optymalizacja wykorzystania osadu ściekowego - SWITCH ...

DYSKUSJA
5.1.3.2 Zdolność do asymilacji metali przez Salix viminalis
Wierzby odznaczają się duŜą przydatnością w zabiegach fitoremediacyjnych usuwania
zanieczyszczeń z gleb, wód oraz ścieków ze względu na zdolność do deponowania
w swoich tkankach wszelkiego rodzaju zanieczyszczeń, w tym takŜe metali cięŜkich
(Landberg i Greger 1996; Kalisz i Sałbut 1996; Elowson 1999; Vervaeke i in. 2003;
Berndes i in. 2004; Bocian 2004). Jest to szczególnie istotne w aspekcie wykorzystania tej
rośliny do utylizacji osadów ściekowych, które poza omówionymi wcześniej
makroelementami, będącymi składnikami pokarmowymi roślin, zawierają takŜe szereg
innych związków, mogących spowodować skaŜenie gleby. Obecność m.in. metali cięŜkich
w środowisku glebowym moŜe stanowić realne zagroŜenia dla prawidłowego
funkcjonowania pozostałych ekosystemów. Wynika to głównie z ich właściwości
toksycznych oraz zdolności do odkładania i kumulowania się ich w organizmach
(Jakubowski in. 2000; Walker i in. 2002; Gambuś i Gorlach 2001; Gorlach i Mazur 2002;
Ali i in. 2003; Baranowska-Morek 2003).
• Czynniki abiotyczne i biotyczne wpływające na bioprzyswajalność metali
Bioprzyswajalność metali nie jest prostą zaleŜnością między całkowitą zawartością
metali w glebie, a ich dostępnością dla roślin, a wypadkową wielu elementów (Gambuś
i Gorlach 2000; Düring i Gäth 2002; Usman i in. 2006). Mobilność i bioprzyswajalność
metali w glebie i osadach zaleŜy od czynników fizykochemicznych i biologicznych
z uwzględnieniem przede wszystkim: zawartości w nich materii organicznej, ich odczynu,
oraz aktywności biologicznej (Bell i in. 1991; Karuppiah i in. 1997; Lorenz i in. 1997;
Meregalli i in. 1999; Buczkowski i in. 2002; Düring i Gäth Stefan 2002; Gorlach i Mazur
2002; Walker i in. 2002; Prokop i in. 2003; Fernández i in. 2005; Ruttens i in. 2006a,
2006b; Bibin i in. 2007; Gawroński i Ruzik 2007). Wymienione elementy zostały
uwzględnione w koncepcyjnym modelu matematycznym prezentowanym w niniejszej
pracy. Stworzenie jednak modelu skalibrowanego wymaga dalszych badań, przede
wszystkim związanych z badaniem form przyswajalnych metali przez rośliny.
Materia organiczna
Z licznych źródeł literatury przedmiotu wynika, Ŝe wraz ze wzrostem zawartości materii
organicznej zwiększa się zdolność gleby do sorpcji metali cięŜkich, a tym samym
zmniejsza się ich bioprzyswajalność. Badania Rogalewicz (2003) wykazały,
140