optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
Fosfor
Fosfor jest pobierany przez rośliny prawie wyłącznie przez korzenie w formie anionów
H 2 PO - 4 i HPO 2 4 (Gorlach i Mazur 2002). Na wzbogacenie roztworu glebowego w fosfor,
takŜe pośrednio, wpływa materia organiczna. W wyniku jej przemian powstają róŜnorodne
substancje organiczne, m.in. kwasy huminowe mające zdolność chelatowania jonów Ca 2+ ,
Al 3+ , i Fe 3+ , co zapobiega wytrącaniu rozpuszczalnych fosforanów tymi kationami
(Gorlach i Mazur 2002). Cogliastro i in. (2001) stwierdzili, Ŝe glebowy fosfor jest mniej
mobilny i tym samym mniej przyswajalny, niŜ azot. W związku z tym pierwiastek
ten moŜe być czynnikiem limitującym. Niedobór fosforu powoduje zmianę zabarwienia
rośliny na ciemnozielony z odcieniem czerwonym lub purpurowym. Straty fosforu
w wyniku wymywania są niewielkie i wynoszą około 1,2 kgP/ha (Gorlach i Mazur 2002).
Literatura przedmiotu dotycząca zawartości fosforu w tkance wierzbowej wskazuje
na szeroki zakres otrzymywanych wartości. Zawartość fosforu w jednorocznym materiale
roślinnym Salix gracilistyla w badaniach Akiko i Takayuki (2007) wynosiła 1,4 mg/g s.m.
Badania własne wskazują na zbliŜoną zawartość tego biogenu w tkankach wierzby
jednorocznej: 1,06 ± 0,23 mg/g s.m., a uzyskane wartości mieściły się w zakresie:
0,7 – 1,4 mg/g s.m. ZbliŜoną wartość odnotowały takŜe Obarska-Pempkowiak i Kołecka
(2005): 1 mg/g. s.m.
Ilość fosforu pobranego przez osobniki trzy- oraz czteroletnie z powierzchni
nienawoŜonych opisane są przez Andersohn (1996) oraz Bungart i Hüttl (2001)
odpowiednio wartościami: 0,8 – 0,9 mg/g s.m. i 0,7 – 1,0 mg/g s.m. Wartości te są zgodne
z wynikami otrzymanymi przez Jug i in. (1999, za Bungart i Hüttl 2001). Mniejszą wartość
fosforu zakumulowanego w wieloletnich tkankach wierzby przy stosowaniu nawoŜenia
mineralnego określi Borkowska i Lipiński (2007): 0,87 mg/g s.m. W trakcie badań
włanych stwierdzona w roślinach trzy- oraz czteroletnich średnia wartość fosforu
to odpowiednio: 1,18 ± 0,24 mg/g s.m. oraz 1,10 ± 0,30 mg/g s.m. Poszczególne wartości
plasowały w przedziałach: 0,75 – 1,5 mg/g s.m. i 0,8 – 1,4 mg/g s.m. Nieco wyŜsza
wartość fosforu określona w łodygach w stosunku do danych literaturowych moŜe wynikać
z terminu pobierania próbek. Próbki pobierano po zakończeniu okresu wegetacyjnego.
Ze źrodeł literatury wynika, Ŝe rośliny w tym czasie wycofują pierwiastki biogenne z liści
do kory i drewna, aby umoŜliwić sobie szybką i łatwą odbudowę aparatu asymilacyjnego
w następnym sezonie wegetacyjnym (Zimka 1989), co ma takŜe korzystne aspekty
środowiskowe biorąc pod uwage termin zbioru plonu wierzby z plantacji.
138