Beschrijving juridische kader - Commissie-Samson

In elk arrondissement was een voogdijraad aan wie de zorg voor
een minderjarige krachtens een rechterlijke uitspraak kon worden
toevertrouwd. De voogdijraad was de voorloper van de raad voor
de kinderbescherming.
Er waren geen nog geen specifieke kaderwetten op het terrein van
hulp en bijstand aan jeugdigen.
4.2.1.3 Wijzigingen
Conclusie
Het BW bood het kader voor kinderbescherming. De wet van
12 februari 1901, Stb. 64, houdende beginselen en voorschriften
omtrent maatregelen ten opzichte van jeugdigen gold ook na
1945. Zij bevatte regels voor de tenuitvoerlegging van civielrechtelijke
én strafrechtelijke maatregelen.
Op 1 juli 1965 traden de Beginselenwet voor de kinderbescherming
en het Uitvoeringsbesluit kinderbescherming in werking. Zij bevatten
regels over de tenuitvoerlegging van straffen en strafrechtelijke
en civielrechtelijke maatregelen. Wet en besluit zijn bijna
25 jaar van toepassing geweest.
De wet was beknopt en bevatte enkele regels over het College van
Advies voor de kinderbescherming, particuliere instellingen,
particuliere inrichtingen en tehuizen, de bekostiging daarvan,
rijksinrichtingen, en de tenuitvoerlegging van terbeschikkingstelling
van de regering, plaatsing in een inrichting voor buitengewone
behandeling, en van het arrest.
Het Uitvoeringsbesluit bevatte een groot aantal uitvoeringsregels
inzake deze onderwerpen.
Particuliere instellingen, particuliere inrichtingen en tehuizen
en rijksinrichtingen waren belast met de uitvoering van kinderbeschermingsmaatregelen
en met de tenuitvoerlegging van
straffen en maatregelen. Civielrechtelijke en strafrechtelijke
plaatsingen gingen tezamen.
De minister van Justitie had eindverantwoordelijkheid op het
terrein van de kinderbescherming.
Op 1 juli 1989 is de Wet op de jeugdhulpverlening (Wjhv) in
werking getreden. De Wjhz viel onder de verantwoordelijkheid van
de ministers van VWS en van Justitie. Zij zou 16 jaar standhouden.
Met de inwerkingtreding van de Wjhv zijn de Beginselenwet voor
de kinderbescherming en het Uitvoeringsbesluit kinderbescherming
komen te vervallen.
De Wjhv was een kader- en bekostigingswet met regels over de
planning en kwaliteit van, de samenwerking bij en de voorwaarden
voor jeugdhulpverlening. De Wjhv had als uitgangspunt dat
de rijksoverheid, de provincies en het particulier initiatief ieder
vanuit de eigen verantwoordelijkheid gestalte geven aan de
jeugdhulpverlening. Zij beoogde de samenhang op het terrein
van de jeugdhulpverlening te vergroten en de verzuiling binnen
de overheid en de uitvoeringsorganisaties tegen te gaan. De Wjhv
ging uit van territoriale decentralisatie: een groot deel van de
taken van het Rijk werd overgeheveld naar de provincies.
Jeugdhulpverlening omvatte activiteiten die zijn gericht op het bij
jeugdigen voorkomen, verminderen of opheffen van problemen of
stoornissen van lichamelijke, geestelijke, sociale of pedagogische
aard die hun ontwikkeling naar volwassenheid ongunstig konden
beïnvloeden.
Jeugdhulpverlening bestond uit 4 onderdelen: (1) pleegzorg, 2)
residentiële hulpverlening, (3) semiresidentiële hulpverlening en
(4) ambulante hulpverlening, dat is hulpverlening, anders dan
bedoeld onder 1, 2 of 3.
Aan de Wjhv lagen de beginselen van subsidiariteit en proportionaliteit
als uitgangspunt ten grondslag. Hulpverlening moest
plaatsvinden in de minst ingrijpende vorm, zo dicht mogelijk bij
de plaats waar de jeugdige duurzaam verbleef en gedurende een
zo kort mogelijke periode en moest ook overigens voldoen aan de
eis dat zij voor de jeugdige de meest aangewezene was te achten.
Vrijwillige hulpverlening had de voorkeur boven de justitiële hulpverlening.
Liever ambulante hulpverlening dan (semi-)residentiële
hulpverlening en liever pleegzorg dan plaatsing in een tehuis.
Gezinsvoogdijinstellingen hadden een belangrijke taak bij de
uitvoering van de Whjv.
De minister van Justitie subsidieerde of hield in stand inrichtingen
voor justitiële kinderbescherming (d.w.z. landelijke voorzieningen
van residentiële hulpverlening, bestemd voor de tenuitvoerlegging
van straffen en maatregelen, het ondergaan van voorlopige hechtenis,
alsmede voor jeugdigen met zodanige gedragsproblemen
dat zij door de kinderrechter of door een voogdijinstelling aldaar
werden geplaatst).
Sedert 1 januari 2005 geldt de Wet op de jeugdzorg (Wjz).
Deze wet komt in de plaats van de Wjhv, en bouwt daarop voort.
De Wjz heeft een drieledig doel: (1) vestiging van een wettelijke
aanspraak op jeugdzorg, (2) verwezenlijking van een samenhangend
aanbod van jeugdzorg dat aansluit bij de behoefte aan zorg,
en (3) nieuwe regeling van de toegang tot en de bekostiging van
de jeugdzorg.
Het bureau jeugdzorg vormt het centrale loket per regio. In de
bureaus jeugdzorg vindt integratie plaats van de vrijwillige jeugdhulpverlening,
de justitiële kinderbescherming, de jeugdreclassering
en het advies- en meldpunt kindermishandeling. Uitvoering
van taken op het terrein van de kinderbescherming en de jeugdreclassering
die behoorden tot de taken van de gezinsvoogdijinstellingen,
worden toebedeeld aan de bureaus jeugdzorg.
De provincies ontvangen doeluitkeringen voor de bekostiging van
de jeugdzorg.
Beschrijving
De wet van 12 februari 1901, Sb. 64, houdende beginselen en voorschriften
omtrent maatregelen ten opzichte van jeugdigen bevatte
regels voor de tenuitvoerlegging van civielrechtelijke en strafrechtelijke
maatregelen (Kinderbeginselenwet). Zij is van kracht
gebleven tot de inwerkingtreding van de Beginselenwet voor de
kinderbescherming en het Uitvoeringsbesluit kinderbescherming
in 1965. Zie over de Kinderbeginselenwet ook par. 4.3.2.2.).
Bij de wet van 10 juli 1947, Sb. H 232, in werking getreden op
1 september 1948, is een grondige wijziging van het kinderrecht
in boek I van het BW van kracht geworden. De titels 15 en
37