oxprenolol 1-3 + + - - - pindolol 3-4 + +++ - - - propranolol 4-6 ++ - - - - sotalol 10 - - - - - Werkingsmechanisme Blokkade van de beta-1-receptoren verlaagt de hartfrequentie en het hartminuutvolume en vermindert de reninesecretie door de nier, waardoor de productie van angiotensine-II afneemt (anti-hypertensief effect). Door de vertraging van de hartslag en door de afname van de bloeddruk verbruikt de hartspier minder zuurstof (antiischaemisch effect). Door de vertraagde hartslag, vertraagde geleiding over het hart en verlenging van de refractaire periode werken bètablokkers anti-aritmisch. Het effect bij hartfalen berust op vermindering van de sympaticusactiviteit die bij hartfalen is toegenomen, hierdoor verbetert de linkerventrikelhypertrofie en de ejectiefractie [IM 2012, FK 2012]. Bij stabiel chronisch hartfalen dienen de bètablokkers bisoprolol, carvedilol of metoprolol als aanvulling op de standaardbehandeling met ACE-remmers, diuretica en eventueel digoxine. Bètablokkers dienen zeer voorzichtig gedoseerd te worden bij hartfalen, omdat door het negatief inotrope effect de hartkracht kan afnemen, waardoor hartfalen verergert [FK 2012]. Ook is aangetoond dat bètablokkers het proces van atherosclerose kunnen vertragen en de omvang van de atherosclerotische plaques kunnen verminderen [Sipahi 2007]. Bijwerkingen Perifere vasoconstrictie kan koude extremiteiten en erectiele disfunctie veroorzaken. Hypotensie, bradycardie en verergering van hartfalen zijn de meest voorkomende cardiovasculaire bijwerkingen. Bètablokkers met ISA kunnen tremor veroorzaken. Niet-selectieve bètablokkers en selectieve bètablokkers in hoge dosering geven bronchoconstrictie [IM 2012, FK 2012]. Onderzoeken bij hypertensie In een meta-analyse van 13 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken bij primaire hypertensie werden bètablokkers vergeleken met andere antihypertensiva (105.951 personen) en placebo (27.433 personen) [Lindholm 2005]. Het risico op een beroerte was voor bètablokkers 16% [95% BI 4-30%] groter dan voor de andere antihypertensiva, maar vergeleken met placebo was het risico op een beroerte voor bètablokkers minder, namelijk 19% [95% BI 7-29%]. Voor hartinfarct of mortaliteit werd geen significant verschil gezien. In deze meta-analyse waren alle bètablokkers meegenomen in het onderzoek, waarbij onderzoek met atenolol oververtegenwoordigd was. Echter, al eerder was door dezelfde onderzoekers een onderzoek gepubliceerd waarbij de effectiviteit van atenolol niet verschilde van placebo wat betreft mortaliteit, cardiovasculaire mortaliteit of hartinfarct [Carlberg 2004]. Vergeleken met andere antihypertensiva verlaagde atenolol de bloeddruk even effectief, maar was het risico hoger op mortaliteit (1.13 [1.02-1.25]). Ook de cardiovasculaire mortaliteit was hoger (1.16 [1.00- 1.34]) evenals het risico op een beroerte (1.30 [1.12-1.50]). Dit leidde tot de discussie of de conclusie dat alle bètablokkers minder effectief waren bij primaire hypertensie wel gerechtvaardigd was. De NHG heeft hierover een standpunt uitgevaardigd [Wiersma 2004], waarbij de voorkeur voor metoprolol werd uitgesproken. In 2006 verscheen een meta-analyse naar de effectiviteit van bètablokkers bij primaire hypertensie, waarbij rekening werd gehouden met de leeftijd. De conclusie was dat bij 60-plussers bètablokkers het minder goed doen: meer CVA (RR 1,18 [1,07-1,30]) en geen significante verschillen voor hartinfarct, hartfalen of sterfte. Bij patiënten jonger dan 60 jaar presteerden bètablokkers even goed als andere antihypertensiva [Khan 2006]. In een Cochrane review werd de conclusie dat bètablokkers het slechter doen bij ouderen, weer aangevochten, omdat deze conclusie in belangrijke mate op één onderzoek berustte [Wiysonge 2007]. Het NHG concludeerde dat het oorspronkelijke standpunt uit 2004 niet aangepast hoefde te worden [Wiersma 2008]. Een zeer grote meta-analyse werd in 2009 gepubliceerd door Law et al. Van de 147 gerandomiseerde gecontroleerde onderzoeken onder 464.000 patiënten met hypertensie onderzochten 108 studies het effect van antihypertensiva vergeleken met placebo en 46 studies vergeleken antihypertensiva onderling. Zeven studies vielen in beide categorieën. Uitkomstmaten waren het optreden van coronaire gebeurtenissen of beroerte. Alle klassen antihypertensiva hadden een vergelijkbaar effect op het voorkómen van coronaire gebeurtenissen en beroerte, gerelateerd aan de mate van bloeddrukdaling. Een belangrijke uitzondering was het effect van bètablokkers bij patiënten met bestaande coronaire hartziekten. Bètablokkers reduceerden het relatieve risico op een nieuwe gebeurtenis met 29% (95% BI 22-34%), terwijl andere antihypertensiva dit reduceerden met 15% (95% BI 11-19%). Het extra effect van bètablokkers was beperkt tot enkele jaren na een MI. In deze zelfde meta-analyse bleek ook een licht voordeel voor calciumantagonisten in de preventie van beroerte (RR 0.92, 95% BI 0.85-0.98) [Law 2009]. De MDR richtlijn <strong>CVRM</strong> concludeert dat bètablokkers voor grote groepen patiënten een goede optie blijven voor het verlagen van de bloeddruk. Bij relatief jonge (niet-negroïde) patiënten, bij wie de bloeddruk vaak meer renine afhankelijk is, zijn RAS-afhankelijke antihypertensiva effectiever, zoals bètablokkers, ACE-remmers en A-IIantagonisten [MDR <strong>CVRM</strong>]. Bij negroïde patiënten zijn diuretica en calcium-antagonisten meestal effectiever. Onderzoeken bij HVZ Bètablokkers verbeteren de overleving van patiënten met HVZ, zoals doorgemaakt hartinfarct of hartfalen. CONCEPT 44
In een systematische review van 82 RCT’s onder 54.234 patiënten met een hartinfarct bleken bètablokkers op de lange termijn (tot 2 jaar) de sterfte door alle oorzaken te verlagen met 23 % [95% BI 15-31%], maar op de korte termijn (
- Page 1 and 2: KNMP-richtlijn CVRM Dit is de versi
- Page 3 and 4: ontstekingsprocessen [10] ontstaat
- Page 5 and 6: Men schat dat er in Nederland ongev
- Page 7 and 8: verminderen van stress en stoppen m
- Page 9 and 10: Keuze antihypertensiva De behandela
- Page 11 and 12: geïndiceerd [59]. Patiënten met e
- Page 13 and 14: Parkinson - methyldopa Porfyrie - c
- Page 15 and 16: Hyperlipidemie moet tijdens kinderw
- Page 17 and 18: Calcium antagonisten: amlodipine, b
- Page 19 and 20: o o o Gebrek aan inzicht in en kenn
- Page 21 and 22: als gevolg van refluxklachten kan d
- Page 23 and 24: Een goede voorbereiding van de reis
- Page 25 and 26: thrombosediensten, diëtisten, fysi
- Page 27 and 28: STEMI TAA TAR TC TIA TPD TRH UA UAD
- Page 29 and 30: eschikbaar stellen van zijn gegeven
- Page 31 and 32: interventie [NHG M80]. Waar vroeger
- Page 33 and 34: De behandeling bestaat uit voorlich
- Page 35 and 36: Oorzaken van een hypertensieve cris
- Page 37 and 38: EFFECTEN LEEFSTIJL [24] Gewicht en
- Page 39 and 40: [30] Roken Roken is een zeer belang
- Page 41 and 42: [33] Aanvullende risicofactoren Er
- Page 43: Behandeling van hypertensie Een gro
- Page 47 and 48: Een meta-analyse van RCT’s naar h
- Page 49 and 50: maar kunnen ook nog na jarenlang ge
- Page 51 and 52: Conclusie: bij hypertensie zijn RAA
- Page 53 and 54: kan bereikt worden met atorvastatin
- Page 55 and 56: 2010]. De anti-inflammatoire en vaa
- Page 57 and 58: Geconcludeerd kan worden dat slecht
- Page 59 and 60: Onderzoeken naar kanker Recent is d
- Page 61 and 62: RCT’s, waarbij colesevelam toegev
- Page 63 and 64: Secundaire hypertriglyceridemie kan
- Page 65 and 66: Bijwerkingen Bloedingen en anemie z
- Page 67 and 68: onderzoekers aan om het cardiovascu
- Page 69 and 70: ijwerkingen van dipyridamol (met na
- Page 71 and 72: Onderzoeken naar polymorfisme Clopi
- Page 73 and 74: Orthopedische chirurgie ( o.a. knie
- Page 75 and 76: tromboseren zolang ze niet overgroe
- Page 77 and 78: principe geadviseerd niet te vasten
- Page 79 and 80: thyreomimetica Anticoagulantia Carb
- Page 81 and 82: o enkeloedeem en hoofdpijn bij calc
- Page 83 and 84: Circulation 2004; 162: 2002-2006. B
- Page 85 and 86: Brown 2000 Brown 2003 Brown MJ, et
- Page 87 and 88: Dobre 2007 Dobre D, De Jongste MJL,
- Page 89 and 90: Haafkens 2011 Haafkens JA et al. On
- Page 91 and 92: Jamerson 2008 Jamerson K, Weber MA,
- Page 93 and 94: Leest 2006 Leon 1998 Leest LATM van
- Page 95 and 96:
Nawarskas 2011 Nawarskas JJ, Snowde
- Page 97 and 98:
Ridker 2008 Ridker PM, Danielson E,
- Page 99 and 100:
Spector 2011 Spector R, Snapinn SM.
- Page 101 and 102:
safety of dabigatran compared with
Change language