Richtlijn CVRM feb2013 - KNMP

[30] Roken
Roken is een zeer belangrijke risicofactor voor HVZ. Ongeveer 30 % van het aantal nieuwe gevallen en ongeveer 22 %
van de sterfte aan coronaire hartziekten is toe te schrijven aan roken. De kans op (sterfte aan) coronaire hartziekten
neemt toe met het aantal sigaretten per dag, het aantal jaren dat wordt gerookt en de mate van inhalatie. De
effecten van stoppen met roken op het lichaam zijn: hartslag en bloeddruk normaliseren, de hoeveelheid
koolmonoxide in het bloed halveert, smaak- en reukvermogen verbeteren aanzienlijk en na 2-12 weken is de
bloedcirculatie in het lichaam verbeterd.
De eerste jaren nadat men is gestopt met roken neemt het risico op HVZ snel af. Ongeveer 5-10 jaar na stoppen is het
risico op HVZ ongeveer gelijk aan mensen die nooit gerookt hebben [Hartst 2009].
Een Europees onderzoek in de periode 2006-2007 geeft aan dat gemiddeld 17,2 % van de patiënten met coronaire
hartziekten rookt. Voor Nederland was dit percentage 16,1%. In Nederland bleek 35,7% van de mensen na hun
hartinfarct door te gaan met roken [Kotseva 2009].
Roken verhoogt het risico op coronaire hartziekten, CVA, aneurysma aortae en perifeer arterieel vaatlijden met een
factor 2 tot 4, afhankelijk van geslacht en type HVZ, ten opzichte van niet rokers. Dit risico neemt toe naarmate men
meer sigaretten per dag rookt en gedurende een langere periode rookt [Doll 1994]. Stoppen met roken vermindert het
risico op HVZ. Dit effect is in de eerste drie jaar na het stoppen met roken waarneembaar. Stoppen met roken geeft
voor alle leeftijdsgroepen een absolute daling van het risico op HVZ, zodat het voor iedereen zin heeft om te stoppen
[MDR CVRM].
De apotheker begeleidt mensen bij het stoppen met roken volgens de Zelfzorgstandaard Stoppen met roken [KNMP
Kennisb] en/of conform de lokale (keten)zorgafspraken met betrekking tot een stoppen-met-roken-behandeling.
RISICO SCORES
[31] Risicoscore PreventieConsult
In de PreventieConsultmodule Cardiometabool Risico [NHG M96] is een risicoscore-test opgenomen, waarin met behulp
van zes eenvoudige vragen kan worden bepaald wie in aanmerking komt voor nader onderzoek door de huisarts naar
risicofactoren voor HVZ. De eenvoudige test kan op een website aangeboden worden of via andere vrij toegankelijke
media voor de consument. Dat het geen toekomstmuziek is dat apotheken een rol kunnen spelen in de preventie van
HVZ bewijst de discussie in de UK. Daar is in 2008 een rapport verschenen waarbij de rol van de apotheek wordt
benadrukt bij de preventie in de eerste lijn voor hart- en vaatziekten [Pharmacy in England, Dep. of Health 2008].
Indien de apotheek in het kader van de ketenzorg voor CVRM afspraken heeft gemaakt over een bijdrage bij de
preventie van HVZ, is het mogelijk deze risicoscore te gebruiken bij de bepaling van individuele risicofactoren. Indien
de score boven een bepaalde waarde komt kan de apotheker doorverwijzen naar de huisarts voor een nadere analyse
van het risico op HVZ en de eventuele behandeling ervan. In geval van specifieke risicofactoren zoals obesitas of roken
worden gerichte leefstijladviezen verstrekt.
Tabel 11: risicoscore test [ NHG M96]
Mannen
Aantal punten
1 Leeftijd 30-45 jaar
0
45-50 jaar
13
50-55 jaar
17
55-60 jaar
22
60-65 jaar
33
65-70 jaar
37
70-75 jaar
46
75-85 jaar
61
2 BMI < 25 kg/m 2
0
>30 kg/m 2 12
25-30 kg/m 2
4
3 Middelomtrek mannen 94 cm 3
vrouwen 88 cm
4 Roken ja
9
nee
0
5 HVZ ouder, broer, zus