Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit, burim për ...

Traumat dhe dukuritë psikologjike si pasojë e konfliktit dhe të drejtat e njeriutsim me popullatën e tërsishme të vendit del se rreth 12,1% e kësaj popullateështë e varfur. Në këtë kontingent, popullatë e varfur janë:82925 fëmijë tëmoshës prej 0-13 vjet,prej moshës 14-17 vjet edhe 17496 fëmijë gjegjësisht100421 fëmijë. Meqë R.Maqedonisë llogaritet si shtet i varfër dhe në konteksttë asajë një numër i madh i popullatës merrë ndihma sociale,në bazë të strukturësetnike të popullatës përbërja është e këtillë: Me numër më të madh participojnëRomët me 7694 amvisri,Turqit me 4735 amvisri,Shqiptarët me 17321amvisri,dhe Maqedonët me 31946 amvisri.(Të dhënat statistikore janë marrënga enti i statistiës dhe Instituti ekonomik)Kuptohet në kushtet e tanishme këto numra dhe përqindje janë edhe mëtë mdhaja kur dihet se nga ky hulumtim e deri tani ka kaluar mjaftë kohë.Cilat janë pasojat shoqërore të varfërisëPasojat e varfërisë janë shumdimenzionale dhe hasen gati në të gjithasferat e jetës; në sferën e punësimit,në institucionin e familjes,në sistemin arsimor,nëshëndetësi,në mardhëniet ndëretnike etj.1.Padyshim se pasojat e varfërisë reflektohen në sferën e punësimit qëdo të thotë se si pasojë e varfërisë globale s’do mend se rritet edhe numri i tëpapunsuarve dita në ditë qofshin ata të cilët kërkojnë të punësohen për së pariherë apo ata të cilët largohen nga puna për shkaqe të jorentabilitetit ekonomiktë ndërmarrjeve.Psh.numri prej 156000 të papunësuar në vitin 1990 rritet në249928 në prill të vitit 1997. Pra armata e të papunësuarve si pasojë e ekonomisësë pa zhvilluar dhe varfërisë globale,është barrë e madhe për shtetin e cilandikon negativisht edhe për stabilitetin e tij. Në kushte të një varfërie të këtillëtë gjithë ë të varfurit janë në gjendje frike dhe depresioni psiqik se çdo të bëhetmë tutje dhe cila do të jetë ardhmëria e tyre. Në R.Maqedonisë shkalla epapunësisë në vitin 1999 ishte 32.4% që do të thotë se kjo përqindje është më emadhe ndaj disa vendeve siç janë:Spanja 20.9%,Finlanda 15%,Franca12.6%,Italia 12.4%,Suedia 10.4% Zvicra 4.2%,ShBA 4.9%,Austria5.1%,Danimarka 5.4%, a më të ulët e kishte Japonia 3.4%. Rritja permanente eproblemit të papunësisë e rritë tensionin social në shoqëri dhe në anën tjetërndikon edhe në rritjen dhe thellimin e krizës ekonomike në tërsi.2. Problemi i varfërisë gjithë ashtu negativisht ndikon edhe nëinstitucionin e familjes si grup parcial shoqërordhe bio-social. Shumëfamilje sot në Maqedoni problemin e varfërisë po e përjetojnë si barrëtë rëndë dhe me pasoja negative në strukturën e sajë,në sferën e mardhënievefamiljare,në rolet e tyre,në buxhetin e sajë, në sistemin evlerave, në funkcionet dhe mënyrën e shfrytzimit të kohës së lirë etj.Varfëria po vërehet qoftë në familjen rurale poashtu edhe në ate ur-88