Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

13. De laatste der Mohikanen152153Dessens drong erop aan om de relatie met de gemeentelijkeoverheid te verzakelijken. Wat dat betreft zathij op één lijn met de GEB-directie. Maar terwijl delokale overheden vanuit Den Haag werden gemaandom een stap terug zetten, zorgde de minister vanEconomische Zaken ervoor dat zijn greep op deenergiesector werd vergroot. In de Elektriciteitswetwerden nieuwe bevoegdheden opgenomen.Het Rotterdamse raadslid Luijendijk (CDA) waseveneens slecht te spreken over de intieme relatietussen het GEB en de gemeente Rotterdam. Hijmeende dat de aarzeling om van het GEB een NVte maken voortkwam uit opportunisme: 'Het feitdat in dezen een enigszins terughoudend beleid isgevoerd, heeft ongetwijfeld te maken met het GEBals afdrachtbedrijf ten behoeve van de kas van degemeente Rotterdam.' Met de afdrachten van hetGEB waren voorzieningen voor de stad gerealiseerden Luijendijk meende dat de gemeente daardoorblind was voor de ontwikkelingen elders: '... haddenwij geen koe aan een halsband staan die wij vangemeentezijde oogkleppen hebben opgezet en die opdie manier gedesoriënteerd is geraakt in relatie tothaar omgeving ...' 269Het raadslid Meijer (Groen Links) liet een heelander geluid horen. Hij gaf te kennen de voorgenomenverzelfstandiging ongewenst te vinden: 'Eenverzelfstandigd bedrijf is per definitie geen filantropischeinstelling meer. De overheid is dat evenmin,maar zij staat in elk geval nog onder druk van de burgersom op sociale gronden hier en daar iets in standte houden wat niet erg rendabel is. Dat heeft alles temaken met de samenleving, die de overheid terechtals haar instrument beschouwt en voortdurend naarde overheid grijpt om haar als instrument voorde kwaliteit van de samenleving te gebruiken.' 270Door de politiek van VVD- en CDA-ministers vanEconomische Zaken, 'die met hun maximumprijzenvoor groot-verbruikers het GEB ƒ 50 miljoenin bedrijfsresultaat hebben teruggezet' moest datinstrument echter veel aan kracht inboeten. Meijerbetreurt dat en voelt er niets voor zijn steun te gevenaan de NV-vorming die 'mogelijkerwijs een stap opweg naar een gewoon bedrijf is', met alle nadelenvan dien. 271De gemeentelijke tak van dienst GEB fungeerdejarenlang als melkkoe voor de gemeentekas, 272 maarde mogelijkheden om die lucratieve relatie voort tezetten zijn minimaal. De structurele problemen waarhet bedrijf mee kampt verkleinen de winstverwachting.Zelfs als het bedrijf uit de problemen geraakt isde kans groot dat de rijksoverheid er een stokje voorzal steken als Rotterdam de winst wil afromen.Een fusiegolfDe Europese Commissie is gekant tegen de monopolistischestructuur van de gas- en elektriciteitsvoorziening.Zij vindt dat het beheer van een distributienetnog niet automatisch hoeft te leiden tot eenproduktie- en leveringsmonopolie. De Commissieziet meer heil in commerciële vrijheid, concurrentieen zelfstandig opererende NV's.Maar de produktie en distributie van gas en elektriciteitzijn al zo'n honderd jaar in handen van monopolies.Tot voor kort hadden de energiebedrijvenzich ingegraven in hun eigen regio, deelden daar delakens uit en maakten zich nagenoeg niet druk overwat er buiten de grens van hun verzorgingsgebiedgebeurde. Daar is echter verandering in gekomenen al enige tijd is er sprake van een heuse fusiegolf.Meer dan voorheen is de sector ervan overtuigd datconcentratie een groot goed is. Die overtuiging isvoor een groot deel ingegeven door de dreiging dieuitgaat van de liberalisering van de Europese marktvoor energie.De Rotterdamse wethouder Hoogendoorn (PvdA)denkt niet dat het zover zal komen. De verwachtingdat er ooit concurrentie zal ontstaan heeft een fusiebewegingin gang gezet 'die enige schaal heeft en alsfors mag worden bestempeld', aldus Hoogendoorn.Maar: 'Ik zie nog niet dat er in de energiewereldeen vorm van volledige concurrentie zal ontstaan,ook niet onder de huidige, ingezette Europese regelgeving.'Met name voor de kleinverbruiker zal het152-153