Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
unge karen, svara Borgen. Sandbek reiste omkring noko og spela, heldt konsert bl.a. i Sigdal.
Han var forresten heilt borti Drangedal (på Nåsgardane) og spela.
Han deltok på ein kappleik i Oslo i 1903. Det var 17 deltakarar. Frå Numedal var Sandbek og
Torstein Odden med. Det vart ingen premie på dei. Sandbek hadde elles teki for mykje sterkt,
og Haugerud måtte stille fela for han. Da sa Sandbek om fela: Gud hå god ho va! Den
Haugeru’n e’go’ te stille.
Sandbek spela mest i kaffilag, som det heitte, i auksjonar og elles på marken og dyrsku på
Kongsberg.
På Bygdøy
Dessutan spela han ein sommar eller kanskje to på Folkemuseet på Bygdøy. I avisene frå den
tida er han nemnd.
- I de gamle Stuer vil man faa høre en flink Spillemand fra Numedal og en Langeleikspillerske
fra Valdres. Begge er i Nationaldragt. (Aftenposten 3.6.1902).
- Paa Leikarvolden vil der utfolde sig et nationalt Liv, hvortil Hovedstadens Asfaltslidere ikke
har set Sidestykke. Spræke Gutter og fagre Jenter træder Dansen til Felens kaade Slaatter -
Springer fra Valdres (til Slaatten «Tandlausen»), Springer fra Telemarken («Tangeslaatten»),
Springer med to Jenter fra Valdres («Kjedelbarene») o.fl. (Aftenposten 6.9.1902).
- I Raulandstuen var der stor Konsert, den lille flinke Kari Rudi slog langeleikens Strenger og
Gullik Sandbæk gned Hardangerfiolen, saa Tonerne myldrede og ljomede oppe under de
røgsværtede Tag ... (Morgenbladet, 7.9.1902).
Anders Aasen fortalde at Sandbek hadde spela inn Tangeslåtten på fonograf med han var på
Bygdøy. Åsen var til stades den gongen. Og han hermde annonseringa til Sandbek: Gullik
Sandbek fra Svene spiller en gammel Pålson.
Sikkert nok fekk Gullik Sandbek impulsar i spelet frå mange stader, men han uttala og at
spelemennene burde legge seg etter spelet i si eiga bygd.
I eit kaffilag i Svene var det ein kar som sette seg på fela til Sandbek, og det var den gode fela
hans. Han spela ikkje så godt sidan, vert det sagt. Han hadde teki felebetene opp og gråt som
ein liten unge.
Det er i grunnen ikkje så mange strofer og historier etter Sandbek. Han var visst ikkje så
original og morosam som f.eks. Hellik Rud og Ole Hakkelberg.
Sandbek var ein tettvaksen, sprek kar, men ikkje så høg.
Av yrke blei det skogs- og tømmermannsarbeid. Han arbeidde noko på Bolkesjø, var med og
sette opp den store uthusbygningen på Uppigard-Bolkesjø.
Litteratur: Flatin, Tov Gamalt frå Numedal bind VII s. 67-68
Spelemannsbladet 6 – 1992
Sandbæk, Bjørg f. Rustand (f. 1939)
Flesberg/Svene. Dans
Lærte dans i Svene barneleikarring av Liv H. Blydenstein, springaren mest av Jan O. Dokken.
Dansa mykje saman med Hellik Dokka til framsyningar og på kappleikar. Fyrste gong med
på landskappleik i 1955, vann kl. B i 1956 på Kongsberg.
Bjørg var blant dei som lærte dans i Svene barneleikarring av Liv Blydestein, springaren
lærte dei mest av Jan O. Dokken. Ho dansa til framsyningar og mange kappleikar mykje
saman med Hellik Dokka frå Kongsberg. Dei var fyrste gong med på landskappleik i 1955, og
vann Kl. B i 1956 på Kongsberg.
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
142