optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
przeznaczonych do produkcji kompostu lub do uprawy roślin nieprzeznaczonych do
spoŜycia i do produkcji pasz; kompostowanie osadów ściekowych; termiczne ich
przekształcanie oraz składowanie.
W Polsce łączna ilość osadów wytworzonych w ciągu 2006 roku wynosiła 1064,7 tys.
ton suchej masy. Osady komunalne stanowiły 47,08% tej wartości (GUS 2007). Z danych
opublikowanych przez Główny Urząd Statystyczny (GUS) wynika, Ŝe w 2006 roku
największa ilość osadów była składowana – 147,1 tys. ton s.m, następnie stosowana do
rekultywacji terenów (w tym gruntów na cele rolne – 109,7 tys. ton s.m.), w rolnictwie –
80,6 tys. ton s.m., do uprawy roślin przeznaczonych do produkcji kompostu – 28,1 tys.
ton s.m. oraz przekształcona termicznie – 4,5 tys. ton s.m.
Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki z 30 maja 2003 roku w sprawie
szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych
źródeł energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła
(Dz.U. Nr 104/6949/poz. 971) osady jako „…substancje pochodzenia roślinnego lub
zwierzęcego, które podlegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów
i pozostałości z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty,
a takŜe inne części odpadów, które podlegają biodegradacji…” mogą być uŜytkowane jako
biomasa, a energia z nich wytwarzana moŜe być traktowana jako energia z odnawialnych
źródeł energii, na co wskazuje wiele źrodeł w literaturze. Zainteresowanie osadami jako
alternatywnym paliwem wynika przede wszystkim z faktu, iŜ jego wartość opałowa po
wysuszeniu do poziomu 91% zawartości suchej masy wynosi od 2,7 do 3,4 kWh/kg
(Oleszkiewicz 2007a). Dla porównania wartość energetyczna wierzby Salix viminalis to
około 4,5 kWh/kg (Szczukowski i in. 2002; Kościk 2003), natomiast węgla kamiennego
7 – 8 kWh/kg (Oleszkiewicz 2007a). Podstawowym i koniecznym jednak etapem
pozyskiwania osadu, który umoŜliwia odzysk energii w procesie spalania, jest jego
uprzednie wysuszenie do zawartości ok. 58 – 95% s.m. Suszenie prowadzone metodą
konwencjonalną jest bardzo energochłonne, natomiast z wykorzystaniem np. energii
słonecznej, czy biogazu wymaga znacznych nakładów inwestycyjnych (Szczygieł 2004).
Ponadto podczas termicznego przekształcania osadów ściekowych, mimo wychwytywania
ponad 99% pyłów jakie powstają, produktem ubocznym są i tak odpady paleniskowe oraz
gazy, między innymi dwutlenek węgla (Kronberger 2006).
Alternatywną metodą wykorzystania osadu ściekowego jest jego uŜycie, jako nawozu dla
roślin energetycznych (Labrecque i Teodorescu 2001, 2003; Düring i Gäth 2002). Takie
działanie jest nie tylko sposobem utylizacji osadu ściekowego dąŜącego do wypełnienia
124