Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Dauv-Hans flotte til Sigdal før han gifta seg i 1821 med Gjertrud Bjørnsdtr., og det var vel
der han fekk det namnet. I Flesberg ville dei vel bruka dom for dauv (døv) i den tida.
Sigurd Vinger (Bygdebokforfattar)har kommi med desse opplysningane.
Opplysningar frå Tov Flatin:
Han var barnefødd i størhuse i Dalagarden – det er no flott burtpaa berge til badstogu. Han
var god til leika (spela). Han leika, so stabben dansa. «Naar de ser, daude ting tek til danse,
maa de ta fela frå meg,» sa han. Dei måtte det engong, og då låg han på ryggen i vedkråa og
fingra, og fela låg på borde og krulla slåtten so vent.
På låven i Dalagarden leika han engong i eit kaffelag; då heldt det på å flaug svarte dottar
gjenom låvegluggen.
Seinspå la han burt fela. «Dei er so ryre dei pengane en tener med fela, dei er mykje drugare
dei en tener med fiskegån-nåla,» sa han.
Han batt fiskegån på slutten han levde.
Paa Kampestad leika han so kjøtstabben i bua dansa. I Vatnås leika han en gong so takka
byrja å leda på seg, ho stod i gruva.
De var eingong i Letmolia – han var noko gamal då, og halvfull. Han sat å kleia seg so
attmed øyro og so sa han: ”Je va kje verr en ett løyte (ei tid) hell je leika så de dansa både
dødt og livandes.»
Seinst budde han i Vatnaas-grenna og der dø’ han visst.
Etter Andreas Mørch: Sigdal og Eggedal b.V, s. 1279:
Spellemannen Dauv-Hans budde i et Ramstadeie ei tid, flytte sia til Rollag og budde i en plass
der. Sønnen og kona var i plassen Pommern i Rollag i 1865. (Nore hørte til Rollag
prestegjeld fram til 1856, men Pommern ligg i Nore.)
Dauv-Hans hadde navnet fordi han hørte så lite. Han hadde visst faret vide om, etter det folk
trudde. Han var ikke her fra dalen, men han var gift og budde i en plass under Ramstad ei tid.
Dauv-Hans var en ganske god spellemann og farta mye i Krødsherad og Sigdal. Etter ham er
det en springar, «Dauvern’n». Ole Fingarsen spella den. – Even Nubberud lå til sengs i
mange år etter han ble sjuk. Han ville ikke opp, enda det var visst ikke noe som mangla på
kroppen. Han stod på sitt når Åse, som stelte for ham, meinte han fikk komme seg på beina:
«Det e dumt å vara oppe, det e bare te å eta opp maten og brenne opp veden.» Nå høvde det
slik at Dauv-Hans kom til Nubberud. Han fikk lov til å se oppå til Even og. Han satte seg ned
og «rilla» med Even ei stund, deretter så han seg om.
«Det e spellemann i huset, ser je,» sa han. Det hang ei fele på veggen. Det svarte ikke Even
på. Men tjenestegutten på Nubberud reiste seg opp og tok like godt ned fela og gav den til
Dauv-Hans. Men da ble Even harm. Det høvde seg ikke, sa han, at tjenestegutten tok seg fram
slik når ikke han, husbonden, ga ham lov til det. Men da satt alt Dauv-Hans med fela. Han
hørte så lite at han måtte bite i felehodet når han stilte. – Snart satt han og strauk så smått, og
best det var, var han i fullt spell. Der satte Even seg opp i senga og lydde på. Snart kom han i
sinne med at han ville opp. Tjenestegutten fant fram klærne hans, Even tok dem på seg, de
rusla ned og det ble gjort stor stas på Dauv-Hans der. Etter den dagen var Even på beina, og
Dauv-Hans stod høgt for Even etterpå.
I heftet «Frå gamle dagar» av Andreas Mørch (Oslo 1932), s. 131 finn vi dette:
Dauv-Hans, eller «Gamle Dauver’n» døm kalla, gikk gardimellom og bøtte fiskegarn. Han
skulle vøri så god til å leike med’han var ung. Da leika han så at stabben ved peisen dansa, sa
døm. Han lo når han såg ei fele. Han var så glad når han fekk spele litt. Han døde som en
eldgammal mann i 1870-åra.
Dauv-Hans måtte bite i felehuet når han stemte, det var for å høre betre. (Etter Ole T.
Viksbråten, Sigdal.)
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
126