqe 20-40 e tj.31
Page 3: Debat shkencorTraumat dhe dukuritë
Page 6: Për botuesin:Friedrich Ebert Stift
Page 9 and 10: Traumat dhe dukuritë psikologjike
Page 29: Traumat dhe dukuritë psikologjike
Page 81 and 82:
Traumat dhe dukuritë psikologjike
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
show all

Traumat dhe dukuritÃ« psikologjike si pasojÃ« e konfliktit, burim pÃ«r ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?