Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

5. Anderhalve eeuw stadsgasGerdesiawegVlinderstraatPlantageweg23411567777BoerengatOostzeedijkDijkstraatGerdesiaweg77Oude DijkFig. 23. Waar vroeger de Gemeente Gasfabriek Oostzeedijk stond ligt nu een woonwijk. Uit verscheidene onderzoeken is gebleken dat de bodem onderde huizen ernstig is verontreinigd met stoffen die tijdens de gasfabricage vrijkwamen.1. stokerij steenkoolgas2. watergasfabriek3. elektriciteitscentrale4. ammoniakfabriek5. zuiverhuis6. kolenopslag7. gashouders84851960 geïntroduceerd aan de Gemeente GasfabriekFeijenoord. Het calorische aandeel van raffinaderijgasen aardoliegas liep daardoor in 1963 op tot bijna75 procent van de totale stadsgasproduktie. Met dezehypermoderne installatie werd in 1968 de laatstekubieke meter Rotterdams stadsgas geproduceerd.In zekere zin werd Rotterdam in de jaren zestigdus vergast op een cocktail van gassen. Naast steenkoolgas,watergas en katalytisch omgevormd gaswerden raffinaderijgas, aardoliegas en aardgas in hetRotterdamse leidingnet gebracht.Prettige bijverschijnselen: bijproduktenGasfabrieken produceerden niet alleen gas, maarook een groot aantal bijprodukten en reststoffen.Hoewel het de gasfabrikant daar in eerste instantievaak niet om te doen was, leverden deze een belangrijkebijdrage aan het financieel resultaat. Steenkoolwas de belangrijkste grondstof voor de gasproduktie.Na de fabricage van steenkoolgas bleven grotehoeveelheden uitgegaste kolen in de ovens achter(60 à 70 procent van het oorspronkelijke gewicht).Hoogovens en ijzergieterijen hadden belangstellingvoor deze 'cokes'. Het bijprodukt was bovendiengoed te gebruiken voor de watergasproduktie envoor de verhitting van de ovens van de gasfabriek.Doordat de uitgegaste kolen zoveel opbrachten,werden de hoge kosten voor de grondstof steenkoolvoor een aanzienlijk deel gecompenseerd. In 1910bijvoorbeeld was die compensatie ruim 50 procent.Als de prijs van kolen steeg, ging die van cokes doorgaansook omhoog. Op die manier was de GemeenteGasfabriek minder kwetsbaar voor prijsschommelingen.Ongeveer de helft van de geproduceerde cokeswerd in het eigen bedrijf gebruikt.In 1926 was de uitbreiding van de gasfabriekKeilehaven voltooid en kon de oude gasfabriekOostzeedijk worden gesloten. De produktie vansteenkoolgas kreeg vanaf dat moment een hoge prioriteiten bij de watergasproduktie werd gas teruggenomen.Daardoor kon meer cokes worden verkocht.Tijdens de Tweede Wereldoorlog kwam watergasweer in de belangstelling omdat de aanvoer vankolen stagneerde. Na de Tweede Wereldoorlog enhet herstel van de aanvoer van kolen bleef watergaseen belangrijke rol spelen. De mogelijkheid om hetwatergas te mengen met raffinaderij- en aardoliegasbleek namelijk zeer profijtelijk.858684-86