Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

1Drie gasfabriekenDe Rotterdamse gemeentelijke gasvoorziening begon in 1879. Op21 mei van dat jaar leverde een voorloper van het Rotterdamse GEB, deGemeente Gasfabriek Feijenoord, zijn eerste kubieke meters gas. Vierjaar later nam het stadsbestuur de Nieuwe Rotterdamsche Gasfabriek -een particuliere gasfabriek aan de Oostzeedijk - over. Met de verwervingvan een derde bedrijf, de Gasfabriek Oostkousdijk in Delfshaven(1887) sloot de gemeente het tijdperk van particuliere gasvoorzieningaf. De produktie en distributie van gas behoorden niet meer tot departiculiere sector, maar kwamen in overheidshand. Om de overgangvan particuliere naar gemeentelijke exploitatie te begrijpen zullen weeerst een blik werpen op het particuliere tijdperk. Die periode laat eencomplexe driehoeksverhouding zien tussen de gemeente Rotterdam, detwee plaatselijke gasfabrikanten en de particuliere gasverbruikers.Monopolie: de Imperial Continental Gas AssociationRotterdam had al in 1827 een particuliere gasfabriek.In dat jaar vestigde de Engelse Imperial uit zwaargewichten. Congreve kon bogen op goedeAssociation de onderhandelingen voerde bestondContinental Gas Association (ICGA) zich in de relaties tot in de hoogste kringen, maakte naam alsScheepstimmermanslaan. Deze multinational, actief uitvinder van een raket die onder meer in de Slagin vele steden op het Europese continent, leverde gas bij Leipzig werd ingezet, en had in de loop der jarenvoor de verlichting van huizen en voor de openbare een goede reputatie als gasdeskundige opgebouwd.verlichting van straten en pleinen. 3 De Rotterdamse Zijn mededirecteur Daniell was een bekend Britsstraatverlichting bestond aanvankelijk uit kaarsen natuurkundige. Hij verwierf grote faam als eersteen olielampen, 4 maar vanaf 1835 brandden in hoogleraar chemie aan Kings College, waar hij eentoenemende mate gaslantaarns in de Maasstad. De voorloper van de batterij construeerde, de naar hemgemeente Rotterdam, die daartoe een contract had genoemde Daniell-cel. Landmann ten slotte maakteafgesloten met de ICGA, verkreeg zo niet alleen naam als spoorwegingenieur.beter, maar ook goedkoper licht. 5Dankzij de vergunning op naam van het driemanschapkon de ICGA het nieuwe licht in 1827 bij deDe verhouding tussen de gemeente en de gasfabrikantwas geregeld in een vergunning en in Rotterdamse afnemers introduceren. Het eerste contractvoor de gemeentelijke straatverlichting werd ineen contract. De gemeentelijke vergunning omgasbuizen in de openbare weg te mogen leggen, 1835 getekend. De vergunning voor de gasbuizen enwerd op 28 februari 1825 verleend aan Sir William het contract voor de straatverlichting werden vanafCongreve, Colonel George Landmann en John dat moment als één geheel beschouwd en beide werdengelijktijdig vernieuwd op de eerste januari vanFrederick Daniell, 'directeuren eener Groote Sociëteitvan gasverlichting in Engeland'. 6 De delegatie die als de jaren 1841, 1861 en 1881. Bij de vernieuwingvertegenwoordiger van de Imperial Continental Gas van de contracten voor de straatverlichting werd dus131413-14