• MESLEKİ YAZILARşan koşulu ile altı aydan fazla süren sürekli işlerinyapıldığı işyerleri koşulu devam etmektedir. Yenidüzenlemede, sanayiden sayılan işler koşulu kaldırılmıştır.İşlerin altı aydan fazla sürmesi ile elli vedaha fazla çalışanı olma koşulları yeterli görülmüştür.Böylece, çalışan sayısı(elli ve üstü) ve sürekliişlerden olması koşuluna haiz tüm işyerlerinde işinniteliğine bakılmaksızın iş sağlığı ve güvenliği kurulukurulacaktır(m.22).7.Asıl işveren alt işveren ilişkisinde iş sağlığıve güvenliği6331 sayılı Kanun, 4857 sayılı İş Kanunundanfarklı olarak “iş sağlığı ve güvenliği kurulu” nunoluşturulmasında, asıl işveren alt işveren ilişkisinidikkate alarak bazı yeni düzenlemeler yapmıştır(m.22).Buna göre, asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı“iş sağlığı ve güvenliği kurulu” oluşturmuşlarsa, faaliyetlerinyürütülmesi ve kararların uygulanmasıkonusundaki iş birliği ve koordinasyon asıl işverentarafından uygulanacaktır.Kurul oluşturması gerekmiyorsa alt işveren, asılişveren tarafından oluşturulmuş kurula koordinasyonusağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilciatayacaktır.Kurul oluşturması gerekmeyen asıl işveren de altişveren tarafından oluşturulmuş kurula vekaletenyetkili bir temsilci atayacaktır.Ve en önemli düzenleme olarak, hem asıl işvereninhem de alt işverenin çalışanları sayısı ayrı ayrıkurul oluşturmasına olanak vermemekle birlikteher ikisinin çalışan toplamı elli ve üstüne çıkıyorsa,koordinasyonu asıl işverence yapılmak üzere asıl işverenve alt işveren birlikte kurul oluşturacaklardır.Aynı çalışma alanında birden fazla işvereninbulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulunoluşturulması hâlinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarınıetkileyebilecek kurul kararları hakkındadiğer işverenleri bilgilendireceklerdir8.Çalışan temsilcisi6331 sayılı Kanunla getirilen yeni bir uygulamada, tüm işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği açısındantehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikedenkaynaklanan riskin azaltılması için, işvereneöneride bulunma ve işverenden gerekli önlemlerinalınmasını isteme hakkına sahip çalışma temsilcilerininihdas edilmesi olmuştur (m.20).Çalışan temsilcisi, çalışanlar arasında yapılacakseçimle, seçimle belirlenemediği durumlarda iseatama yoluyla görevlendirilecektir. Çalışan temsilcisininsayısı, işyerinde çalışanların sayısına görebelirlenecektir. Buna göre;-İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerindebir,-Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerindeiki,-Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerindeüç,-Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerindedört,-Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerindebeş,-İkibin ve üzerinden çalışanı bulunan işyerlerindealtı, çalışan temsilcisi görevlendirilecektir.Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması halindeçalışan temsilcileri arasından biri baştemsilciolarak seçilecektir. İşyerinde yetkili sendika bulunmasıhalinde, sendika temsilcileri aynı zamanda çalışantemsilciliği görevini de yerine getireceklerdir(m.22/5).Görevlerini yapmaları nedeniyle, çalışan temsilcilerininhakları kısıtlanamayacaktır. İşverenler, çalışantemsilcilerinin görevlerini yerine getirebilmeleriiçin gerekli imkânları sağlayacaklardır(m.22/4).9. Destek elemanıİşverenler,bazı çalışanlarını asli görevinin yanındaiş sağlığı ve güvenliği ile ilgili önleme, koruma,tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım vebenzeri konularda özel olarak görevlendirecekler,uygun donanım ve yeterli eğitime sahip olmalarınısağlayacaklardır(m.3).İşverenler, tıpkı çalışan temsilcisinde olduğugibi, destek elemanlarının görevlerini yapmalarınedeniyle haklarını kısıtlayamayacak, görevleriniyerine getirebilmeleri için gerekli olanaklarısağlayacaklardır(m.22/4).10.Ayrıca10.1.İş görmekten kaçınma ve ücretin ödenmesi4857 sayılı Kanunda yer alan ve yakın tehlikeile karşı karşıya kalan işçilerin, varsa “iş sağlığı vegüvenliği kurulu”na yoksa işveren veya işveren vekillerinetehlikeyi bildirmesi üzerine haklı ise veönlem alınamamışsa, iş görmekten kaçınma hakkıveren hükmü aynen 6331 sayılı Kanuna taşınmıştır.Buradaki düzenlemede artık “işçi” değil, “çalı-74BÜLTEN • MAYIS-HAZİRAN 2012
şan” kavramı kullanılmaktadır. Bu düzenlemenin enönemli tarafı, çalışanların kendilerini yakın tehlikelerdenkorumasına olanak verdiği gibi önlemler alınıncayakadar çalışmadıklarında ücretlerinin ödenmesinedevam edilecek olmasıdır(m.13).6331 sayılı Kanuna göre, çalışanlar ciddi ve yakıntehlikenin önlenemez olduğu durumlarda bilgi vermekoşuluna uymaksızın işyerini ve tehlikeli bölgeyiterk ederek belirlenmiş güvenli yere gidebileceklerdir.Bu gibi durumlarda işyerlerinin tahliyesineilişkin olarak işveren tarafından geliştirilmiş planuygulanacaktır(m.12).İş sözleşmesiyle çalışanlar, talep etmelerine rağmengerekli tedbirlerin alınmadığı durumlarda, tabioldukları kanun hükümlerine göre iş sözleşmelerinifeshedebileceklerdir. Toplu sözleşme veya toplu işsözleşmesi ile çalışan kamu personeli, bu maddeyegöre çalışmadığı dönemde fiilen çalışmış sayılacaktır.10.2.İşin durdurulmasıİş denetimi sonucu İşyerinde bina ve eklentilerinde,yöntemlerde veya iş ekipmanlarında hayati birrisk olduğu saptandığında veya çok tehlikeli sınıftayer alan maden, metal ve yapı işleri ile tehlikelikimyasallarla çalışılan işlerin yapıldığı veya büyükendüstriyel kazaların olabileceği işyerlerinde, riskdeğerlendirmesi yapılmamış olması durumunda işdurdurulabilecektir. 4857 sayılı İş Kanununda da yeralan bu düzenleme, 6331 sayılı Kanuna taşınmıştır.Böyle bir durumda, önlemler alınarak faaliyetegeçinceye kadar işçiye ya uygun iş verilecek ya daçalışmadan geçirdiği süre içinde ücreti ödenmeyedevam edecektir.10.3. İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıtve bildirimiİşveren;İşyerinde meydana gelmiş bütün iş kazalarınınve meslek hastalıklarının kaydını tutacak, gerekliincelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları; İşyerindemeydana gelen ancak yaralanma veya ölümeneden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanınınzarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeriya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeliolan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporlarıdüzenleyecektir(m.14).İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde,sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafındankendisine bildirilen meslek hastalıklarını,öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde SosyalGüvenlik Kurumuna bildirecektir.4857 sayılı Kanun uyarınca, iş kazalarında BakanlıkBölge Müdürlüklerine iki gün içinde yapılacakbildirim uygulaması 6331 sayılı Kanunla yürürlüktenkaldırılmıştır. 6331 sayılı Kanunun söz konusuhükmü(m.14) yayın tarihini takibeden altı ay sonrayürürlüğe gireceğinden, 01.01.2013 tarihinden itibareniş kazalarının güvenlik güçlerine ve BakanlıkÇalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne(Bu aradaBakanlık Bölge Müdürlükleri, Çalışma ve İş Kurumuİl Müdürlüğü unvanını almıştır) bildirmeyecekler sadeceSosyal Güvenlik Kurumuna bildireceklerdir.İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları;İşyeri hekimleri veya sağlık hizmeti sunucuları(hastaneler, poliklinikler vb) meslek hastalığı öntanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumutarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularınasevk edecektir. Sağlık hizmeti sunucuları kendilerineintikal eden iş kazalarını, yetkilendirilensağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısıkoydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal GüvenlikKurumuna bildirecektir.10.4.Sağlık gözetimiİşverenler, çalışanların işyerinde maruz kalacaklarısağlık ve güvenlik risklerini dikkate alaraksağlık gözetimine tabi tutulmalarını sağlayacaktır.Çalışanların işe girişlerinde, iş değişikliğinde; İş kazası,meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlananişten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerindetalep etmeleri hâlinde; İşin devamı süresince,çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfınagöre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla sağlıkraporu alacaklardır(m.15).Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerindeçalışacaklar için yapacakları işe uygun olduklarınıbelirten sağlık raporu olmadan işe başlatmayacaklardır.Bu Kanun kapsamında alınması gereken sağlıkraporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veyahizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevliolan işyeri hekiminden alınacaktır.Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatıve itibarının korunması açısından sağlık bilgilerigizli tutulacaktır.10.5. Çalışanlar bilgilendirilecektir.İşverenler, işyerinde karşılaşılabilecek sağlık vegüvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler,yasal hak ve sorumlulukları konusunda çalışanlarıbilgilendirecektir(m.16).• MESLEKİ YAZILARBÜLTEN • MAYIS-HAZİRAN 2012 75