Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Etter ein kappleik i Tuddal sa ein eldre kar til Leif,: Eg har aller høyrt nokon som spelar så
likt Svein Løndal.
Det har vorte mange fine premiar frå kappleikane gjennom mange år, men kanskje gjevast er
pokalen for beste slått frå ein kappleik i Seljord, det var for slåtten Signe.
Mange er det som har lært slåttar av Leif, Bård Vegard Bjørhusdal, Synne Frogner og Erling
Halling, har vore elevar. Men mange andre har òg fått inspirasjon og rettleiing.
Leif er representer i verket Norsk Folkemusikk – Hardingfeleslåtter. Han har hatt
radioprogram, og i 1993 ga han ut ein kassett, ”Inkje sutra e’, og inkje gret e’”, med slåttar
frå Telemark og Numedal. I 2007 kom Cd-plata ”Bygutt” med 24 gode slåttar òg frå
Numedal og Telemark.
Leif er òg felemakar, nøyaktigheit og sans for detaljer kjem også fram her. Han har laga ni
særs velgjorte og gode hardingfeler. I 1980 utarbeidde han eit instruksjonshefte for
numedalsspringar. Leif har òg vore lærar på spelkurs i Kongsberg spelemannslag og delteke i
lagsarbeidet både i Numedalslaget på Kongsberg og i Kongsberg spelemannslag.
Aasen, Andres (1884-1968) Lyngdal
Hardingfele
Andres var født i Aasen i Lyngdal, son av stordansar Ola O. Aasen (Låg) og Kari
Halvordsdotter (Dansar-Kari) frå Svene. På farssida var han såleis av Blinde-Knut folk.
Han byrja spele mens han ennå gjekk i skulen, og læremeistrar var ikkje langt unna. Truleg
var Andres Lonrud fyrste lærar. Loneru’n budde der Ole Nærlieie voks opp, Nærlieie var tre
år yngre enn Andres, men dei var mykje saman.
Seinare veit at Ole A. Haugan vart ein gjev læremeister, Gullik Sandbek likeeins. Men Andres
henta mange slåttar heime òg, både far og mor var gode til å tralle slåttar for han.
Andres vart ein mykje bruke dansespelemann, han spela på festar i bygda, auksjonar, dans på
skyttarhuset og på Høgheim. Ofte saman med Ole Nærlieie og andre, men òg åleine. Det var
som dansespelemann han helst vert hugsa, kraftig taktfast spel med god dansedriv, han kunne
mange slåttar og i godt lag spela han fint. Attåt dei gamle slåttane kunne han ei mengd
runddansslåttar. På Kongsbergmarken var det mange gode spelemenn å få høyre,
Grimsgaard og Kleven veit vi var av favorittane hans. Han spela utafor bygda òg, både i
Bingen og i Sigdal. I Persløkka på Kongsberg, for Numedalslaget, spela han fleire gonger.
Det vart etter kvart mange som lærte spel av Andres, dei næraste var syskenbarnet Ole K.
Låg, Erik Lindteigen, Ole Bakken og fleire. Sonen Hans lærte spel av far sin og ei tid meinte
folk han spela best av dei. Men Hans gav seg etter kvart, og då venstrehanda vart noko
øydelagd i ei arbeidsulukke vart det heilt slutt.
Andres spela inn mange slåttar på band for Olav K. Bratås og nokre slåttar for Niri H.
Baklid.
Desse opptaka er no å finna på Norsk folkemusikksamling.
Andres var ein sjølvmedviten kar, visste kva han var god for og kunne seie det.
Ein gong han spela som Hellik Ranvik var tilstades fortalte han om: Je lura nok rektig sjløv
au da å je fekk sett fingæn hen, han lura Ranvik’n au da på krullun mine.
Til Ole K. Låg sa han ein gong: Slek du e nå har je au vøri, å slekk je e nå kan du au bli,
kanskje.
Ein gong han og Hellik A. Juveli skulle spela, sleit Hellik noko med å få stilt kvinten på fela
si, litt opp, litt ned, litt oppatt, litt ned..ja så ta’n på en kan da, sa Andres.
Attåt å vera spelemann var Andres gardbrukar og ein vidgjeten tømmerkøyrar med hest.
Han var formann i Lyngdal spelemannslag i 5 år.
Aasen, Asle (1784—1851)
Tunhovd. Dans, hardingfele
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
187