Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Viksbråten frå Sigdal skulle han òg ha lært av, sjøl om Viksbråten var noko yngre (f. 1862).
Vilhelm Sorteberg, Krødsherad, må han vel og ha lært av. Peter Tidemann, Sigdal, fortalte til
Helge Haugan (yngste sonen til Ole Haugan) at Ole Haugan og Sorteberg spela så likt at ein
måtte sjå kven som spela for å seia kven det var av dei.
På Kongsbergmarken var det mange spelemenn å høre og treffe. I brev frå Helge Haugan
(1965) nemner han at far hans og Lars Fykerud ein gong spela saman på Ryesalen under
marken. Vidare skriv han at far hans og Lars Fykerud visst var gode venner og brevveksla
med kvarandre. Ei anna kjelde fortel om ein dans på ein sal under marken. Lars Fykerud
spela. Ole Haugan kom og der og begynte å danse halling med Fykerud'n spela. Der spella
du gæli, sa han til Fykerud'n. Det gikk ei stund, så sa Haugan igjen: Der spella du gæli. Det
er sikkert nok at Ole Haugan var kjend som ein av dei beste spelemenn i Numedal i den tida.
Og at Lars Fykerud tillet seg avvik frå tradisjonen er nok også kjent.
Med det same vi er inne på dans, tek vi med at Ole Haugan var særs glup til å spenne
rundkast.
Det blir snakka om at Ole Haugan spela mange Fykerud-slåttar. Det kan og tenkjast at
Fykerud har lært slåttar av Haugan.
Haugan har vel spela dei slåttane vi kjenner i tradisjonen i Flesberg i dag og temmeleg
sikkert nokre til. Fleire slåttar som enno blir spela blir nemnde etter Haugan, t.d. «Hauganhallingen»
og springaren «Inkje sutrer je å inkje sørgjer je». Han spela mange valsar og
reinlendarar. Ole Nærlieie kom stadig me «nye» slåttar av den typen på festane. Hellik Juveli
spurde Nærlieie kor han fekk alt dette frå. Å, Gamle Haugan hadde no av hvert, han, svara
Nærlieie. Andre fortel at Nærlieie kytte av Haugan til å spela. Andres Aasen gjorde òg det og
føya til: Ole Haugen kunne spella te dans, han.
Utanom Nærlieie og Aasen må Andres Haugan, ein av sønene til Ole, nemnast blant dei som
lærte slåttar av han. Andres vart og ein dugande spelemann, særleg god til å spela til dans.
Helge Haugan skulle og vori flink til å spela, men han fekk skadd venstrehanda sterkt ved ei
skyteulykke. Helge kunne slåttane så godt, blir det sagt.
Det kan vera artig å ta med litt om ein soneson til Ole Haugan som heitte Fritz Austin
Haugan. Han var svært musikalsk og komponerte òg. Var fiolinist i Kringkastingsorkesteret.
Som musikar bruka han namnet Fritz Austin.
Den siste fela Ole Haugan hadde, var laga av Gunnar Helland, Bø i Telemark, i 1896.
Haugan hadde kjøpt ho med han var i Landerud av Hans Møte og gitt 22 kroner for ho.
Skrinet til fela hadde Haugan kjøpt av Narve Hytta som truleg hadde laga det (opplyst av
felemakar Ola Brøtan).
Kittil og Ola Brøtan fortel at far deira, Halvor, var i eit kaffilag eller ein auksjon på Nord-
Gjerde i Lyngdal. Det var med det fyrste Halvor var i Lyngdal, så Haugan kjente han vel
ikkje. Halvor hadde ikkje betalt til spelemannen enno, men dreiv og dansa. Han hadde ein
lysegrå hatt på seg, og Haugan ropa til han: Du i den lysegrå hatten, hit og betal i fela. Halvor
Brøtan la i noko meir enn han behøvde, og Haugan ble så fornøgd. Halvor skulle få
ønskje seg kva slått han ville.
Da Ola Håvet var kring 10 år gammal var han til stades i ein auksjon i Søre Teksle (1898-
1899). Etterpå var det dans, og Ole Haugan spela. Han sat i ei seng inni stugo der, sa Ola.
Det er mogleg Haugan hadde hug til å skryte litt, det var vel helst gjort på skøy. Her er ei
herme etter han: Hør gutter! Ole låter godt, kommer aldri der Ole er!
I ei skrivebok etter Tov Flatin har han notert: Olav Andressen Haugan. Spela fint, kunne
mange slåttar.
Haugen, Ingebret Ols. (1885—1946)
Svene . Hardingfele.
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
68