Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...

Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit dhe të drejtat e njeriutnjë numër i vogël i tyre (10 deri më 20%) kanë mbaruar me vdekje. Nga kjovie gjer në përfundim se numri më i madh i personave të cilët kanë tentuar tëkryejnë vetëvrasje me jetën e tyre të mëtujtjeshme nuk do të kryejnëvetavrasje.2. Këto dhe rezultatet e tjera nga hulumtimety sociopatologjiketregojnë se tentimet për vetëvrasje në të shumtën e rasteve tyregojnë një signalalarmi dhe kanë efekt për thirje në ndihmë, madje edhe për atë nëse nuk kaekzistuar qëllimi i vetëdijshëm (Stengell 1964). Pikërishtë për shkak të këtijefekti, tentimet për vetëvrasje shpesh herë sjellin gjer te ndryshimet të situatavejetësore të vetëvrasëve, me çka me siguri është edhe një nga arsyet se shumërrallë lajmërohen tentime të drejtëpërsëdrejta për vetëvrasje. Megjithate,tentimet mund të jenë edhe demostrim histerik, dhe gjithë ashtu dhe tipavemanipulative të reagimit (Duglin 1963) ose kanë funksion të ikjes, nënçmimitose paraqesin reagim katastrofal ose thyrje të personalitetit. 193. Tentimi për vetëvrasje kanë rëndësi të shumanshme përshqyrtimin meritor të kësaj dukurie shoqërore patologjike, në rend të parënga aty pse çdo tentim për vetëvrasje paraqet suicidiall të caktuar tërëzikshmërisë të personit të caktuar. Indikatorët themelor për vërtetimin e kësajrrëzikshmërie është serioziteti i tentimit të marrur i cili shumë rëndë vërtetohet.Pastaj janë më se të rëndësishme motivet e vetëvrasjet. Motivet te tentimetmegjithate, më së shpeshti mbeten të maskuar dhe të papranishëm përhulumtim, për çka, nëse nuk ka lënë letër përshëndetëse, pas tentimit përvetëvrasje personi më së shpeshti ndjehet i turpëruar dhe fajtor dhe zakonishtënuk pranon se e ka pasur qëllim të vetëvritet. Nga këtu, mënyra e kryerjes ështëindikatorë më i shfrytëzuar për vërtetimin e seriozitetit e qëllimit suicidiall.Vetëvrasjet do të thotë, më së shpeshti kryen me helmim, fuarje, ngulfatje,përdorimi i armës, përdorimi i mjeteve të forta, gatshmëria për të kërcyer ngalartësia. Te tentimet për vetëvrasje, siç e cekëm më lartë dominojnë helmimetdhe ajo me mjete jo adekuate ose masa jo të konsiderushëm dozash të cilëtlëjnë hapësirë që të mbetet gjallë.4. Lidhshmëria e vetëvrasjeve me formën e tjeratë dukurive devijante1. Në raportë me çështjet e lidhshmërisë së vetëvrasjes me dukuri të tjeraasociale dhe antisociale janë më se të rëndëishme dhe në literaturë më sëshpeshti të hulumtuara relacionet e tre metodave: 1) çrregullimi mental 2)alkoolzmi si dhe 3) narkomanija nga njëra dhe vetëvrasjet nga ana tjetër.1) Kur janë në pyetje vetëvrasjet mund të thuhet lirishtë se teroticientët eshumtë dhe hulumtues në themel kanë tentuar t’i sjellin në një varshmëri me19 Shpadier – Gjiniq, J. op. cit. faqe 14439