Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal
Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal
Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Folkemusikere <strong>og</strong> folkedansere i <strong>Numedal</strong><br />
Men han var <strong>og</strong>så en framifrå spelemann. Spelet hans var høgt <strong>og</strong> kraftig. Halvor Lofthus,<br />
Oslo, fortalde at Steinar var ikkje så glad i å opptre, men han var veldig glad i å spela.<br />
Han lærte av Kittil Gladheim (Ulfstad) <strong>og</strong> Ole Høgrud. Elles var han til Knut Dale i Tinn <strong>og</strong><br />
lærte av han <strong>og</strong> andre telemarkingar. Vidare kjøpte han gramofonplater <strong>og</strong> lærte etter dei.<br />
Steinar Gladheim var eit par år i Amerika. Da han kom att, heldt han nokre konsertar. Han<br />
spela ikkje så mykje i bryllaup.<br />
Gunleik Stuvstad. Flesberg, hugsar en gong Steinar gikk opp på spelemannsstolen på Rollag<br />
Skyttarhus. Da va det en i salen som ropa: Nå må vi få en god halling nå da, Steinar! – ja, è<br />
ska ta Sevle’n, svara han.<br />
Eg reknar med det er same gongen Herleik Stuvstad fortel om når han seier om Steinar: Han<br />
tukla ikkje med b<strong>og</strong>en.<br />
Erik Deildok var opp til Steinar Gladheim mange gonger, <strong>og</strong> han kytte fælt av Steinar til å<br />
spela. Deildok lærte nok <strong>og</strong> noko av Steinar. Elles blei det Steingrim Haukjem som lærte mest<br />
av ham.<br />
Halvor, bror til Steinar var òg god spelemann. Han var kjøpmann på Kongsberg.<br />
Sebjørn Brekke hadde ei fele etter Steinar. Ho var laga av Knut Eilevsen Steintjønndalen i<br />
1899.<br />
Steinar Gladheim blei ingen gammal mann. Han døydde alt 13. januar 1919, I korte<br />
minneord i Kongsberg Dagblad står nemnt at han var en grei <strong>og</strong> rettskaffen mann <strong>og</strong> i alle<br />
delar godt lika.<br />
Fra Even:<br />
Det er i alt tre Steinar Gladheim. Steinar Herbrandsson er den yngste <strong>og</strong> den vi kjenner best<br />
til.<br />
Han var ungkar <strong>og</strong> myllar hjå broren Jens. Det er uttallige historier om spel i mylla med dei<br />
venta på malinga. Mange gonger spela Steinar til morgos, medan folk sat <strong>og</strong> lydde på. Ola<br />
Søre Traaen fortalde om ei silk natt. Han kom dit med eit kornlass, <strong>og</strong> saman fekk dei kornet<br />
på plass i mylla. Da alt var klart tok Steinar fram fela <strong>og</strong> spela til neste morgon, i eitt. Det<br />
fortel om spelsug, men det fortel <strong>og</strong>så om ei stor slåttemengde.<br />
Torstein Tveiten fortel om ei natt på skyttarhuset i Veggli. Det var dans <strong>og</strong> ved ni tida om<br />
kvelden kom Steinar med feleskrinet under armen. Torstein spurde Steinar om han ville spela<br />
litt til dans, <strong>og</strong> ja det ville han. Steinar inntok scena <strong>og</strong> byrja spela. Folk dansa nokre dansar,<br />
men så sette dei seg til å lyde. Dei sat på golvet for det meste. Og utan å spela oppatt ein<br />
einaste slått spela Steinar heile natta til morgos.<br />
Vi veit han var mykje i Tinn hjå Knut Dahle. Fyrste gongen hadde han sagt til Knut at han<br />
visste ikkje kor mykje speling det vart med han <strong>og</strong> om han ville koma att. Men det gjorde han,<br />
<strong>og</strong> Knut sa. ” Eg visste du ville koma att”.<br />
Steinar hadde ei Knut Ellefsen frå 1899. I september 1914 var han til Røstad med ho for<br />
vøling. Med seg heimatt hadde han ei ny Røstadfele gjort same månaden. Den har svarte<br />
bruer, altså utan dekor. Steinar tok ho som ho var, truleg lika han ho så godt at han måtte ha<br />
ho.<br />
Spelet til Steinar skulle vera mykje likt det til den 10 år eldre Kittil Ulstad (Gladheim) <strong>og</strong><br />
fleire kjelder seier Kittil vær læremesteren til Steinar her heime.<br />
Men Steinar var <strong>og</strong>så saman med Torstein Odden <strong>og</strong> lærte slåttar hjå han.<br />
Eit særsyn er det at Steinar <strong>og</strong> Torstein spela inn på voksrull i Oslo før 1904. Steinar spela<br />
her ein variant av springaren Danse som du kan ”Åste Kytjulsland”. Sjøl om det er noko<br />
grums i opptaket høyrer ein ein spelemann av format. Annonsøren som truleg er Narve<br />
Skarpmoen seier etter at slåtten er ferdig: ”Takk ska du ha Steinar Glaim, det var ekstra godt<br />
gjort”.<br />
<strong>Bi<strong>og</strong>rafi</strong>er samlet av <strong>Numedal</strong> Spel- <strong>og</strong> Dansarlag. Versjon: juni 2011.<br />
51