Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

1. Drie Gasfabriekenvoor de aanstelling van een deskundige 'om te kunnenoverzien - niet welke voordelen, doch - welkeschadelijke gevolgen het oprigten van zulk eenfabriek in de eerste jaren na zich zou sleepen voor dekas der Gemeente'. Het raadslid Van Weel was noguitgesprokener in zijn afwijzing. Hij verklaarde zicheen principieel tegenstander van 'het oprigten vangasfabrieken of eenigerlei andere industriële zakendoor de Gemeente' en vroeg zich af of het niet beterwas om de ICGA het gas op Feijenoord te laten leverenen het bedrijf zo nodig daartoe te dwingen.Dat ging wethouder Hoffmann veel te ver. Bij hetafsluiten van het contract met de ICGA (1861) wasFeijenoord nog geen onderdeel van Rotterdam enhet zou onbillijk zijn om de ICGA ook daar tot leveringte dwingen. In onderhandelen had Hoffmannevenmin vertrouwen. Hij was ervan overtuigd, datde fabrieken - vooral de ICGA - bereid waren hundistributie uit te breiden en ook Feijenoord van gas tevoorzien. Hij was er evenzeer van overtuigd, 'dat devoorwaarden, die zij zouden maken, niet zoo gunstigvoor de gemeente en de inwoners zouden zijn, als deuitkomsten die wij door een eigen fabriek kunnenverkrijgen'. De contractuele verplichting tegenoverde Rotterdamsche Handelsvereeniging liet nauwelijksruimte voor een ander besluit. Op 27 januari1876 werd gestemd en een ruime meerderheidsteunde het voorstel van B & W om een gemeentelijkegasfabriek op Feijenoord te stichten. 47Daarmee konden de sollicitatieronden beginnen.C.T. Salomons, adjunct-directeur van de NRG, doorliepde sollicitatieprocedure succesvol en werd totdirecteur van de gemeentelijke gasfabriek benoemd.Zijn eerste opdracht was het maken van een ontwerpvoor de nieuwe gasfabriek. 48 Salomons ging daarbijuit van een verbruik van ongeveer 400 000 m 3 gas.De Nederlandsche Stoombootmaatschappij produceerdezelf gas en gebruikte dat voor de verlichtingvan haar fabriek. Het bedrijf zou daar ongeveer6 cent per m 3 voor kwijt zijn en hoewel dat eenOpenbare verlichtingstraten 129 150 m 3gebouwen 22 500 m 3 151 650 m 3Particuliere afnemersRHV 50 000 m 3Staatsspoorwegen 35 000 m 3Ned. Stoombootmij. 30 951 m 3overige afnemers 112 500 m 3 228 451 m 3Totaal 380 101 m 3lage prijs was hield Salomons toch ook vast rekeningmet de aansluiting van de NederlandscheStoombootmaatschappij.De planvorming en de bouw van de gasfabriekvielen onder de verantwoordelijkheid van de commissievan Plaatselijke Werken en de voorstellen vande nieuw benoemde directeur werden daarom eerstbekeken door de directeur van Gemeentewerken.Deze zond het, voorzien van zijn commentaar, dooraan de commissie voor Plaatselijke Werken. 49 Binnendeze commissie had met name de subcommissie'voor de oprigting van de gasfabriek' bemoeienis metde bouw. 50Voor de exploitatie werd een andere vorm gekozen.Daarvoor werd de commissie voor de GemeenteGasfabriek Feijenoord ingesteld. Die commissie zagtoe op het beheer van de gasfabriek. Door de installatievan commissie voor de Gemeente GasfabriekFeijenoord werd de invloed van de directeur vanGemeentewerken begrensd tot de bouw van defabriek. Bij de exploitatie van het nieuwe gemeentebedrijfkreeg directeur Salomons daardoor meerarmslag. 51Op 17 mei 1877 behandelde de gemeenteraadhet door Salomons uitgewerkte plan voor de bouwvan de gasfabriek op Feijenoord. In plaats vande ƒ 600.000, die Van Doesburgh had geraamd,meende B & W met ƒ 350.000 te kunnen volstaan.262726-27