Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

7. Elektriciteitsopwekking in Rotterdam9899gebouwd naast de vuilverbrandingsinrichting vande Gemeentereiniging (ROTEB). De warmte van devuilverbranding werd benut voor de aandrijving vande centrale. De vuilverbrandingsinstallatie nam eendeel van de elektriciteit zelf af en de rest werd in hetRotterdamse net gevoerd. De centrale Keilehaven diein 1927 werd gebouwd had ook zo'n intieme relatie,maar dan met de gasfabriek Keilehaven.Tot 1934 voorzag de centrale Schiehaven het grosvan de Rotterdamse verbruikers van elektriciteit.De centrale moest daartoe regelmatig worden uitgebreid.Op 1 maart 1928 besloot de gemeenteraad totde aanleg van een tweede grote elektriciteitscentrale.Deze zou worden gebouwd op een terrein aan deGalileïstraat, grenzend aan de Gemeente GasfabriekKeilehaven. De bouw van de centrale werd metopzet vertraagd omdat de nieuwe capaciteit nog nietonmiddellijk nodig was. In oktober 1934 begon decentrale Galileïstraat haar proefbedrijf en zij werd op18 oktober 1935 officieel geopend.elektriciteitsproduktie(x 1000 GWh)121086420MaasvlakteWaalhavenSchiehaven/Galileïstraatkleine centrales (Oostzeedijk, Maashaven, Keilehaven, ROCA)1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990Fig. 35. Produktie van de Rotterdamse elektriciteitscentrales (1895-1990;x 1000 GWh opgewekt).Vlak na de Tweede Wereldoorlog, in 1947, besloot hetgemeentebestuur tot een uitbreiding van de centraleGalileïstraat. Toen deze in 1954 werd opgeleverd stondende plannen voor een derde grote centrale al oppapier: de centrale Waalhaven. Zes jaar later, in 1960,kon deze aan het produktieapparaat worden toegevoegd.De voorwaarden voor een efficiënte produktieen de planning van nieuwe produktie-eenheden werdensteeds vaker op provinciaal of landelijk niveauuitgewerkt. In het kader van de provinciale samenwerkingbinnen het Electriciteitsbedrijf Zuid-Holland(EZH) werd Rotterdam bijvoorbeeld gevraagd om deWaalhavencentrale uit te breiden met twee eenhedenvan 300 megawatt. Op 8 september 1966 stemde degemeenteraad daarmee in. Toen in 1975 ook nog eengrote centrale aan de Maasvlakte werd geopend hadRotterdam de beschikking over een capaciteit diede behoefte van het GEB-verzorgingsgebied verre teboven ging. Deze extra elektriciteit werd afgezet onderde andere Nederlandse elektriciteitsbedrijven.In 1982 voltooide het GEB de bouw van deROCA-centrale, gelegen aan de grens met Capelleaan den IJssel, maar nog net op Rotterdams grondgebied.Met deze nieuwe produktie-eenheid sloeghet GEB twee vliegen in één klap. Bij de produktievan elektriciteit komen grote hoeveelheden warmtevrij. De warmte van de ROCA-centrale wordt benutvoor stadsverwarming.In 1987 nam het Electriciteitsbedrijf Zuid-Hollandde Rotterdamse centrales onder zijn hoede en werdruim negentig jaar gemeentelijke elektriciteitsproduktieabrupt beëindigd.Gelijkstroom of wisselstroomVoor elektriciteit kwam de grote doorbraak rond1890. Dankzij de uitvinding van de transformatoren de introductie van wisselstroom kwam transportvan elektriciteit over lange afstand binnen bereik.Bij de bouw van de centrale Oostzeedijk was wisselstroomal ter sprake gekomen, maar de gemeentelijkedeskundigen en de meerderheid van de raadgaven de voorkeur aan gelijkstroom.9910098-100