Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

2. De Gasquaestie4445uit te breiden. 103 Dat was een capaciteit die honderdmaal groter was dan die van de eerste gemeentelijkegasfabriek op Feijenoord.B & W zag voorlopig geen reden om tot sluitingover te gaan en adviseerde de raad: 'Vooral om niette vroeg tot kapitaalsvergrooting over te gaan meenenwij, in overeenstemming met de commissievoor de Gasfabrieken, U te moeten ontraden reedsthans tot opheffing der kleine fabrieken te besluiten,maar U te moeten voorstellen deze zaak vooralsnogte laten rusten.' 104 De raad stelde ƒ 110.000ter beschikking om het buizennet te verbeteren enenkele reparaties aan de kleine fabrieken te verrichten.105 De gasfabriek aan de Oostkousdijk zounog tot 1906 in bedrijf blijven en de gasfabriekop Feijenoord zou het zelfs langer maken dan dehoofdvestiging aan de Oostzeedijk. In 1968 werd destadsgasproduktie op Feijenoord definitief gestaakt.De Gemeente Gasfabriek Oostzeedijk was in 1926al buiten gebruik gesteld.GemeentegasIn de jaren tachtig van de vorige eeuw viel het besluitom beide particuliere gasfabrikanten de wacht aan tezeggen en de gasvoorziening gemeentelijk te maken.Ruim honderd jaar later weten we niet beter of dedistributie van gas is een zaak van overheidsbedrijven.De negentiende eeuw kende een andere rolverdelingin het gasbedrijf. De gemeentelijke overheidhield weliswaar een vinger in de pap, maar zestig jaarlang had Rotterdam een particuliere gasvoorziening.Het besluit om daar een einde aan te maken werdgenomen op grond van uiteenlopende argumenten.Het is op zijn minst opmerkelijk dat de NRG ervoorkoos om haar eigen graf te graven.Het zag er overigens niet naar uit dat de gemeentelijkeoverheid op korte termijn veel zou winnen bijhet beëindigen van de particuliere gasvoorziening.De aankoop en de verbouwing van de gasfabriekmoesten worden gefinancierd op een moment datde gemeentekas het toch al zwaar te verduren had.Door de gasvoorziening zelf ter hand te nemen liepde gemeente bovendien een voordeeltje mis. Voorde openbare verlichting betaalde zij aan de ICGAniet veel meer dan de helft van de kostprijs. Na deovername van de gasfabricage betaalde het stadsbestuurhet volle pond. De kans om de particulieregasverbruikers daarvoor op te laten draaien was nuverkeken. Tijdens de discussies over de 'gasquaestie'had de prijs die zij betaalden een vrije val gemaakt ende ruime marge was behoorlijk gekrompen.De meerderheid van het college van B & W voeldeweinig voor gemeentelijke exploitatie en trachttezelfs de aankoop van de NRG te voorkomen. Tegende coalitie van ontevreden consumenten en NRGaandeelhouderswas het college echter niet opgewassen.De bakens werden snel verzet. Toen het besluiteenmaal was genomen kwam het stadsbestuur er niet Fig. 8. Vergelijking van de belangrijksteinkomsten uit gemeentebezit met de renteen aflossing van de gemeenteschuldtussen 1856 en 1913. De winst van degemeentebedrijven, hoewel niet steedsvoorzien, zou een welkome aanvulling vormenvoor de gemeentekas.44-45