Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

3. Particuliere elektriciteitA2CDB31= elektrische installatie, de cirkels geven een indicatie van het bereik= dijken= spoorlijn0 500 1000 meterFig. 14. De initiatieven van elektriciteitspionier Achilles de Khotinsky teRotterdam (1884-1895).1. Accu- en gloeilampenfabriek, tevens elektriciteitscentrale, van de NVElectriciteitsmaatschappij Systeem 'de Khotinsky' (1884). Met behulp vanaccu's in een bootje werden pakhuizen aan de Wijnhaven van elektriciteitvoorzien.2. Centrale aan het Zijl met accustations A tot en met D.3. Centrale aan de Boompjes (1885).5758rondleiden in zijn nieuwe fabriek aan de PrinsHendrikkade. De tocht voerde langs het ketelhuisen de 150 pk-stoommachine, die onder meer eengrote Edison-dynamo aandreef. De dynamo wasin staat om twaalfhonderd lampen van elektriciteitte voorzien. Dat was te veel voor die paar klantendie toen op het Noordereiland te vinden waren. Defabriek van gasmotoren van H. Mayer, gelegen aande Maaskade, was door middel van een kabel verbondenmet de centrale op het Noordereiland. Hijwas een van Achilles' eerste klanten.De accu's van De Khotinsky boden de mogelijkheidom de actieradius van de centrale te vergroten.De Khotinsky vroeg en kreeg de gemeentelijke toestemmingom een kabel te leggen van zijn fabriek ophet Noordereiland naar de waterkant. De inventieveRus kreeg tevens vergunning voor het leggen vaneen kabel bij enkele pakhuizen aan de Wijnhaven.De Khotinsky monteerde vervolgens een paar groteaccu's in een bootje. Met behulp van de dynamovoorzag hij de accu's via de kabel van voldoendeelektriciteit en tegen het vallen van de avond voer hijmet de accu's naar de overkant. Daar aangekomensloot hij ze aan op de kabel die de wallekant met depakhuizen aan de Wijnhaven verbond, en verlichtteop deze originele wijze het handelskwartier vanRotterdam. 152 Was hem niets in de weg gelegd, danhad Rotterdam nog meer profijt kunnen trekken vanzijn pionierswerk.De Khotinsky was niet zo tevreden over hetvervoer van de accu's. Vooral bij stormachtig weerwas de oversteek met de 'electriciteitsbewaarders'een hachelijke onderneming. De bakken metklotsend zuur vertoonden na enige tijd mankementen.De Khotinsky keek daarom uit naar eendichter bij het centrum gelegen vestigingsplaats.Hij kocht een pand tussen Blaak en Hoogstraat,aan het Zijl, en vroeg de gemeente vergunningom vanuit dat pand kabels te mogen leggen naarvier 'accustations' verspreid over het stadscentrum.Vanuit die vaste accustations kon hij danheel het centrum verlichten. 153 Die gedachte leekheel aantrekkelijk, maar het gemeentebestuurdacht daar toch anders over.57-58