Richtlijn CVRM feb2013 - KNMP

More documents

Recommendations

Info

Vastlegging van contactmomenten in de apotheek en de daarbij verleende zorg. Inzicht in deze gegevens ten behoeve van de farmacotherapeutische behandeling is toegestaan op basis van de WGBO [2]. 4 Algemene behandeling De algemene behandeling bestaat uit de CVRM-gerelateerde zorghandelingen die voor alle CVRM-patiënten worden uitgevoerd. Een hoofdtaak van de apotheker hierin is het terhandstellen van geneesmiddelen (het controleren van de therapie, de medicatiebewaking, het voor uitgifte gereed maken, het uitgeven en het begeleiden van de patiënt). Ook het afleveren van hulpmiddelen en de bijbehorende begeleiding en continue zorg vallen onder de algemene behandeling, indien dit is afgesproken met de overige ketenzorgpartners. 4.1 Beoordeling behandelstappen bij CVRM [MDR CVRM] De apotheker beoordeelt of het geneesmiddelgebruik volgens de landelijke richtlijnen en/of lokale afspraken wordt ingezet, of dat op valide gronden wordt afgeweken 4.1.1 Beoordeling keuze wel of geen medicamenteuze behandeling Volgens de landelijke richtlijnen wordt bij CVRM onderscheid gemaakt in patiënten met of zonder HVZ (zie 1.3.1). Indien de patiënt rookt wordt altijd stoppen met roken geadviseerd, omdat daarmee het cardiovasculair risico al aanzienlijk verlaagd wordt [30]. Aan alle patiënten worden leefstijlmaatregelen geadviseerd, zoals voedingsadviezen (o.a. beperking drop - en alcoholgebruik), gewichtsbeheersing, lichaamsbeweging en omgaan met stress [24] [25] [26] [27] [28] [29]. In vergelijking met andere leefstijladviezen is de invloed van zoutbeperking op de bloeddruk relatief beperkt. Geschat wordt dat door zoutbeperking de bloeddruk 2-8 mmHg daalt, door gewichtsvermindering van 10 kilo 5-20 mmHg, een dieet rijk aan groenten en fruit en magere melkproducten 8-14 mmHg en door meer lichaamsbeweging 4-9 mmHg [Chobanian 2003]. Door deze leefstijladviezen te combineren wordt een even groot effect bereikt als met medicamenteuze therapie, en is daar bovendien additief aan [MDR hartrev]. Patiënten zonder HVZ Voor deze patiëntengroep geldt dat het starten met medicamenteuze therapie afhangt van het geschatte risico op ziekte en sterfte door HVZ volgens de risico tabel uit de multidisciplinaire richtlijn CVRM, voor patiënten in de leeftijd van 40- 70 jaar [MDR CVRM][35][36]. Voor het schatten van risico bij mensen met DM of RA wordt 15 jaar bij de actuele leeftijd opgeteld. Indien er twijfel is over het starten van medicamenteuze therapie kunnen aanvullende risicofactoren doorslaggevend zijn [32][33]. Ongeacht de hoogte van het risico op ziekte en sterfte door HVZ, wordt behandeling met antihypertensiva gestart bij patiënten met een SBD> 180 mmHg en behandeling met cholesterolverlagers bij een TC/HDL ratio > 8 mmol/L ( zie 1.2.1) [21]. Patiënten met HVZ Behandeling met antihypertensiva is aangewezen bij patiënten met HVZ, indien de systolische bloeddruk > 140 mmHg is [21]. Behandeling met statines is aangewezen bij patiënten met HVZ, indien het LDL-cholesterol > 2,5 mmol/l is. Bij patiënten met een LDL < 2,5 mmol/l kan een sterk verhoogd risico (bijvoorbeeld recidiverend hartinfarct, sterk belaste familieanamnese of clustering van risicofactoren) toch voldoende reden zijn om een statine te overwegen [43]. Behandeling met antistollingstherapie is aangewezen voor alle patiënten met HVZ, met uitzondering van hypertensief hartfalen [53][54][55][56][57][58]. 4.1.2 Beoordeling keuze medicamenteuze therapie 8 CONCEPT
Keuze antihypertensiva De behandelaar kiest voor een antihypertensivum uitgaande van comorbiditeit, leeftijd, specifieke patiëntkenmerken, interacties, contra-indicaties, potentiële bijwerkingen en eerdere ervaring van de patiënt met bloeddrukverlagende middelen ( zie ook 1.2.1 voor hypertensie bij 80 plussers). Indien de patiënt niet - vanwege specifieke klinische condities- onder een ‘speciale groep’ valt, wordt het volgende stappenplan geadviseerd, totdat de streefwaarde ( SBD< 140 mmHg) bereikt is: 1. Start met thiazide diureticum [39] of calciumantagonist [38] 2. Voeg ACE-remmer of angiotensine receptorblokker (ARB) toe [40] 3. Combineer thiazidediureticum, ACE-remmer (of ARB) en calciumantagonist [38][39][40] 4. Indien onvoldoende bloeddruk daling: overweeg therapieresistente hypertensie De voorkeur gaat uit naar combinaties van renine-angiotensinesysteem (RAS)-afhankelijke bloeddrukverlagers (ACE-remmers, ARB’s en bètablokkers [37]) met RAS-onafhankelijke bloeddrukverlagers (diuretica en calciumantagonisten). Soms kan direct met combinatie therapie gestart worden, als de bloeddruk sterk verhoogd is [41]. Indien de patiënt onder een ‘speciale groep’ valt, worden andere antihypertensiva als eerste keus geadviseerd (zie tabel 1). Ongeacht de hoogte van de bloeddruk zijn bètablokkers geïndiceerd bij patiënten met manifeste coronaire ziekte en hartfalen en zijn ACE-remmers geïndiceerd na coronaire revascularisatie, een hartinfarct en bij hartfalen. Deze worden ook bij een normale bloeddruk voorgeschreven naast andere interventies (leefstijl, medicatie) [37][40]. Bloeddrukverlagende behandeling kan ook overwogen bij patiënten die een CVA of TIA hebben doorgemaakt en een SBD 140 mmHg blijft, ondanks voldoende therapietrouw en ondanks adequate dosering van drie verschillende antihypertensiva. In dat geval wordt aanpak van de hypertensie via een speciaal stappenplan geadviseerd, waarbij onder meer aandacht besteed wordt aan leefstijlfactoren (zoals hoge alcohol- en zoutinname), het stoppen of verminderen van potentiële bloeddrukverhogers en/of het toevoegen van een aldosteronantagonist [42][65]. Tabel 1: Voorkeursmedicatie bij specifiek kenmerken of condities [MDR CVRM] Kenmerk/conditie Voorkeursmedicatie ( separaat of in combinatie) Jonge leeftijd (< 50 jaar) - 1. ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB) - 2. Toevoegen bètablokker (als verdragen) - 3. Toevoegen diureticum of calciumantagonist Oudere leeftijd (> 70 jaar) - Diureticum, calciumantagonist en/of Ace remmer (bij kriebelhoest ARB). Keuze op basis van comorbiditeit en comedicatie Chronisch, stabiel hartfalen - 1. ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB) - 2. Toevoegen diureticum - 3. Toevoegen bètablokker Chronische nierschade (incl microalbuminurie) Diabetes Mellitus (zonder microalbuminurie) - ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB) - 1. Thiazide diureticum - 2. Toevoegen ACE-remmer (bij kriebelhoest ARB) - 3. Toevoegen calciumantagonist Atriumfibrilleren - Bètablokker Astma/COPD - Diureticum Negroïde afkomst - 1. Calciumantagonist of diureticum - 2. calciumantagonist en diureticum Keuze cholesterolverlagers CONCEPT 9
Page 1 and 2: KNMP-richtlijn CVRM Dit is de versi
Page 3 and 4: ontstekingsprocessen [10] ontstaat
Page 5 and 6: Men schat dat er in Nederland ongev
Page 7: verminderen van stress en stoppen m
Page 11 and 12: geïndiceerd [59]. Patiënten met e
Page 13 and 14: Parkinson - methyldopa Porfyrie - c
Page 15 and 16: Hyperlipidemie moet tijdens kinderw
Page 17 and 18: Calcium antagonisten: amlodipine, b
Page 19 and 20: o o o Gebrek aan inzicht in en kenn
Page 21 and 22: als gevolg van refluxklachten kan d
Page 23 and 24: Een goede voorbereiding van de reis
Page 25 and 26: thrombosediensten, diëtisten, fysi
Page 27 and 28: STEMI TAA TAR TC TIA TPD TRH UA UAD
Page 29 and 30: eschikbaar stellen van zijn gegeven
Page 31 and 32: interventie [NHG M80]. Waar vroeger
Page 33 and 34: De behandeling bestaat uit voorlich
Page 35 and 36: Oorzaken van een hypertensieve cris
Page 37 and 38: EFFECTEN LEEFSTIJL [24] Gewicht en
Page 39 and 40: [30] Roken Roken is een zeer belang
Page 41 and 42: [33] Aanvullende risicofactoren Er
Page 43 and 44: Behandeling van hypertensie Een gro
Page 45 and 46: In een systematische review van 82
Page 47 and 48: Een meta-analyse van RCT’s naar h
Page 49 and 50: maar kunnen ook nog na jarenlang ge
Page 51 and 52: Conclusie: bij hypertensie zijn RAA
Page 53 and 54: kan bereikt worden met atorvastatin
Page 55 and 56: 2010]. De anti-inflammatoire en vaa
Page 57 and 58: Geconcludeerd kan worden dat slecht
Page 59 and 60:
Onderzoeken naar kanker Recent is d
Page 61 and 62:
RCT’s, waarbij colesevelam toegev
Page 63 and 64:
Secundaire hypertriglyceridemie kan
Page 65 and 66:
Bijwerkingen Bloedingen en anemie z
Page 67 and 68:
onderzoekers aan om het cardiovascu
Page 69 and 70:
ijwerkingen van dipyridamol (met na
Page 71 and 72:
Onderzoeken naar polymorfisme Clopi
Page 73 and 74:
Orthopedische chirurgie ( o.a. knie
Page 75 and 76:
tromboseren zolang ze niet overgroe
Page 77 and 78:
principe geadviseerd niet te vasten
Page 79 and 80:
thyreomimetica Anticoagulantia Carb
Page 81 and 82:
o enkeloedeem en hoofdpijn bij calc
Page 83 and 84:
Circulation 2004; 162: 2002-2006. B
Page 85 and 86:
Brown 2000 Brown 2003 Brown MJ, et
Page 87 and 88:
Dobre 2007 Dobre D, De Jongste MJL,
Page 89 and 90:
Haafkens 2011 Haafkens JA et al. On
Page 91 and 92:
Jamerson 2008 Jamerson K, Weber MA,
Page 93 and 94:
Leest 2006 Leon 1998 Leest LATM van
Page 95 and 96:
Nawarskas 2011 Nawarskas JJ, Snowde
Page 97 and 98:
Ridker 2008 Ridker PM, Danielson E,
Page 99 and 100:
Spector 2011 Spector R, Snapinn SM.
Page 101 and 102:
safety of dabigatran compared with
show all

Richtlijn CVRM feb2013 - KNMP

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?