Biografi over folkemusikarar og –dansarar i Numedal

Folkemusikere og folkedansere i Numedal
Litteratur om Haukjem: Spelelemannsbladet. nr. 1 og 2, 1957.
Fremtiden 18.8 1958.
Drammens Tidene og Buskeruds blad 17.7 1962.
Numeleiken nr. 3 og 4. 1982.
Spelelemannsbladet. nr. 3 og 5, 1982.
Even Tråens innlegg i Spelemannsbladet nr. 3, 1982
STEINGRIM HAUKJEM
Steingrim Haukjem vart fødd 13/91897 og ville i år ha fylt 85 år. Dette jubileet vil Numedal
Spel- og Dansarlag markere med stemne den 28. aug. d.å.. Sjølv om det i desse dagar er 14
år sidan han døydde, lever musikken hans blant oss framleis. Og til meir ein høyrer og gjerne
lærer, til meir imponert vert ein over spelet hans. So me finn særleg grunn til å heidra
Steingrim fordi han står som ein epoke åleine i vår lokale spelemannssoge og i norsk
spelemannssoge i det heile.
Han voks opp i ein heim der interessa for fela var intenst levande. Og i heimen kom mange
kjende spelemenn alt då Steingrim var liten. I smågutåra kom eingong Andres Ødegården til
Haukjem, han hadde med seg to feler han kalla «Tvillingfelene»- Far hans Steingram kjøpte
den eine og dermed var det forsovidt igang
Den fyrste og viktigaste læremeister vart Steinar Gladheim. Han er vei eigentleg verdt eit
minnesmerke åleine, men han døydde so altfor ung, berre 36 år. Men sin unge alder til tross,
var han meisterspelemann og lærte Steingrim opp i sin særmerkte spelestil. Syskena til
Steingram veit å fortelle at Steinar var på Haukjem kvar kveld i vekesvis. Då let felene slik at
dei høyrde lite anna.
Då så Steinar Gladheim døydde. vart ein streng klypt over i den gamle Vegglitradisjonen.
Steinar hadde spelet sitt frå Kittil Ulfstad i fyrste rekkje. Kittil sin far, Steinar, f. i 1840-åra,
var og spelemann, og han hadde nok både Odden-spel og Løytnantdrengspel. Kittil Ulfstad
døydde og ung, men det er fortalt at Lars Fykerud var på Ulfstad eingong og spela saman
med Kittil, og Fykerud hadde sagt at det var sjeldan å høyra betre spel enn det Kittil hadde.
Med dette er meint å illustrere at Steingrim kom opp i ein sterk tradisjon både når det gjeld
spelestil og slåtteomfang.
Etter at Steinar Gladheim døydde, søkte Steingrim ut og det fall nok naturleg å reisa til
Halvor Høyseth i Hovin, der var han i vekesvis og det vart lært og lært bort.
Elles sette han Dahle-spelet i Tinn svært høgt og spela mykje saman med Johs. Dahle. Hjå
Johannes lærde han att mange Løytnantdrengslåttar som Pål Løytnantsdreng hadde lært bort
til Håvard Gibøen og Gibøen att til Knut Dahle. Nett denne lina er nok litt for lite påakta, det
er kanskje ei av dei viktigaste linene i Hardingfelesoga.
Men Steingrim lærde slåttane att og sette sitt stempel på dei. Johs. Dahle har eingong sagt at
Steingrim var stor, - ”Ja, de veit vel ikkje kor stor han var”.
Steingrim hadde og kontakt med Olav Groven ein periode, og sume meiner at Steingrim
påverka spelet åt Groven ganske mykje.
I 1921 deltok han på kappleik for fyrste gong. Det var landskappleiken i Oslo. Seinare vart
det eit utal av kappleikar, og han har ei mengd fyrstepremiar.
Men han var vel likevel ingen stor kappleik-spelemann. Spelet hans var ikkje eigentleg eigna
til det, det var faktisk for detaljert og komplisert. Men han fekk det til slik at det verka enkelt
og sjølvsagt. Mange meiner at dei fleste ikkje skjøna spelet hans fullt ut.
På sine eldre dagar spela han på ein kappleik i Vikersund der Eivind Groven var ein av
domarane. Då gjekk han rett til topps.
Av spelemenn i dag som har lært av Steingrim må desse nemnast: Halvor Kaasin,
Strømmenbrørne og Knut Myrann frå Nore, Sverre Eggerud og Sigurd Frogner i Rollag.
Biografier samlet av Numedal Spel- og Dansarlag. Versjon: juni 2011.
73