Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Ei tid var Halvor med på mange kappleikar, men han var ikkje så glad i å spela på kappleik.
Ein 1. preme på Landskappleiken fekk han likevel med seg.
Våren 1976 var det eit folkemusikkprogram i radioen med Halvor. Då var det 39 år sidan sist
han hadde vore der. Det var den 22. august i 1937, og i Eivind Grovens protokoll frå den tida
står det at spelet var uten lyte og noko av det beste som hadde vore i radioen til da.
Halvor og Jon var ætlingar etter Løytnantdrengen. Spelemannstradisjon låg i slekta og dei
bar på ein medviten måte spel og tradisjonar vidare med stor vørnad for dei gamle slåttane.
Jon gjekk bort ein vårdag i 1979. Men Halvor held spelet ved like sjøl om han nok sakna
plystringa til Jon når eit tak i slåtten var kome bort.
Den fremste spelemannen i Øvre Numedal i vårt hundreår må seiast å vera Halvor Kåsin.
Saman med broren Jon har det i Kåsin vore ein samlingsstad for den gamle slåttemusikken.
Halvor Løytnantsdreng var tippoldefaren deira og Halvor og Jon har på ein medviten måte
ført spel og tradisjonar vidare. Fyrste gongen Halvor fekk ei fele oppstrenga var på Dalset i
Vergjedalen. Det var spelemannen Andres Mogen frå Rollag som ordna det. Halvor var da 12
- 13 år gamal og sidan har fela og felespelet ved sida av jakta teke det meste av fritida.
Det er fyrst og fremst Steingrim Haukjem som har vore læremeistaren. Fyrste gongen han var
i Kåsin var i jula 1924, da var han ei heil veke. Seinare vart det mykje læring og Halvor fekk
til slutt om lag 100 slåttar frå Steingrim. Ein annan av læremeistrane var Johannes Dahle frå
Tinn. Halvor var hjå han fyrste gongen i påska 1936. Då gjekk han på ski over fjellet med
feleskrinet på ryggen. Bade frå Steingrim Haukjem og Johs. Dahle fekk Halvor attende
Løytnantsdrengslåttar som hadde teke vegen over til Tinn. Dei hadde kome dit med Knut
Lurås. Men Halvor har og vore i lag med andre spelemenn som Gjermund Haugen, Magne
Manheim, Truls Ørpen og lært slåttar både frå Telemark og Vestlandet.
Halvor har mange fyrstepremiar på kappleikar. på Numedal Fylkeslag sine kappleikar var
han i fremste rekke kvar gong og han har og teke fyrstepremie på landskappleikar. Frå
landskappleiken i Oslo i 1939 spela han slåtten Rekveen i radio. Men før det, i 1937, hadde
han i ein folkemusikkhalvtime spela slåttane Pål, Vegglijenta, Sevliden og Flesbergingen.
Eivind Groven skreiv da i protokollen sin: "Programmet framifrå. Spelet var utan lyte, noko
av det beste vi har havt i radio". 17. Våren 1976 var det på nytt eit folkemusikkprogram i
radioen med Halvor. Sven Nyhus hadde vore på vitjing hjå han og gjort opptak. Halvor spela
mange slåttar og programleiaren fortalde. Programmet var ei stor oppleving og ga prov på
kor godt spelemannen hadde teke vare på dei gamle slåttane. Trass i at han da var 76 år
gamal var det eit særs fint spel ein kunne høyre.
Spelet til Halvor er prega av særeigne slåtteformer, rik forsiring og ein variert bogebruk.
Halvor har spela inn mange slåttar for Norsk Folkemusikklag og i musikkverket om
hardingfeleslåttar har Truls Ørpen og Sven Nyhus sett på noter 8 springarar etter han.
Kaasin, John (1902—1979)
Nore. Hardingfele
Bror til spelemannen Halvor. Brørne tok til å spela om lag samstundes. I ei
motorsykkelulykke øydela John fingrane noko, mindre med speling etter det. Hadde stor
slåttekunne, mykje nytta speldommar på kappleikar. Var ei god og sikker kjelde for slåttespel
og slåtteformer. Sende i 1937 ei notisbok til folkeminnesamlaren Tov Flatin der han hadde
skrive om dei gamle spelemennene i Nore.
John var ikkje like god til å spela som broren, Halvor. John tok til å spela om lag samstundes
med Halvor, men i ei motorsykkelulykke øydela han fingrane noko og på det viset vart det
ikkje så mykje speling. Men John hadde ei stor slåttekunne og var ofte domar på kappleikar.
Somme tider kunne han og broren vera noko usamde om korleis forma på slåttane skulle vera.
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
101