Doküman - asmmmo

• MESLEKİ YAZILARkullanabilir.- İdare, bazı memurları ilerde bir göreve atamakkaydıyla görevden alır, ancak uzun bir süre yeni birgöreve atamaz. Bu durum, “askıda memur” olarakadlandırılmaktadır. Bu durumdaki memurun yaptığıişlemler açısından da fiili memur sayılması gerektiğiyönünde görüşler vardır.b) Fonksiyon (Görev) Gaspı: Devletin üç ana fonksiyonunuifa ile görevlendirilmiş organ ya da makamların,birbirlerinin yerine karar alıp işlem yapmalarıhalinde fonksiyon gaspından söz edilebilir.Konuyla ilgili bir kararında Danıştay, kamu çalışanlarınınsendikal haklarının kanunla düzenlendiğini,idarenin bunu engelleyici genelge çıkarmasını yetkiyönünden hukuka aykırı bulmuştur.c) Ağır Bariz Yetki Tecavüzü: Bu durumda işlem,idarenin yetkisi içinde olmakla birlikte idarenin kendiişbölümü esaslarına tamamen aykırı olarak gerçekleşmiştir.Kimin yetkisine girdiği açıkça belli olan bir yetkinin,başka bir idare tarafından kullanılması halindeortaya çıkar.Yetki kuralları, sıkı sıkıya düzenlendiği için uygulamadaağır bariz yetki tecavüzüne çok fazla rastlanmamaktadır.Bu konudaki en belirgin örnek; bir bakanlığınbaşka bir bakanlığın yetkisine giren konulardaişlem yapmasıdır.Ağır bariz yetki tecavüzünün yokluğa tâbi olup olmadığıdoktrin ve içtihatlarda tartışmalı bir konudur.Doktrindeki önemli bir çoğunluk, bu tür işlemlerinyoklukla malûl olması gerektiğini belirtmiştir (Sarıca,Onar, Balta, Günday). Erkut ise, bu durumun yokluklamalûl olmaması gerektiğini, yokluğun alanının dahadar tutulması gerektiğini ifade etmiştir.Danıştay, verdiği kararlarda çelişkili davranmış, ancakçoğunlukla bu tür işlemlerin yok hükmünde olduğunu,ortada iptal edilecek bir işlem olmadığını saptamıştır.Yetki gaspı, fonksiyon gaspı ve ağır bariz yetkitecavüzü hallerinin dışında kalan yetki sakatlıkları“Yetki Tecavüzü” veya “Yetkisizlik” olarak adlandırılır.Bu hallerde hukuka aykırı işlem yok hükmünde değildir,iptal edilene kadar hüküm sürer.Yetki tecavüzünün kapsamına üç önemli konu girer.1-Yer Yönünden Yetkisizlik: Yetkinin kullanılmasıiçin belirlenen coğrafi sınırlar dışında kullanılması, yeryönünden yetkisizlik halini doğurur. Bu şekildeki uyuşmazlıklarnispeten daha azdır. Coğrafi sınırların tespiti,fiziki öğelere dayandığı için yetkiliyi belirlemekdaha kolaydır.Bu konuda en çok karşılaşılan örnek, belediyelerinkendi sınırları dışında kamulaştırma yapmalarıdır. Yinebir diğer örnek, Büyükşehir ile ilçe belediyeleri arasındakiyetki uyuşmazlıklarıdır.2- Zaman Yönünden Yetkisizlik: İdare, bir işlemiçin belli bir süre ile yasa tarafından sınırlanmışsa, busüre içinde işlem yapmak zorundadır. Bu süreye uyulmamasıhalinde işlem hukuka aykırı olur. Ayrıca kamugörevlisinin henüz yetkiyi almadan ya da yetkisini kaybettiktensonra yaptığı işlemler açısından da hukukaaykırılık söz konusu olur. Bu husus, kurullar için degeçerlidir.Örneğin; belediye meclisinin yasal toplantı zamanlarıdışında toplanması halinde bu, meclisin feshi içinbir nedendir. Yine bir diğer örnek olarak, disiplin soruşturmalarınınbelli bir sürede başlayıp bitmesi gösterilebilir.Bu durumun bir istisnası olarak kamu görevlisinin,yerine birisi atanana kadar bir süre daha görevine devametmesi gösterilebilir. Bu istisna, yönetimde devamlılıkilkesinin bir gereğidir.3-Konu Yönünden Yetkisizlik: Belli konulara ilişkinkararların, belli işbölümü kurallarına göre alınmamasıhalinde işlemin konu yönünden yetkisizliği söz konusuolur. Ortaya çıkış şekilleri olarak; astın üst yerinekarar alması (valinin bakan yerine), üstün ast yerinekarar alması (valinin kaymakam adına), ayrı kuruluşlararasında (YÖK’nun, KGM yerine yol yapmak içinkamulaştırma yapması), aynı kuruluş içinde (belediyebaşkanının, belediye meclisi yerine tek başına kararalması) gösterilebilir.Değinilmesi gereken bir diğer husus, kişi yönündenyetkisizlik halleri ile konu yönünden yetkisizlik hallerininbirbirine benzemesidir. Ayrıldıkları nokta, yetkigaspında alınan karar idarenin görevine girer, ancakkararı alan kimsenin idare adına irade açıklamasındabulunma hakkı yoktur. Konu yönünden yetkisizlik halindeise kararı alan kimse idare adına irade açıklamasındabulunma hakkına sahiptir ancak, aldığı kararınkonusu başka bir makamın görevine girmektedir.Şekil Yönünden Hukuka Aykırılık: Şekil, aslındausulün bir parçası olmakla birlikte iptal nedeni olarakdaha kapsamlıdır, usulü de kapsar.İdari bir işlemin yapılması sırasında uyulması gerekenşekil kuralları, ana kural ve ikincil kural olarakikiye ayrılır. Ana kural, kararın içeriğini etkileyen vegenellikle ilgilinin yararına görülmüş kurallardır. Bukurallara uymamak hukuka aykırı bir durum yaratır.İkincil nitelikteki kurallar ise daha çok kararın içeriğinietkilemeyen kurallardır.Danıştay, bu kavramları içtihatlar ile geliştirmiştir.Karar yeter sayısına uyulmaması, kararnamedeki imzaeksikliği gibi şekil eksiklikleri iptal nedeni olarak görülmüş;kararda tarih olmaması, isim veya görevlerinyazılmaması iptali gerektiren nitelikte görülmemiştir.Yine Danıştay, asistanlık sınavının üç yerine beş kişilikjüri ile yapılmasını hukuka aykırı kabul etmiştir.Önişlem, hazırlık işlemi gibi ifade edilen işlemler,iptal davasına konu teşkil etmez. Bu işlemlerdeki sakatlıklar,asıl işlemle birlikte dava konusu olabilirler.Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık: İdari işlemin56BÜLTEN • MAYIS-HAZİRAN 2012