vakoverschrijdende eindtermen in de tweede en derde graad ... - Sxills

Hulp kunnen vragen en zich laten helpen, ongelijk toegeven, omgaan met
kritiek en kunnen samenwerken zijn niet weg te denken in het leerproces.
Accenten in de eerste, tweede en
derde graad
De te ontwikkelen vaardigheden en attitudes zijn ingedeeld in vier
subthema’s, die het mogelijk maken inzicht te verwerven in de verschillende
dimensies van het leren. In de lespraktijk vloeien deze dimensies binnen het
leerproces weer samen. Voor het basisonderwijs is deze indeling in subthema’s
niet opgenomen in het decreet, maar vaardigheden en attituden die ermee
verband houden, komen er wel aan bod. Voor het secundair onderwijs zijn
de eindtermen geordend volgens vier subthema’s die verwijzen naar
verschillende aspecten van zelfstandig leren:
• informatieverwerking: vaardigheden die te maken hebben met het
verwerven enverwerken van informatie, het oplossen van problemen, het
raadplegen van informatiebronnen;
• het domein van de regulering: planning - en reguleringsvaardigheden meer
bepaald het concrete plannen, sturen en bewaken van het leerproces;
een taak, die de leerkracht gradueel in handen van de leerling zelf geeft.
Metacognitie als kennis van leren en denken in het algemeen en van het
eigen leren en denken in het bijzonder, is daarbij een belangrijk begrip;
• attituden en opvattingen in verband met leren oefenen een sterke invloed
uit op het leergedrag en moeten dus ontwikkeld en eventueel bijgestuurd
worden;
VAKOVERSCHRIJDENDE THEMA’S DEEL 1 OVER DE GRENZEN
• keuzebekwaamheid: is veel breder dan studiekeuze alleen en omvat
vaardigheden met betrekking tot verschillende gebieden;
• zelfconceptverheldering: de analyse van de eigen sterke en zwakke
kanten op alle vlakken (niet alleen op intellectueel vlak);
• horizonverruiming: objectieve informatie over keuzemogelijkheden
inzake studiemogelijkheden en functies en beroepen in de maatschappij;
• keuzestrategieën: het kunnen afwegen, prioriteiten kunnen stellen,
kunnen beslissen en de consequenties van een beslissing zien en
aanvaarden.
Een aantal eindtermen worden herhaald in diverse onderwijsniveaus en
graden. De meerwaarde is dan niet zozeer de strategie, techniek of attitude
op zich, maar wel de toenemende complexiteit van de leerinhouden en
contexten waarin ze aangeboden en geoefend worden. De transfer naar en
toepassing op gevarieerde situaties zal toenemen per graad parallel met de
groeiende zelfstandigheid van de leerling. Zo mondt omgaan met informatie
in de derde graad uit in vormen van zelfstandig onderzoek.
De ontwikkelingsfase waarin de leerling zich bevindt wordt eveneens in
rekening gebracht. Aan de dimensie ‘opvattingen over leren’ wordt bijvoorbeeld
meer aandacht besteed vanaf de tweede graad omdat de onderlinge
samenhang tussen manier van leren en de opvattingen over leren toeneemt
met de leeftijd. In de derde graad verdient keuzebekwaamheid dan weer een
ruime plaats.
LEREN LEREN
13