Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Traumat</strong> <strong>dhe</strong> dukuritë <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong> <strong>si</strong> pasojë e <strong>konfliktit</strong> <strong>dhe</strong> të drejtat e njeriutMr. Lulzim Murtezani, p<strong>si</strong>kologFakulteti Pedagogjik, ShkupNdikimi i stre<strong>si</strong>t nл sjelljen e adoleshentлveRjedhat aktuale të kohës influencojnë në masë të kon<strong>si</strong>derueshmesjelljen e individëve. Në periudhën tran<strong>si</strong>tive që po kalojmë, njerëzit fla<strong>si</strong>n përkrizë ekonomike, politike, erozion të moralit, kriminalitet, çrregullim të vleravenjerëzore etj.Sigurimi i ekzistencës, frika nga e ardhmja, traumat e luftës akoma tëpashlyera, ankthi nga kërcënimet potenciale të përditshmërisë, konfliktet einteresave <strong>dhe</strong> ato politiko -partiake, përbëjnë mozaikun sfidues të përshtatjessë individit mjedi<strong>si</strong>t jetësorë.Me çështjen e përshtatjes së individit mjedi<strong>si</strong>t jetësorë, ndërli<strong>dhe</strong>tproblemi i stre<strong>si</strong>t <strong>dhe</strong> pasojat e mundshme të tij mbi sjelljen e individit.Me stres nënkuptohet gjithëçka që ushtron kërkesa ndaj individëve tëcilave duhet t’u përshatten. Megjithëse shumkush ka të konceptuar se çfarështë stre<strong>si</strong>, prapseprapë, nuk është lehtë ta përkufizosh atë. Kështu, disa epërkufizojnë stre<strong>si</strong>n <strong>si</strong> ngacmues (stresor) që na kërcënon. Të tjerët e shikojnëatë <strong>si</strong> reagim të natyrshëm të organizmit ndaj kërcnimeve të mjedi<strong>si</strong>t.Selye (1976) flet për dy aspekte të stre<strong>si</strong>t;• stre<strong>si</strong>n negativ, të cilin ai e quan distres, p.sh., ankthi ose frika. Distre<strong>si</strong>përjetohet kur humbim një njeri të dashur, kur vuajmë nga një sëmundje erëndë, kur humbin në mënyrë të pakthyeshme karierën, famën etj.• Përvojat e këndshme që njëherazi janë stresante, ai i quan eustres.Martesa, lindja e fëmijës, marrja e një note të mirë, diplomimi, etj. Janë shembujtipik të eustre<strong>si</strong>t.Padyshim, stre<strong>si</strong> përfshin kërcënimet ndaj mirëqenies së njeriut <strong>dhe</strong> integritetittë tij. Është vlerësuar se 75% të atyre që vizitojnë mjekun, kanë problemelidhur me stre<strong>si</strong>n (Charlevorth <strong>dhe</strong> Nathan, 1982). Stre<strong>si</strong>n mund ta shkaktojnëstimuj fizikë; sëmundjet, lëndimet, zhurma etj. <strong>dhe</strong> ato <strong>p<strong>si</strong>kologjike</strong>;frustrimet <strong>dhe</strong> konfliktet e brëndshme.Në esencë të stre<strong>si</strong>t ekziston një ligjshmëri të cilës nuk mund t’ishmangemi, pra një <strong>si</strong>stem zinxhir që fillon me një faktor stresogjen qoftë ai129
Change language