Richtlijn: Niet-kleincellig longcarcinoom (2.0) - Kwaliteitskoepel

Cancer Study Group 2200 resecties werden onderzocht, was de sterfte na een pneumonectomie 6,2% enna een lobectomie 2,9%.359In een recent onderzoek met 485 patiënten werden vergelijkbare percentagesgevonden.360 De postoperatieve sterfte na een pneumonectomie was 8% en na een lobectomie 2,4%.Er is één klein onderzoek bekend naar de resultaten van een pneumonectomie of een lobectomie metpartiële resectie uit de andere kwab bij doorgroei van een tumor van de ene in de andere kwab.361 Bij 19patiënten werd geen verschil in 5-jaarsoverleving gevonden.Ook bij doorgroei centraal van het ostium van de bronchus en/of in de arteria pulmonalis wordt getrachteen pneumonectomie te voorkomen. In die gevallen wordt nagegaan of een ‘sleeve'-lobectomie kanworden uitgevoerd. Ferguson en Lehman verrichtten een meta-analyse naar de resultaten van een‘sleeve'-lobectomie en pneumonectomie in de Engelstalige literatuur tussen 1990 en 2003.362 Van de 99artikelen over ‘sleeve'-resecties voldeden er 14 aan gestelde criteria (zie tabel 1).363, 364,365, 366,367, 368, 369, 370, 371, 372, 373, 374, 375, 376. ‘Sleeve'-resecties blijken weliswaar iets vaker een lokaalrecidief te geven dan een pneumonectomie, maar de langetermijnresultaten zijn beter. Daarnaast is dekwaliteit van leven beter en zijn ‘sleeve'-resecties ook kosteneffectiever. Uit series blijkt dat 5-8% van hettotale aantal ingrepen in aanmerking komt voor een ‘sleeve'-lobectomie.377ndien doorgroei in de arteria pulmonalis een eenvoudige lobectomie niet mogelijk maakt, kan een‘sleeve'-resectie van deze arterie worden gedaan, al of niet in combinatie met een ‘sleeve'-resectie van debronchus (‘dubbele sleeve'). Vogt-Moykopf et al. publiceerden de eerste grote serie met 37 angioplastischeingrepen.378 Zij meldden een hoge postoperatieve sterfte van 17% bij een ‘dubbele sleeve'. Later werdenin kleine series goede resultaten gemeld.379 Recenter werden in publicaties over ‘sleeve'-resectieincidenteel ‘dubbele sleeves' genoemd, zoals de 21 patiënten in het onderzoek van Okada et al.380 Zijvonden geen bijzondere complicaties door de reconstructie van de arteria pulmonalis. Er is weinigexpliciete literatuur over het onderwerp. In feite is er slechts één groep die er veel over publiceerde.381 Ineen serie van 52 patiënten met een reconstructie van de arteria pulmonalis werden geen verhoogdemorbiditeit en sterfte gevonden. De 5-jaarsoverleving was 38,3% voor de gehele groep.Tabel 1 'Sleeve'-resectie en pneumonectomie. Literatuuroverzicht 1990-2003Eerste auteur‘Sleeve'-lobectomieJaar vanpublicatieRichtlijn: Niet-kleincellig longcarcinoom (2.0)AantalpatiëntenStadiumIAantalpatiëntenStadiumIIAantalpost-operatief5-jaars-overleving(in%)Stadium I5-jaars-overleving(in%)Stadium IIWatanabe 1990 34 15 1 79 55 -Van Schil 1991 61 57 6 59 21 16Kawahara 1994 41 18 3 60,5 31,7 -Gaissert 1996 29 31 2 42 53 -Icard 1999 32 57 2 60 30 -Tronc 2000 83 73 2 63 48 30Fadel 2002 54 47 3 55 62 -Ghiribelli 2002 16 10 1 62,5 17,5 -Mezzetti 2002 34 32 2 61 39 -Terzi 2002 48 52 11 60 32 -Kim 2003 18 18 2 88 51 10'RecurrencePneumo-nectomieGaissert 1996 9 25 5 - 43 -Mizushima 1997 8 15 1 58 4 -Ferguson 2000 12 41 6 68 30 -Ghiribelli 2002 29 43 25 41 - -Deslaurier 2003 164 361 28 50 34 -Kim 2003 28 11 1 75 36 206/09/2011 Niet-kleincellig longcarcinoom (2.0) 28