Metabolik Kemik Hastalıkları Tanı ve Tedavi Kılavuzu - Türkiye ...

20.2. Klinik Tanı
Hipofosfatemi hastaları genelde asemptomatiktir. Genellikle plasma fosfor seviyesinin 1
mg/dl’nin altında olması durumunda semptomlar gözlenir.
Kronik fosfat eksikliği proksimal myopati, güçsüzlük ve kemik ağrısına neden olabilir.
Ancak hipofosfatemili hastalarda fosfat eksikliği akut rabdomyolize neden olmaz. Kronik
fosfat eksikliği üzerine eklenen akut hipofosfatemide rabdomyoliz görülebilir.
Hipofosfatemik hastalarda aşikar rabdomyoliz genellikle kronik alkolizmi olan hastalarda
ortaya çıkar. Bu kişilerde alkol kas hücrelerinde harabiyete neden olmaktadır.
Hipofosfatemiye bağlı olarak myokardi ve diyafragmanın fonksiyon bozukları ve sonuçta
solunum yetmezliği oluşabilir.
Semptomlar uzun süre ağız yoluyla beslenemeyen hastaların yeniden beslenme
dönemlerinde daha sıkdır. Periferik ve santral nöropati, paresteziler, tremor,
nöropsikiyatrik bozukluklar, ATP azalmasına bağlı olarak hemoliz konvülziyon, koma,
görülebilir.
Ciddi hipofosfatemi, normal plazma serum fosfor konsantrasyonunun sağlanabilmesi
için kemik mineral mobilizasyonuna neden olur
20.3. Laboratuvar Tanı
idrar fosfat atılımının ölçülmesi yardımcı olabilir. Fosfat atılımı 24 saatlik idrardan
ölçülebildiği gibi spot idrardan süzülen fosfatın fraksiyonel atılımının (FEPO4)
hesaplanması ile de bulunabilir.
FE PO4 =(idrar fosfatı x serum kreatinini x 100) / (serum fosfatı x idrar kreatinini)
Fizyolojik şartlarda FE PO4 %5 ile %20 arasındadır. Düşük plasma fosfat
konsantrasyonlarında FE PO4 %5’den az olmalıdır. Düşük fosfat seviyesine karşın FE PO4
%5 den fazla ise hipofosfateminin nedeni böbrekten fosfat kaybıdır. Serum kalsiyum
seviyesine göre böbrekten 3 tip fosfat kaybı vardır: Primer hiperparatiroidi (serum
kalsiyumu yüksek), sekonder hiperparatiroidi (serum kalsiyumu düşük), ve primer renal
fosfat kaybı (serum kalsiyumu normal). Böbrek fosfat emilinin uygun olduğu ( FE PO4