Beschrijving juridische kader - Commissie-Samson

2 misbruik van een kwetsbare situatie van het kind vanaf de
leeftijd van seksuele meerderjarigheid, met name vanwege
een verstandelijke of lichamelijke handicap of een afhankelijkheidssituatie
(3 jaar); 8
3 gebruik van dwang, geweld of bedreiging (10 jaar bij een kind
beneden de leeftijd van seksuele meerderjarigheid en 5 jaar
bij een kind vanaf die leeftijd).
De artikelen 4 en 5 stellen seksuele uitbuiting en kinderpornografie
strafbaar. Grooming wordt op vergelijkbare wijze als in het Verdrag
van de Raad van Europa strafbaar gesteld (1 jaar)(artikel 6).
Evenals het Verdrag van de Raad van Europa houdt de richtlijn
rekening met normaal seksueel verkeer tussen jongeren. Er is
daarom een afzonderlijke bepaling inzake consensuele seksuele
handelingen. Het wordt aan de lidstaten om overgelaten om te
beslissen of de strafbepalingen inzake het aangaan van seksuele
handelingen met een persoon onder de leeftijd van seksuele
meerderjarigheid van toepassing zijn op seksuele handelingen
tussen gelijken die wat leeftijd en psychologische en lichamelijke
ontwikkeling en rijpheid betreft dicht bij elkaar staan, voor zover
deze handelingen niet gepaard gaan met misbruik (artikel 8,
eerste lid). Een dergelijke voorziening is nodig, omdat het begrip
seksuele handelingen – anders dan ons begrip ontuchtige handelingen
- een neutrale betekenis heeft. Een vergelijkbare discretionaire
voorziening is gemaakt ten aanzien van het bijwonen
van een kinderpornografische voorstelling en ten aanzien van de
vervaardiging en het bezit van kinderporno.
Lidstaten moeten verzekeren dat personen die zijn veroordeeld
voor een van de in de richtlijn strafbaar gestelde feiten, tijdelijk of
permanent kunnen worden uitgesloten van de uitoefening van ten
minste professionele activiteiten met regelmatige contacten met
kinderen (artikel 10). Het in de bijlage onder nr. 3.4. genoemde
kaderbesluit geeft handen en voeten aan deze bepaling.
Opsporing en vervolging zijn niet afhankelijk van een klacht of
beschuldiging. De verjaring moet geruime tijd doorlopen nadat
het slachtoffer de leeftijd van meerderjarigheid heeft bereikt
(artikel 14).
Een geheimhoudingsplicht voor beroepsbeoefenaren mag
geen beletsel voor hen opleveren om vermoedens van seksueel
misbruik te melden bij de bevoegde autoriteiten. De burger die
weet heeft van seksueel misbruik of dat vermoedt, moet worden
aangemoedigd zulks te melden (artikel 15).
Lidstaten zijn verplicht extraterritoriale rechtsmacht te vestigen
voor seksueel misbruik dat is gepleegd door een eigen onderdaan
in het buitenland. Uitoefening van rechtsmacht is in de na
te noemen gevallen van seksueel misbruik niet afhankelijk van de
strafbaarheid van dat misbruik in het land waar het is gepleegd
(het aangaan van seksuele handelingen met een kind onder de
leeftijd van seksuele meerderjarigheid; dwingen van een kind tot
seksuele handelingen met een derde; misbruik van een erkende
8 Aanvankelijk had de Europese commissie voor het onder 1 en 2 genoemd
misbruik van een kind beneden de leeftijd van seksuele meerderjarigheid in
een minimum maximumstraf van 8 jaar voorgesteld. Die is nu teruggebracht
tot 5 jaar.
Deze specifieke straf heeft in het licht van de algemene minimum maximumstraf
van 5 jaar voor seksueel misbruik geen zelfstandige betekenis meer.
14
positie van vertrouwen, gezag of invloed jegens een kind vanaf de
leeftijd van seksuele meerderjarigheid; misbruik van een kwetsbare
situatie van het kind, met name vanwege een verstandelijke
of lichamelijke handicap, of een afhankelijkheidssituatie; gebruik
van dwang, geweld of bedreiging) (artikel 16).
Slachtoffers van seksueel misbruik moeten worden voorzien van
hulp, bijstand en bescherming om de belangen van het kind zo
goed mogelijk te dienen (artikelen 17 tot en met 19). Slachtoffers
zijn bijzonder kwetsbaar in de zin van het kaderbesluit inzake
de status van slachtoffers in het strafproces (zie bijlage nr. 3.2.).
Lidstaten moeten waarborgen dat aan de familie van het slachtoffer
passende bijstand wordt verleend. Aan de ondervraging van
slachtoffers worden speciale eisen gesteld.
Lidstaten moeten de preventie van een tweetal handelingen
aanmoedigen of die verbieden: de verspreiding van materiaal
dat adverteert voor de mogelijkheid van het plegen van seksueel
misbruik; het organiseren van kinderseksreizen (artikel 19a)
Er moeten interventieprogramma’s voor daders zijn
(artikelen 19aa en 20).