Beschrijving juridische kader - Commissie-Samson

lingen wegens misdrijf daartoe aanleiding geven, en de maatregel
in het belang is van een zo gunstig mogelijk verdere ontwikkeling
van de verdachte. Daarvoor is een advies van de raad voor de kinderbescherming
vereist dat wordt ondersteund door ten minste
één gedragsdeskundige. Een maatregel betreffende gedrag van de
jeugdige kan inhouden dat de veroordeelde jeugdige deelneemt
aan een programma in een door de rechter aan te wijzen instelling
of dat de veroordeelde een ambulant programma zal volgen
onder begeleiding van een door de rechter aan te wijzen organisatie
(artikel 77w Sr).
De instellingen of organisaties stellen voor de uitvoering van het
programma een plan vast dat is afgestemd op de problematiek
van de veroordeelde. Een programma kan bestaan uit een of
meer gedragsinterventies (artikel 4 Besluit gedragsbeïnvloeding
jeugdigen).
De jeugdreclassering (bureau jeugdzorg) bereidt de tenuitvoerlegging
van de maatregel voor en ondersteunt deze (artikel 10,
eerste lid, onderdeel c, Wjz).
De maatregel duurt ten minste 6 en ten hoogste 12 maanden
(artikel 77w Sr).
De maatregel kan eenmaal worden verlengd voor ten hoogste
dezelfde tijd als waarvoor zij was opgelegd (artikel 77wd Sr)
De rechter kan bepalen dat het programma geheel of gedeeltelijk
bestaat uit jeugdzorg indien uit een ten aanzien van de jeugdige
genomen indicatiebesluit blijkt dat deze op die vorm van zorg is
aangewezen (artikel 77wa Sr).
De rechter beveelt bij het opleggen van de maatregel dat vervangende
jeugddetentie wordt opgelegd, indien de veroordeelde niet
naar behoren aan de tenuitvoerlegging van de maatregel heeft
meegewerkt (artikel 77wc Sr).
Jeugdigen kunnen ook worden veroordeeld tot een taakstraf.
Een taakstraf bestaat uit een werkstraf (verrichten van onbetaalde
arbeid of het verrichten van arbeid tot herstel van de door het
strafbare feit aangerichte schade) of een leerstraf (het volgen van
een leerproject) of een combinatie hiervan (artikel 77h Sr).
4.3.1.2 Situatie in 1945
Conclusie
Er bestond geen minimum leeftijdsgrens voor strafrechtelijke
aansprakelijkheid.
Er waren enige specifieke bepalingen voor jeugdige delinquenten.
Straffen en maatregelen werden tenuitvoergelegd in tuchtscholen,
bijzondere strafgevangenissen voor jongelieden of
rijksopvoedingsgestichten.
Beschijving
In 1945 gold nog de wet van 12 februari 1901, Stb. 63, houdende
wijziging in de bepalingen betreffende het straffen en de strafrechtspleging
ten aanzien van jeugdige personen.
Bij veroordeling van een minderjarige die bij de uitspraak in eerste
aanleg jonger dan 18 jaar was, kon de hoofdstraf van plaatsing
68
in een tuchtschool worden opgelegd. Ook voor minderjarigen
gold de bijkomende straf van plaatsing in een rijkswerkinrichting
(artikel 9 oud Sr).
Bij strafrechtelijke vervolging van een jeugdige die ten tijde van
het plegen van het feit nog geen 16 jaar was, kon de rechter
bevelen dat hij aan zijn ouders of voogd zou worden teruggegeven
zonder oplegging van straf (artikel 38 Sr).
Bij vervolging wegens een misdrijf van een minderjarige die
bij de uitspraak in eerste aanleg jonger dan 18 jaar was, kon de
rechter bepalen dat deze ter beschikking van de regering werd
gesteld zonder oplegging van straf. Dat was ook mogelijk ten
aanzien van jeugdige recidivisten bij vervolging wegens bepaalde
overtredingen (artikel 39 Sr). De minderjarige die op de voet van
artikel 39 ter beschikking was gesteld, werd geplaatst hetzij in een
rijksopvoedingsgesticht met het oog op zijn opvoeding, hetzij ter
opvoeding toevertrouwd aan een rechtspersoon wiens statuten
duurzame verzorging van minderjarigen voorschrijven, tot het
bereiken van de leeftijd van 21 jaar (artikel 39ter Sr).
Bij niet-toepassing van de artikelen 38 of 39 werd de schuldige
aan een misdrijf, die bij de uitspraak in eerste aanleg jonger was
dan 14 jaar, gestraft met plaatsing in een tuchtschool, geldboete
of berisping, en de schuldige tussen 14 en 18 jaar met plaatsing
in een tuchtschool of geldboete. De rechter kon deze bepaling
buiten toepassing laten ten aanzien van schuldigen tussen 16 en
18 jaar en recht doen overeenkomstig het volwassenstrafrecht
(artikel 39septies Sr).
De duur van plaatsing in een tuchtschool was ten minste 1 maand
en wegens een misdrijf en enige bepaalde overtredingen ten
hoogste 6 maanden voor een jeugdige die ten tijde van het plegen
van het strafbaar feit jonger dan 14 was, en ten hoogste 1 jaar voor
de jeugdige die toen 14 of ouder was (artikel 27bis Sr).
Een jeugdige die zijn geldboete niet volledig had betaald, kon
zijn vervangende hechtenis ondergaan in een tuchtschool
(artikel 23 Sr).
Afzonderlijke opsluiting was niet mogelijk voor jeugdigen onder
14 jaar (artikel 12 Sr).
De rechter kon bevelen dat een persoon tussen 18 en 23 jaar,
veroordeeld tot een gevangenisstraf tussen 1 en 3 jaar, voor
een misdrijf waarop 2 jaar of meer was gesteld, zijn straf zou
ondergaan in een bijzondere strafgevangenis voor jongelieden.
Wegens bijzondere omstandigheden kon deze tenuitvoerlegging
ook plaatsvinden ten aanzien van personen tussen 23 en 25 jaar
(artikel 13 Sr). Op bevel van het hoofd van het departement van
Justitie konden jeugdigen tussen 16 en 23 en tussen 23 en 25 jaar
na het ondergaan van een deel van hun gevangenisstraf eveneens
in zo een bijzondere gevangenis worden geplaatst (artikel 13a Sr).
In deze gevangenissen konden de gedetineerden voor bepaalde
doeleinden in gemeenschap worden gebracht (artikel 13b Sr).