Licht op het GEB - Jan van den Noort homepage

2D e GasquaestieTerwijl de Gemeente Gasfabriek Feijenoord in de steigers stond, werddruk onderhandeld over de nieuwe contracten van de particulieregasfabrikanten. Een voorstel om ook de gasvoorziening op denoordelijke Maasoever gemeentelijk te maken maakte toen nog geenschijn van kans. Het voorstel van B & W om de gasfabrikantenook voor de periode 1880-1890 een contract te geven, passeerde deraad ongeschonden. De snelle vorderingen op het terrein van hetelektrisch licht, 55 hoe ongewis ook, vormden voor veel raadsleden eengewichtig motief om de gemeentelijke financiën niet te wagen aan deexploitatie van een tweede gemeentelijk gasbedrijf. De voorstandersvan gemeentelijke exploitatie hoefden niet lang te wachten op eennieuwe gelegenheid om hun voorkeur uit te spreken. In 1881 stondde exploitatie van de Rotterdamse gasvoorziening opnieuw terdiscussie. Vele raadszittingen werden gewijd aan de 'gasquaestie'.Achteraf laat de afloop zich gemakkelijk raden - de gasvoorzieningop de noordelijke Maasoever werd ook gemeentelijk - maar de wegdaarheen lag vol struikelblokken.Een onderonsje van de gasfabrikantenDe contracten voor de straatverlichting en die voor deverlichting van de openbare gebouwen liepen 31 december1880 af. Men vroeg zich af of het wel zo vanzelfsprekendwas om de gaslevering ook na 1880 in particulierehanden te laten. Er waren al verscheidene steden metgemeentelijke gasfabrieken 56 en binnenkort zou ookRotterdam-Zuid over gas uit de Gemeente GasfabriekFeijenoord kunnen beschikken.Directeur van Gemeentewerken Van der Tak meendedat beide gasfabrikanten zeer goed aan hun verplichtingenhadden voldaan en dat een verlengingvan de contracten voor de hand lag. De commissievoor Plaatselijke Werken voelde, net als Van der Tak,niets voor een openbare aanbesteding. Als de ICGAof de NRG daarbij het onderspit zou delven, moestde hele stad weer worden opgebroken voor het leggenvan de gasbuizen van de nieuwe fabrikant. Omdiezelfde reden wees de commissie de bouw van eengemeentelijke gasfabriek af. Zij gaf er de voorkeur aanom de ICGA en de NRG deze keer allebei in te latenschrijven voor beide contracten en de contracttermijnte verkorten tot een periode van tien jaar (1880-1890). De gasprijs die de gemeente betaalde was bijzonderlaag. Zolang die gasprijs redelijk was hoefde degemeente geen concurrenten in te schakelen, meendede commissie vol zelfvertrouwen: '... de mogelijkheidom buitenom die fabrieken in die verlichting te voorzienzal hen nopen, om billijk in te schrijven'. 57Hoe billijk de inschrijving verliep, blijkt uit denotulen van het NRG-bestuur. De directeur van deICGA had het NRG-bestuur via een tussenpersoon,notaris Burger, laten weten, dat 'zoo de NRG er inkon komen zich te verbinden niet naar de stedelijkeverlichting in te schrijven, hij dan niet zou inschrijvennaar de verlichting der stadsgebouwen.' HetNRG-bestuur ging daar grif op in en liet dat vianotaris Burger aan de ICGA weten.31