Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Marit var dotter til Gullek Spellemann. Ho levde under svært tronge kår på ymse plassar. Ho
fekk sonen Gullik Sandbek (1877-1906) som vart en svært omtykt spelemann, og som trass i
sin unge alder var læremeister for mange.
Marit var god dansar.
Arne Olsen har laga en halling som han har kalla ”Kølte – Marits minne ”
Årud, Ole Johans. (1861—1943)
Rollag. Hardingfele
Spela mykje til dans i heimemiljøet. 2 Kjend for bråsinnet sitt, under ein dans vart han så sint
at han kasta fela i pisten og øydela henne.
Åruden var spelemann og spela mykje til dans i heimemiljøet. Han var kjent for bråsinnet
sitt. Og under ein dans ein gong vart han so sint over noko at han kasta fela i pisten og øydela
henne fullstendig.
Han var ein stor og sterk kar, men redd mykje mellom anna bikkjur. Årud var plass til Venås.
Åsan, Ola Narves. (1848—1907)
Rollag. Hardingfele
Bror til Nils Skogen. Fekk fleire søner som spela.
Ola Narvesson Heitekøs, bror til Nils Skogen. Det var fleire i Heitekøs som spela, truleg
Narve far deira. Det var auksjon etter han rundt 1900, i denne auksjonen vart det seld ei fele
og klukkar Howlid var kjøpar. Det er einaste fela eg har funne i auksjonsprotokollar, dei tok
andre vegar.
Ola kom til Åsan og levde tida si ut der. Sonen Knut lagar stasknivar.
Ola hadde ei fele etter seg, den kjøpte Sigurd Førde.
Aasane, Leif (f. 1933) Kongsberg
Hardingfele
Far til Leif, Lars Aasane, kom frå Lyngdal og spela noko, det var han som fyrst fekk Leif til å
prøve fela. Seinare vart det Ole Nærlieie som vart læremeister i mange år. Av han fekk Leif
låne fele og lære spel. Leif var med Ole på dansespeling alt frå han var 11-12 år. Det var
helst i Numedalslaget på Kongsberg, spelemannslaget på Kongsberg sine festar, og oppover
Numedal til Flesberg og Lyngdal. Ole Nærlieie hadde eit støtt og eggande dansespel, noko
som Leif til fulle mon òg har lært seg.
Alt som 15-åring var Leif utanlands å spela, då med Svene barneleikarring som vitja Odd
Fellowpaléet i København og hadde oppvisning på 17.mai.
Leif har delteke på utallige kappleikar, fyrste gongen berre 12 år gamal. I 1961 spelte han
seg opp i kl A, det var på Nesbyen.
Etter kvart tok Leif til med spel i Telemarktradisjon, det var Fykerud og Løndalspel som var
gjevast. Olav Løndal var favorittspelemannen. Han har òg lært mykje etter opptak med Eilev
Smedal, Torkjell Haugerud og Gjermund Haugen.
For det meste lærte han spelet frå grammofonplater og bandopptak. Leif sin sans for detaljer
og nøyaktigheit pregar spelet hans, og det er vorte mange premiar for dåmrikt spel.
Slåttar som Markensmåndagen, Urjen og liknande blir òg meisterleg tolka av han.
Leif er utan tvil ein av landets beste utøvarar på hardingfele i si tid.
2 I ”Takt og tonar” står det at han var barnebarnet til Halvor Stærneseiet (Spelemannsstugo). Det er ikkje rett.
Faren, Johan, var først gift med Kjersti Halvorsdotter Stærneseiet, og dei fekk ein son, Halvor. Ole er derimot
født i Johans andre ekteskap med Anne Olsdotter.
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
186