Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Fra Even:
Halvor kom til Veggli frå Rabberud i Nore. Han var jamaldring med Pål Løytnantdreng og
det seiest at han hadde mykje spel derifrå.
I Veggli vart han plassemann i Oskehølet. Her var det ein stein i tunet han bruka som
spelemannsstol. Det kom folk dit og dansa, sa dei.
To gangarar ber namnet Oskehølen. Den eine er ei form av Guro Heddelid, den andre er
sjeldnare og det er sagt at han har laga den. Ein gong han var på Mykstu for å turke malt i
eldhuset så gøymde den ”unge Møkstun” seg i eit skåp i eldhuset. Han hadde fele med seg i
skåpet, da Halvor kom innatt etter ei kvil byrja guten å spela. Halvor vart forferda og for ut
og ropa: ”E høyrde han spela låtten min eigjin”. Han trudde vel det var noko overnaturleg
ved et heile. Denne slåtten er også kalla ”Tørkaren” og ”Grytetørkaren”
Sonen Nils spela og, og springaren Raudstakken skal ha kome i frå desse Oskehølspelemennene.
Og da er det gjerne ein Løytnantdrenglått opphaveleg
Halvor er som vi ser jamaldring med Pål Løytnantdreng og kom til Veggli fra Labberud, ein
plass til Røstø i Nore. Han skulle ha vore god spelemann og ha mange slåttar. Han gifta seg
med Ingebjørg Gulleksdotter og busette seg i Oskehølet. Det heitte so fordi det var so turt der.
Halvor tok truleg Norespelet med seg til Veggli. Men det var smått i denne plassen so han
fekk aldri utvikla seg som spelemann.
Plassen vart også kalla Hågån/Hagen og Askerhagen. Sonen Nils gnistra og spela noko han
og. Han skreiv seg for Nils Asker.
Alle husa er for lengst borte i Oskehølet, men steinen Halvor sat og spela på,
”spelemannssteinen” den ligg der som eit varig minne.
Halvor Knutson Løytnantsdreng (1789-1845)
Nore. Hardingfele
Om Halvor Løytnantsdreng er det ikkje så mykje å fortelja som om til dømes broren Pål.
Kanskje var han ikkje ein fullt så fargerik person. Elles levde brørne Gunnar og Torstein over
40 år lenger, slik at det er naturleg at vi har fått fleire overleveringar om dei.
Halvor var fødd i Bigumhus, og blei gift med Sønnøv Toresdotter Vetterstø (Ulbåseiet). Dei
blei buande i Vetterstø. Etter kvart fekk dei ein stor barneflokk, 8 gutar i alt. Dei hadde alle
musikk i blodet. Det er rimeleg at Halvor måtte bruke mykje av tida til å forsørgje denne store
barneflokken. Difor var han nok ikkje så vidfarug.
Dei fleste ætlingane etter Løytnantsdrengene Numedal i dag stammar frå Halvor. Blant desse
er det framleis fleire gode spelemenn.
Sjøl om Halvor Løytnantsdreng levde i små kår, var han ein flink spelemann. Han trong vel
gjerne dei innkomene spelet førte med seg. Halvor spela svært fint, og ingen skulle ha spela
Sevle'n slik som han. Halvor døydde i 1845, kring 56 år gamal.
Litteratur:
Flatin, Tov: Gamalt frå Numedal 7, s. 70-71
Loftsgard, T.K. .: Nore i forn og nye, b. 4, s. 1841-1842
Halvor er den av brørne som ettertida har minst å fortelja om. Han vart gift med Sønnev
Toresdotter Ulbåseiet i 1816, og dei budde i Vetterstø i Åsbøgrenda. Så mykje tid til speling
vart det vel ikkje, 9 born og ein liten gard kravde sitt. I 1833 fekk han 60 skilling i fattighjelp.
Men om det var lite av materielle ting han overlet til borna, så fekk dei i alle høve med seg
musikkgivnaden. For det er etter Halvor at Løytnantsdrengslekta greinar seg ut, og med
spelemenn i kvar generasjon heilt fram til var tid. Ein av sønene, Pål, som og var spelemann,
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
63