Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage
Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage
Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage
- No tags were found...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
7. Elektriciteits<strong>op</strong>wekking in Rotterdam1001011501251007550250elektriciteit(x 1 GWh)<strong>op</strong>wekking <strong>van</strong> gelijkstroom<strong>op</strong>wekking <strong>van</strong> wisselstroomafzet <strong>van</strong> gelijkstroom aan de tram1890 1900 1910 1920 1930Fig. 36. De gemeentelijke elektriciteitscentrales produceer<strong>den</strong> aan<strong>van</strong>kelijkalleen gelijkstroom, maar al snel werd in hoofdzaak wisselstroom<strong>op</strong>gewekt. Gelijkstroom werd in toenemende mate gemaakt door wisselstroomom te vormen.De centrale Oostzeedijk was in de eerste plaatsbedoeld om de havenkranen <strong>van</strong> elektriciteit te voorzienen aangezien er nog geen goede wisselstroommotorenwaren, lag een gelijkstroomsysteem voor dehand. Voor de havenkranen was minimaal 440 voltnodig, terwijl de lampen in die dagen maximaal110 volt waren. Om die re<strong>den</strong> ontwierp Siemensvoor Rotterdam een systeem met vijf dra<strong>den</strong>, <strong>het</strong>zogenaamde vijfleiderstelsel. De spanning tussen tweeafzonderlijke dra<strong>den</strong> was 110 volt, maar de vijf dra<strong>den</strong>kon<strong>den</strong> samen 440 volt afgeven. In de praktijk bleek<strong>het</strong> vijfleiderstelsel erg instabiel. Lampen <strong>van</strong> 220 volt'<strong>van</strong> voldoende kwaliteit' kwamen echter al voor deeeuwwisseling <strong>op</strong> de markt en <strong>het</strong> vijfleiderstelsel kontoen wor<strong>den</strong> omgezet in een drieleiderstelsel. Van deoude installaties wer<strong>den</strong> de beide buitenste dra<strong>den</strong>met elkaar verbon<strong>den</strong>. In 1911 waren nog slechts 23installaties aangesloten <strong>op</strong> 110 volt. 233In 1904 besloot de gemeenteraad tot de bouw <strong>van</strong>de centrale Schiehaven, onder meer om de elektrisc<strong>het</strong>ram <strong>van</strong> voldoende gelijkstroom te voorzien.Vanaf 1907 leverde de centrale ook wisselstroom. Deintroductie <strong>van</strong> de elektrische tram vormde voor veelste<strong>den</strong> de directe aanleiding tot <strong>het</strong> bouwen <strong>van</strong> eengemeentelijke elektriciteitscentrale. In Rotterdamzorgde de tram voor een belangrijke uitbreiding<strong>van</strong> de afzet <strong>van</strong> elektriciteit, waardoor de capaciteitmoest wor<strong>den</strong> vergroot.Het duurde niet lang voor de Rotterdamse centralesmeer wissel- dan gelijkstroom produceer<strong>den</strong>(1911), maar een deel <strong>van</strong> de wisselstroom werddoor motorgeneratoren weer omgezet in gelijkstroom.Het duurde tot 1917 eer in Rotterdam ookmeer wissel- dan gelijkstroom werd toegepast. Hettrambedrijf nam <strong>het</strong> grootste deel <strong>van</strong> de afzet <strong>van</strong>gelijkstroom voor zijn rekening.In de jaren twintig wer<strong>den</strong> de netten <strong>van</strong> Katendrecht,Kralingen, Feijenoord en <strong>het</strong> Noordereiland ingerichtvoor wisselstroom. De binnenstad behield haargelijkstroomnet tot 1940. Door <strong>het</strong> bombardement<strong>van</strong> 1940 werd dit vrijwel volledig vernietigd.1009080706050403020100%kolenoliegas1960 1970 1980 1990Fig. 37. Brandstofinzet Rotterdamse elektriciteitscentrales (1958-1990).101102100-102
Change language